Nền văn hóa Moche

  •   52
  • 1.740

Tên gọi nền văn hóa Moche được lấy từ tên của dòng sông Moche chảy qua miền đất hình thành nên nền văn hóa này. Nơi đây từng là trung tâm nền văn hóa Indian cổ xưa nhất châu Nam Mỹ (xuất hiện vào năm 100 sau Công nguyên, sớm hơn nền văn hóa Inca 1200 năm). Người Moche đã từng sáng tạo, phát triển hạt nhân văn hóa huy hoàng, sáng lạng này trong vòng 600 năm để rồi tự mất đi và bị lãng quên trong hoang dã.

Người Moche cổ đại có những Kim Tự Tháp, dài cao nguy nga tráng lệ. Đó là trung tâm nghi lễ tôn giáo và hành chính, ông chủ của họ được an táng ở bên dưới công trình kiến trúc. Năm 1988, các nhà khảo cổ học đã phát hiện được một mộ thất chôn người thuộc thời kỳ văn hóa Moche. Nó được bảo vệ một cách hoàn hảo ở bên dưới đài cao Sifan nổi tiếng nên được gọi là mộ cổ Sifan.

Qua phân tích, nghiên cứu, các nhà khảo cổ xác định ngôi mộ cổ ấy được xây dựng khoảng năm 300 sau Công nguyên, đó là thời kỳ phát triển rực rỡ nhất của nền văn hóa Moche. Các nhà khảo cổ học đã khai quật được 6 thi thể: Thi thể nằm trong mộ chủ khoảng 30 tuổi, cao 1,68m; thuộc tầng lớp võ sỹ và hành lễ. Trong mộ còn có nhiều người và đồ vật được chôn theo người chết, bên phải và bên trái mộ chủ có 2 phụ nữ khoảng 20 tuổi; ngoài ra còn có 2 người đàn ông khoảng 40 tuổi là võ sỹ và người hầu. Cạnh người hầu có một con chó, có lẽ nó là con chó yêu của ông chủ. Chếch về phía trên thi thể ông chủ còn táng một người đàn ông khoảng 20 tuổi, có thể là vệ sỹ. Điều khiến người ta cảm thấy kỳ lạ là vệ sỹ thì không có hai chân và người nam chỉ có một chân. Các nhà khảo cổ phỏng đoán, có khả năng để đề phòng vệ sỹ chạy trốn khi bị chôn theo, do vậy trước khi táng họ đã bị cắt chân.

Trong mộ cổ, các nhà khảo cổ còn phát hiện được nhiều đồ vật chôn theo, chủ yếu là đồ sứ và đồ vàng, bạc, đồng, trong đó có những đồ thủ công mỹ nghệ quý làm bằng vàng, công nghệ chế tác rất điêu luyện như: người đầu vàng, cốc ngọc, đồ trang sức,... phần nào phản ánh nền nông nghiệp phát triển của nước Pérou cổ. Ngoài ra, trong mộ còn có những đồ điêu khắc động vật họ mèo, có bề ngoài giống như hổ Châu Mỹ và những hạt lạc vàng to gấp đôi hạt lạc thật. Trong hơn 1000 đồ gốm tìm thấy ở lòng đất, có ấm tích, bát, vò, hũ, cốc uống rượu; nhiều đồ sứ được trang trí bằng những đường nét rất tinh xảo, trang trí cả hình người có nội dung phong phú, ví dụ võ sỹ mặc áo giáp sắt, tù binh chiến tranh trần truồng; cả các loại động thực vật, côn trùng.

Văn hóa Moche đã đặt nền móng cơ sở vật chất nhất định cho sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Inca nổi tiếng thế giới sau này. Người Inca kế thừa truyền thống và kỹ thuật sản xuất các ngành chế tạo gốm, dệt, luyện kim, nông nghiệp của nhân dân miền duyên hải và miền núi cổ đại như: Họ đã thừa kế kỹ thuật luyện kim miền duyên hải Bắc Bộ; theo ghi chép biên niên của các sử gia, nhà cầm quyền Cuzco đã đưa thợ luyện kim từ đây về Thủ đô phát triển nghề luyện kim.

H.T sưu tầm
  • 52
  • 1.740