Ngộ nhận về lợi ích giải mã gene người

Dự án hệ gene người (HGP) đã bước sang năm thứ 11, nhưng một số nhà khoa học cho rằng nhiều nhà nghiên cứu và nhà báo có nhận thức sai lầm về công việc sắp xếp gene.

>>> Giải mã gene người Việt để cải tạo giống nòi

Theo một bài bình luận đăng trên tạp chí Science, nhiều người trông đợi quá mức vào vai trò của lĩnh vực này trong chẩn đoán và điều trị bệnh tật.

Một số luận điểm trong bài bình luận có thể tóm tắt bằng những nội dung dưới đây:

Không nên kỳ vọng quá nhiều rằng giải mã gene sẽ
giúp chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh. (Nguồn: Discovery)

• Sử dụng hệ gene của một người để đánh giá nguy cơ mắc một căn bệnh nào đó là vấn đề quá phức tạp. Các tác giả dẫn chứng bệnh Crohn là ví dụ, rằng gần như cứ 1.000 người Mỹ thì có một người có nguy cơ bị bệnh này. Điều đó có nghĩa là gì nếu một người thấy rằng nguy cơ mắc bệnh của họ là 1/500 hay 1/2000? Những tỷ lệ này không thể giúp bệnh nhân hay bác sĩ đưa ra quyết định nào có nghĩa.

• Đối với nhiều loại bệnh, không chỉ một gene và nhiều gene cùng đóng vai trò tác động. Các gene không bất biến và có thể chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài. Sức khỏe của con người là cơ chế phức tạp, nên để hiểu thấu đáo không phải điều đơn giản.

• Việc thay đổi thói quen của con người lại càng khó hơn. Nếu bệnh nhân biết rằng họ có ít nguy cơ mắc một căn bệnh nào đó, họ sẽ có suy nghĩ sai lầm về sức khỏe của mình, và từ đó rất có thể họ sẽ hành động liều lĩnh vì nghĩ rằng mình không có nguy cơ bị bệnh.

• Các nhà nghiên cứu cũng phản đối với một số công ty như 23andMe và Pathway Genomics quảng cáo có thể sử dụng công nghệ gene để chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh.

Theo các tác giả, không phải tất cả kiến thức về gene đều có thể lý giải tường tận được, vì thế phải cần những công cụ chẩn đoán mạnh hơn để thực hiện nhiệm vụ này trong tương lai.