Dự báo sét?

Tháng chín là thời điểm cuối mùa dông sét tại VN và cũng là thời điểm dự báo sét có thể hoạt động mạnh. Liệu có thể dự báo được sét để phòng tránh tai nạn?

TS Nguyễn Xuân Anh (ảnh: TTO)

TS NGUYỄN XUÂN ANH - trưởng phòng vật lý khí quyển, Viện Vật lý địa cầu (Viện Khoa học - công nghệ VN) - cho biết:

- Bắt đầu từ năm 2002 Viện Vật lý địa cầu được giao nhiệm vụ thực hiện đề tài khoa học công nghệ độc lập cấp nhà nước giai đoạn 2002 - 2005 “Nghiên cứu dông sét và đề xuất các giải pháp phòng chống ở VN”. Chúng tôi đã tiến hành thử nghiệm dự báo sét. Cụ thể, chúng tôi đặt tại Phú Thụy (Gia Lâm, Hà Nội) thiết bị có khả năng dự báo sét sẽ xảy ra trước từ 30 phút đến vài giờ trong khu vực có bán kính từ 10 - 50km.

Thiết bị bao gồm hệ thống ăngten và bộ phận xử lý tín hiệu. Ăngten có nhiệm vụ thu tín hiệu, bộ phận xử lý sẽ phân tích và đánh giá môi trường dông sét. Khi bộ phận xử lý khẳng định sét sẽ xảy ra, thiết bị này sẽ phát tín hiệu thông báo (dạng còi hú hay ánh sáng báo động) để người trực máy biết. Thiết bị này đã tỏ ra hoạt động hiệu quả trong thời gian thử nghiệm.

* Thưa ông, vậy người dân đã có thể lắp đặt các thiết bị này phục vụ việc phòng chống sét được chưa?

- Chúng tôi dự kiến thời gian tới sẽ nhân rộng phương pháp dự báo này ra nhiều nơi khác trên cả nước, bởi đây là phương pháp hiệu quả góp phần cảnh báo sét cho một khu vực và có thể ứng dụng rộng rãi cho các khu vực có hoạt động ngoài trời diễn ra như đồng ruộng, bãi tắm, sân golf... Ngoài ra thiết bị còn có thể ứng dụng cho các khu công nghiệp, sân bay, dịch vụ...

Xin nói thêm rằng thiết bị này giúp người dân biết được dông sét sớm để về nhà hay tìm nơi trú ẩn an toàn (nhà hay công sở có hệ thống chống sét). Đối với khu công nghiệp thì có thể tắt điện lưới hay tạm ngừng vận hành thiết bị đắt tiền (nếu điều kiện cho phép).

* Nguy cơ dông sét và mức độ thiệt hại do sét gây ra tại VN mỗi năm như thế nào?

- VN có mật độ dông sét cao vì VN nằm ở tâm dông của thế giới. Do đó, khu vực nào ở VN cũng có mật độ dông sét cao, từ vài chục ngày dông đến 140 ngày dông mỗi năm tùy từng khu vực. Các khu vực có mật độ dông sét cao tại VN gồm đồng bằng sông Cửu Long, Hòa Bình, Hải Dương...

Mùa dông sét tại VN thường kéo dài từ tháng tư đến tháng chín. Hiện nay chúng ta đang gần cuối mùa. Ở những giai đoạn cuối và đầu mùa thường xảy ra các cơn dông kéo dài do tương tác giữa hai khối khí nóng và lạnh.

Chúng tôi không có các thống kê đầy đủ nhưng nói chung mỗi năm có khoảng vài chục người thiệt mạng vì sét.

K.HƯNG thực hiện