Thiết bị bảo mật - chưa đủ!

Thiết bị bảo mật cần thiết với mọi công ty hiện đại nhưng công nghệ trong lĩnh vực này tiến triển hơi chậm so với nhu cầu. Việc thiếu hụt những giải pháp hoàn toàn mới được bù đắp bằng quảng cáo! Vậy thì giải pháp thật sự là gì, ở đâu?

Ảo tưởng an toàn

Thiết bị bảo mật ngày hôm nay đã phát triển tới điểm bão hoà công nghệ. Sự phát triển vũ bão của công nghệ cao trong môi trường này dường như chấm dứt. Vẫn chỉ là những công cụ chống virus được cải tiến, những công cụ phát hiện và ngăn chặn tấn công với khả năng nào đó được lăng xê thành “giải pháp cách mạng” mới. Sự thiếu vắng sáng tạo được bù đắp bởi chính sách phát triển những thiết bị này: nó đủ tích cực và thú vị. Thử xét một một mô hình tương tự: Nhiều tên lửa không chiến bây giờ đạt chuẩn nguyên lý “phóng rồi quên”. Viên phi công chỉ có nhiệm vụ phát hiện mục tiêu, đưa nó vào tâm điểm trên radar của máy bay mình và nhấn nút đỏ phóng tên lửa đi. Mọi chuyện sau đó không còn là việc của anh ta.

Quảng cáo hiện tại cho những hệ thống và thiết bị phòng thủ thông tin cũng vậy, theo nguyên lý “mua rồi quên”. Bạn hãy mua hệ thống XYZ, giải quyết vấn đề của mình rồi quên bẵng nó. Trong khi, hệ thống không phải được mua để giải quyết vấn đề cụ thể nào đó mà chỉ là phương tiện có đủ khả năng thi hành những nhiệm vụ tương tự. Người ta thường im lặng về vế sau. Người ta lờ đi vì phương tiện bảo vệ thông tin không thuộc loại phương tiện đảm bảo kết quả như nhau theo kiểu “lá chắn đảm bảo” hay ngược lại. Nhiều công ty vẫn nghĩ rằng không mua thiết bị bảo mật thì thông tin của công ty không được bảo vệ trong khi không nhà cung cấp nào dám đảm bảo 100% với người mua rằng hệ thống của khách hàng sẽ được bảo vệ ngay cả khi khách hàng đã mua cấu hình mạnh nhất.

Quảng cáo về bảo mật thường nhấn mạnh vào những điển hình chứ không đi vào đặc tính kỹ thuật của hệ thống nào đó. Các slogan quảng cáo: “Tốt hơn, nhanh hơn, đơn giản hơn!” thường xuyên xuất hiện trước những dòng liệt kê tính năng hệ thống nhưng vẫn lảng tránh các thông số kỹ thuật theo kiểu chỉ hô khẩu hiệu: “Đó là giải pháp thông minh”, “Hệ thống với tầm bao phủ rộng”,… Cái khó chịu nhất trong các tình huống bảo mật không ở chỗ quảng cáo và cũng không cần kể tới các trường hợp “mua rồi quên”. Cái khó chịu nhất là thiết bị bảo mật tạo ảo tưởng về sự an toàn.

Chẳng hạn, ai cũng biết trong quá trình cài đặt theo mặc định, hệ thống lọc liên mạng không lọc gì hết; cũng tức là hệ thống không được bảo vệ trước bất cứ thứ gì. Chỉ quá trình cài đặt đầy hiểu biết mới có thể đạt được trạng thái mà thiết bị thực hiện đúng những chức năng “được giao”. Còn đây là ví dụ với những hệ thống phức tạp và tiên tiến hơn: IPS – hệ thống ngăn chặn tấn công. Tình huống còn buồn thảm hơn. Tự thân hệ thống được mua để ứng dụng vào mạng lưới của bạn thực sự không đảm bảo bất kỳ bảo vệ nào. Cần phải cài đặt nó và không chỉ cài đặt một lần là xong. Phải thường xuyên theo dõi vận hành của hệ thống, phân tích mạch lạc những sự kiện, phản ứng tích cực với những nguy cơ mới, v.v… Những hệ thống này đều được quảng cáo là “phản ứng thông minh trước…” nhưng không có nghĩa là mình có thể quên việc cài đặt, cân chỉnh hệ thống bảo vệ.

Ví dụ, trong vùng kiểm soát xuất hiện những hành vi nghi ngờ, hệ thống phát hiện tấn công lập tức đóng và cấm mọi thứ có thể đóng và cấm. Nếu không phát hiện yếu tố này kịp thời thì hệ thống của bạn nhất thời biến thành cỗ xe cút kít, số chức năng giảm chỉ còn ở mức tối thiểu. Phản ứng của chuyên gia phải phù hợp: cần phát hiện đúng nguyên nhân xem hệ thống bị tấn công thật hay chỉ là phản ứng với các yếu tố ngẫu nhiên, cân chỉnh bằng tay với hệ thống tuỳ thuộc kết luận của việc phân tích. Những thứ này ít được nhắc đến trong các bảng hướng dẫn sử dụng thiết bị bảo mật. Sẽ là mù quáng khi mua IPS mà không hiểu biết thế nào là tấn công trên mạng. Chuyện này củng cố quan điểm: bất kỳ hệ thống nào cũng chỉ là phương tiện nằm trong tay con người và không phải là giải pháp hoàn hảo như những nhà cung cấp và quảng cáo nói.

Có một ngoại lệ thú vị trong trường hợp này: các giải pháp chống virus. Các hệ thống chống virus đã phát triển đủ cao, thực thi hầu như trọn vẹn chức năng: việc cập nhật diễn ra thường xuyên và tự động chỉ với điều kiện đồng ý với nó hay không. Thông thường khách hàng xác định chất lượng bảo vệ hoàn toàn không phụ thuộc vào số lượng virus phải diệt mà là thời hạn phản ứng trước đại dịch của virus mới chưa được biết tới. Vì thế, sản phẩm của các hãng chống virus thường na ná như nhau.

Cái nhìn hời hợt 

Mong ước của người dùng: Một chạm là xong!