Dựa vào loài vật để dự đoán chấn động

Trước khi thành phố Thành Đô bị một trận động đất tàn phá cách đây 32 năm, những con vật đã có những hành vi và dấu hiệu kì lạ mà giá như những người sống sót có thể nhận thấy trước khi thảm họa xảy đến.

Chú mèo trước một cửa hiệu tại Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên, vào ngày 20 tháng 5. Đa phần các nhà khoa học cho rằng loài vật có thể dự đoán động đất, có lẽ nhờ vào khả năng cảm nhận áp lực sóng của chúng.

Fu Wenran – một tá điền đã nghỉ hưu có người vợ đã thiệt mạng trong khoảng 240.000 nạn nhân của vụ động đất Đường Sơn vào ngày 28 tháng 6 năm 1976 – cho biết: “Những con vật đang cố nói với chúng tôi điều gì đó. Giá mà chúng tôi biết được thì đã không có nhiều người phải chết đến thế”.

Một vài người may mắn trong thảm họa ở thành phố phía bắc này – hiện vẫn là thảm họa động đất lớn nhất trong lịch sử hiện đại – nói rằng thương vong của vụ chấn động vừa qua ở Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc có thể được giảm thiểu nếu hiểu được những đầu mối từ loài vật.

Các phương tiện truyền thông đại chúng tại Trung Quốc và các blog trên Internet lan truyền thông tin rằng hàng ngàn con ếch và cóc đã di cư gần khu vực chấn động tại tỉnh Tứ Xuyên ngay trước khi thảm họa ngày 12 tháng 5 ập đến khiến trên 80.000 người thiệt mạng và mất tích.

Dù hiện tượng di cư của loài vật có liên quan đến chấn động hay không, nhưng đa phần các nhà khoa học tin rằng loài vật có thể dự đoán động đất, có lẽ nhờ khả năng cảm nhận áp lực sóng của chúng.

Tiến sĩ George Pararas-Carayannis – nhà hóa học kiêm nhà hải dương học hiện là chủ tịch cơ quan Tsunami Society đặt tại Honolulu – cho biết: “Tác nhân kích thích vật lý và hóa học phát ra từ trái đất trước khi động đất xảy đến. Có lẽ loài vật đã cảm nhận được những tác nhân này”.

“Nghiên cứu về hành vi của loài vật có thể mang lại những chiếc máy cảm biến phức tạp hơn và hiệu quả hơn với công dụng dự đoán trong thời gian ngắn”.

Các nhà khoa học có thể phát hiện nguy cơ xảy ra động đất tăng cường bằng cách đo tích lũy áp lực địa chấn, độ nghiêng của mặt đất cũng như thay đổi từ trường, mặc dù không thể dự đoán chính xác mọi cơn chấn động theo cách này.

Tuy nhiên theo Pararas-Carayannis vẫn tồn tại nhiều điềm báo kì lạ khác chưa hề được khám phá có thể ứng dụng trong việc dự đoán chấn động.

Theo lời những người sống sót trong vụ động đất tại Đường Sơn năm 1976, đây chính là một ví dụ cho hiệu quả của những điềm báo đó.

Hình ảnh trận động đất khủng khiếp tại Đường Sơn 1976 (Ảnh: www.recordhistory.org)

Ông Fu lúc đó là tá điền tại vùng ngoại ô của thành phố. Ông nói rằng những con chó cứ liên tục hú những tràng hoang dại, thậm chí sủa hàng giờ trước khi cơn chấn động xảy ra vào lúc 3 giờ 42 phút sáng. Chuột và rắn kêu lít chít điên cuồng. Còn những con ngựa và bò đá vào thành chuồng liên tục.

Mực nước tại các giếng trong vùng giảm xuống hàng tuần trước đó, và chỉ tăng lên nhanh chóng vài giờ trước cơn chấn động. Nước thậm chí còn tràn đầy miệng giếng. Ngay cả người dân Đường Sơn cũng hành xử kì lạ.

Theo ông Fu – giờ đã 66 tuổi: “Ai nấy đều bức bối, cáu kỉnh. Có nhiều vụ xô xát xảy ra đêm đó”.

Theo lời nhà nhiếp ảnh gia 71 tuổi Chang Qing, vào thời điểm đấy người ta đổ lỗi cho thời tiết nóng khác thường mà không hề được dự báo thời tiết dự đoán trước. Ông nói: “Trời nóng đến cực điểm. 2 giờ sáng, mọi người tạt nước lên mình rồi lấy tay quạt cho mát. Nhưng anh biết không? Sau khi cơn chấn động xảy ra, trời đột nhiên mát mẻ hơn hẳn”.

Hiện tượng nhiệt độ tăng lên tương tự cũng xảy ra ở các cơn chấn động khác trên thế giới, một số nhà khoa học nghi ngờ rằng đây là do tác động của địa nhiệt. Ngoài ra còn có những quầng sáng chói lọi bí ẩn hiện ra trên bầu trời trước những trận động đất lớn kể từ thời cổ đại.

Jiang Mo – 59 tuổi, nhớ lại hồi ức khi ông đang nằm nghỉ trong cái nóng lạ thường trước bình minh: “Trông cứ như có một vụ nổ. Ánh sáng đột nhiên lóe lên nhưng lại không có âm thanh nào cả”.

“Rất nhiều người đã chứng kiến nhưng không ai có thể giải thích được”.

Một số nhà khoa học cho rằng ánh sáng trước vụ động đất là sản phẩm của những con người đang hoang mang tưởng tượng ra, trong khi các nhà địa chất học lại cho rằng nó có liên quan đến lực điện từ phát ra từ sâu trong lòng đất.

Thế nhưng khả năng dự đoán chấn động biểu lộ qua hành vi của loài vật vẫn đáng tin hơn cả.

Trung Quốc đã từng thành lập một nhóm nghiên cứu chấn động vào những năm 1960 tuy nhiên bây giờ đã giải thể. Nhóm đã được rất tin tưởng khi dự đoán chính xác vụ động đất với cường độ 7.3 độ rich-te vào năm 1975 tại đông bắc tỉnh Liêu Ninh.

Theo nhà sinh học đã nghỉ hưu Huang Zhujian, trước đây là trưởng nhóm nghiên cứu nói trên, nếu không tiến hành các nghiên cứu bổ sung, những dấu hiệu đó sẽ chỉ là những điều kì lạ chứ không phải là phương pháp dự đoán thực tế và chính xác.

Ông cho biết: “Chúng ta biết loài vật có thể thấy trước sắp có động đất xảy ra, nhưng điều đó chỉ có vai trò bổ trợ. Chúng ta phải dựa vào các phương pháp địa chất là chính mặc dù những phương pháp đó không thể dự đoán động đất chính xác hoàn toàn”. 

Nguồn: To predict quakes, listen to the animals, China survivors say