Anh Hoàng Thành (Dăk Lăk) đang sở hữu bộ sưu tập trên 300 mẫu hóa thạch có niên đại cách đây 203 - 175 triệu năm. Các nhà khảo cổ học đánh giá đây là bộ sưu tập hóa thạch cá nhân lớn nhất ở Tây Nguyên.
Năm 2008, các nhà khảo cổ từng phát hiện di thích hoá thạch Cúc đá (Ammonitida) tuổi Jura sớm (203 - 175 triệu năm trước) trong một ngôi mộ cổ khoảng 2.000 năm tuổi ở Tây Nguyên. Và mới đây, các nhà khảo cổ học tiếp cận được bộ sưu tập mẫu hoá thạch lớn và rất ấn tượng. Các hoá thạch này được trưng bày trong khuôn viên gần 1.000m2 tại quán cà phê Chuông Đá, 599 đường Lê Duẩn, TP Ban Mê Thuột (Dăk Lăk), được bày trí mang tính nghệ thuật sắp đặt, kết hợp các di sản văn hoá khác của người Tây Nguyên.
Kệ trưng bày các mẫu hóa thạch. Ảnh: Nguyễn Hữu Hùng
Hai mẫu vật hóa thạch có hình vỏ sò. Ảnh: Nguyễn Hữu Hùng
Bộ sưu tập sưu này có trên 300 vật mẫu của nhiều giống, loài thuộc bộ Cúc đá, lớp Hai mảnh vỏ, thực vật nhóm Dương xỉ; có tuổi Jura sớm - giữa và muộn. Một số hóa thạch Cúc đá có đường kính 30 - 40cm; các hoá thạch gỗ gồm chủ yếu gỗ bị silic hóa hoặc có đường kính 20 - 30cm đến 50 - 60cm; dài từ 30 - 40cm đến 1,5 - 2m; được sưu tập ở các vùng Bản Đôn, Ea Súp của Dăk Lăk.
Ngoài ra, còn có các bộ đàn đá, rìu đá, lao đá, trang sức vòng đồng của người Tây Nguyên. Đặc biệt, trong bộ sưu tập có hòn đá hóa thạch (đá granit), giống một khúc gỗ tròn, mút hai đầu, khi gõ vào phát ra tiếng kêu như chuông. Hòn đá này được đặt tên “Chuông Đá”, cũng là tên của quán cà phê.
Các nhà khảo cổ đánh giá, đây là bộ sưu tập cổ sinh vật học cá nhân lớn nhất ở khu vực Tây Nguyên. Hiện nay, chỉ có Bảo tàng chuyên ngành địa chất số 6 Phạm Ngũ Lão, TP.Hà Nội và số 2 Nguyễn Bỉnh Khiêm, TP HCM có lưu giữ và trưng bày các di sản địa chất. Còn hầu hết bảo tàng địa phương của các tỉnh, thành hoặc bảo tàng mang tính đại diện cho các khu vực vắng bóng di sản về địa chất.
Các giá trị địa chất không chỉ mang ý nghĩa đơn thuần về mặt khoa học, giáo dục mà còn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nó cung cấp các kiến thức và loại hình khoáng sản cho ngành công nghiệp khoáng chất. Vì vậy, giới khảo cổ đánh giá rất cao bộ sưu tập của anh Hoàng Thành, cũng như công sức mà anh đã bỏ ra để sưu tập bộ hóa thạch này.