Cân bằng phản ứng hóa học với EBAS

Đối với những bạn đang học chương trình Hóa học phổ thông thì việc cân bằng các phản ứng hóa học đã trở nên rất quen thuộc. Những phản ứng đơn giản thì các bạn có thể dễ dàng học thuộc hệ số cân bằng nhưng đối với những phản ứng phức tạp thì việc học thuộc hệ số sẽ rất khó có thể thực hiện được.

Giờ đây, với sự trợ giúp của chương trình Equation Balancing and Stoichiometry calculator (EBAS), bạn có thể cân bằng bất kì phản ứng hóa học nào từ đơn giản đến phức tạp. Chương trình còn cho phép bạn tính số mol và khối lượng của các chất có trong phản ứng.

Cài đặt

Để cài đặt chương trình, trước tiên bạn hãy tải EBAS có dung lượng 397KB về tại đây. Sau đó, chạy file vừa tải về để bắt đầu quá trình cài đặt.

Sử dụng chương trình

A. Cân bằng phản ứng hóa học: Sau khi cài đặt thành công, bạn cho chạy chương trình bằng cách nhấn đúp chuột vào biểu tượng có hình ống nghiệm của chương trình trên màn hình Desktop. Giao diện chương trình hiện ra, chọn File-New để bắt đầu cân bằng một phản ứng hóa học mới. Để có thể dễ dàng thêm nhiều chất trong phản ứng, chọn View - Alternate UI (hoặc bấm Ctrl+2).

- Bạn hãy nhập công thức hóa học của chất tham gia phản ứng trong mục Substrates và để thêm một chất mới, bạn bấm vào nút >> .

- Bạn cũng làm tương tự như trên để nhập công thức hóa học của những sản phẩm trong mục Products.

- Nếu công thức của bạn nhập đúng thì sau khi nhập xong phương trình, phía trước những chất sẽ hiện lên hệ số cân bằng của chất đó trong phản ứng. Ngược lại, nếu phía trước công thức những chất hiện lên dấu "?" thì chứng tỏ rằng bạn đã nhập sai. Lúc này bạn nên kiểm tra lại.

B. Một số quy tắc nhập liệu: Đối với những hợp chất thường: bạn nhập thêm kí tự "_" phía trước mỗi chỉ số. Ví dụ khi nhập công thức của phân tử K₂SO₄ thì bạn sẽ gõ K_2SO_4.

- Đối với công thức của tinh thể ngậm nước: bạn thêm kí tự "&" trước phân tử nước. Ví dụ khi nhập công thức của thạch cao CaSO₄.10H₂O bạn nhập như sau CaSO_4&10H_2O.

- Đối với những ion: bạn thêm kí tự "^" phía trước của số oxi hóa và đặt số oxi hóa trong 2 dấu { và }. Ví dụ khi nhập công thức của SO₄^2- bạn nhập như sau: SO_4^{2-} .

C. Tính số mol và khối lượng của các chất trong phản ứng: Từ phương trình hóa học đã thiết lập ở trên, bạn có thể tính toán số mol cũng như khối lượng của các chất trong phản ứng.

- Bên cạnh mỗi chất trong phương trình sẽ có các phần sau: MW (phân tử khối), n (số mol), mass (khối lượng).

- Tùy theo dữ kiện của đề bài mà bạn nhập giá trị vào từng ô (bạn không nhất thiết phải nhập vào cả 2 ô n và mass vì chương trình sẽ tự động tính phần còn lại cho bạn). Nếu chất nào không có dữ kiện thì bạn cứ để giá trị mặc định của nó là "0". Khi có chất dư trong phản ứng, chương trình sẽ tự động tô đỏ cho bạn.

- Sau khi đã nhập liệu xong, chương trình sẽ hiện kết quả cho bạn.

Chương trình còn có thêm chức năng tính số mol dựa vào nhiệt độ và thể tích, hoặc tính theo nồng độ mol của chất đó. Hi vọng với sự trợ giúp của chương trình này, bạn sẽ tự tin hơn khi học môn hóa học.

Nguyễn Hữu Khương
Email: [email protected]