Nếu theo đúng dự kiến của Microsoft thì vào cuối năm nay, hệ điều hành "thế hệ mới" - Windows Vista sẽ chính thức ra mắt người dùng. Vậy HĐH này sẽ dựa vào đâu để tiếp tục thu hút người dùng như các phiên bản Windows trước đây.
Chỉ cần để ý một chút là bạn có thể thấy được Microsoft đã nỗ lực rất lớn trong việc tiếp thị hệ điều hành được coi là "sự đột phá" này. Nhìn bề ngoài, thật khó có thể thấy được những tính năng mới của Windows Vista ngoại trừ giao diện đẹp mắt và một số tính năng bảo mật nâng cấp. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ bên trong, hệ điều hành mới này còn có rất nhiều tính năng mà người dùng nên quan tâm và tìm hiểu.
1. Bảo mật
Như một chủ đề muôn thuở nhắc mãi không biết chán về các sản phẩm Microsoft, đặc biệt là hệ điều hành Windows, tính năng bảo mật luôn trở thành chủ đề phê phán trên các diễn đàn công nghệ. Tuy nhiên, thực tế này có thể thay đổi với Vista - hệ điều hành mà Microsoft đã bỏ ra rất nhiều công sức để cải thiện một điểm yếu tồn tại trong nhiều năm qua.
Trên thực tế, tính năng bảo mật trong Vista đã thay đổi rất nhiều so với các phiên bản Windows trước đây. Cụ thể là Vista đã được trang bị khả năng lọc thông tin hai chiều (vào và ra) để ngăn chặn khả năng tấn công vào các tiến trình (process) nền (background). Vista cũng được cung cấp khả năng mã hoá toàn bộ dữ liệu trên ổ cứng, giúp ngăn chặn khả năng truy cập dữ liệu trái phép, thậm chí ngay cả khi máy tính bị đánh cắp.
Sự thay đổi quan trọng nhất về bảo mật có lẽ được thực đối với cơ chế User Account Protection (UAP), giúp người quản trị (administrator) có thể phân quyền cụ thể đối các tài khoản trên hệ thống. UAP được tinh giản nhưng không đánh mất đi sức mạnh của mình, tính năng này chỉ cho phép những tài khoản khác thực hiện các tác vụ hạn chế trên hệ thống trừ khi được phép của người quản trị.
2. Internet Explorer 7
Trình duyệt IE đã được trang bị thêm nhiều tính năng mà người dùng mong đợi như chức năng thẻ tab và khả năng quản lý thông tin cá nhân một cách tốt hơn. IE 7.0 có cơ chế màu trên thanh địa chỉ (Address Bar), giúp thông báo trạng thái an toàn của website khi truy cập vào. Đây là tính năng chống phishing mới nhất mà Microsoft đưa vào IE 7.0, nhằm ngăn chặn việc đánh cắp thông tin cá nhân từ người dùng.
Windows XP cũng sẽ có được tính năng chống phishing bằng cách sử dụng IE 7.0 nhưng mức độ an toàn không bằng Vista. Theo như lời Microsoft, Vista IE sẽ chạy trong một "chế độ an toàn", chỉ có các quyền hạn chế nhằm ngăn chặn các đoạn mã độc hại của bên thứ ba xâm nhập vào hệ thống.
3. Đồ hoạ bắt mắt
Đây là lần đầu tiên, Microsoft xây dựng những hiệu ứng đồ hoạ đặc biệt cho Windows. Giao diện Aero Glass của Vista sẽ mang lại những hiệu ứng 3D, hoạt hoạ và sự trong sáng về hình ảnh cho các vật thể hiển thị. Các icon, cửa sổ chương trình ... không những trông mịn mà, đẹp mắt mà còn có được độ sâu về hình ảnh.
4. Chức năng tìm kiếm
Người ta thường liên tưởng tới sự yếu kém trong khả năng tìm kiếm thông tin của các phiên bản Windows trước đây. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi với Vista khi Microsoft quyết tâm cạnh tranh với Google và Yahoo về khả năng tìm kiếm thông tin trên ổ cứng máy tính. Khả năng index (lập chỉ mục) mạnh mẽ cùng công nghệ gán siêu dữ liệu metadata người dùng giúp Vista tìm kiếm tất cả các loại dữ liệu trên hệ thống, bao gồm tệp tin, e-mail, nội dung web...
5. Nâng cấp tốt hơn
Vista sử dụng trình duyệt IE để truy cập tới Windows Update thay vì sử dụng một ứng dụng mới để giữ cho hệ thống luôn được cập nhật. Kết quả nâng cấp sẽ nhanh hơn, thông suốt hơn; đặc biệt cơ chế theo dõi thông tin sẽ nhanh chóng hiển thị thông báo về quá trình cài đặt bản nâng cấp.
6. Nhiều trình quản lý media hơn
Trong nhiều năm qua, một trong số những lý do chính mà nhiều người dùng nâng cấp lên phiên bản Windows mới chính là những tiện ích media miễn phí; và Vista cũng không phải là ngoại lệ. Trình Windows Media Player (WMP) xử lý rất hiệu quả đối với thư viện MP3, cùng giao diện hấp dẫn và bắt mắt. Windows Photo Gallery cuối cùng cũng được bổ sung thêm chức năng quản lý thư viện ảnh để người dùng có thể tổ chức, sắp xếp ảnh, bổ sung những thuộc tính (thẻ meta, tiêu đề, mức xếp loại... ) cho ảnh. DVD Maker mặc dù còn "thô sơ" nhưng cũng hứa hẹn mang lại khả năng làm phim tiện lợi. Và cuối cùng là game với nhiều trò chơi mới và hấp dẫn.
7. Kiểm soát con trẻ
Gia đình, nhà trường và thư viện sẽ đánh giá cao tính năng kiểm soát truy cập đối với trẻ em trong Windows Vista. Chức năng lọc web sẽ giúp ngăn chặn các website được chỉ định, lọc nội dung đối tượng màn hình và khoá chức năng download tệp tin về máy tính. Người dùng cũng có thể giới hạn thời gian sử dụng máy tính (hàng ngày, hàng tuần) cho mỗi tài khoản truy cập trong hệ thống.
8. Sao lưu tốt hơn
Còn nhớ khi Windows 95 ra mắt, các loại ổ cứng thời đó thường chỉ có dung lượng 300MB. Ngày nay, ổ cứng máy tính để bàn đã đạt tới 300GB hoặc 400GB. Song hành với sự thay đổi nhanh chóng này, người ta chứng kiến rất ít sự cải tiến về phương thức sao lưu dữ liệu của Windows trong thập kỷ qua. Windows Vista được trang bị chương trình backup cải tiến toàn diện, giúp người dùng tránh được đáng kể sự thiệt hại về dữ liệu khi xảy ra sự cố. Microsoft cũng cải tiến tính năng System Restore, giúp khôi phục hệ thống về trạng thái ban đầu.
9. Làm việc theo cộng đồng
Môđun Windows Collaboration sử dụng công nghệ hàng-hàng (peer-to-peer) để người dùng Vista có thể kết hợp với nhau trong một không gian chia sẻ chung, rất tiện lợi. Bạn có thể lập trình nhóm và cùng chia sẻ làm việc trên một bản tài liệu, bài trình diễn...
10. Cài đặt nhanh chóng
Windows Vista hứa hẹn mang lại khả năng cài đặt nhanh chóng - chỉ khoảng 15 phút. Những phiên bản Windows trước đây phải mất từ xấp xỉ 60 phút hoặc hơn để có thể hoàn tất quá trình cài đặt.