Hai đồng xu bạc được đúc vào thời Đế chế La Mã đã được tìm thấy trên một hòn đảo xa xôi và không có người ở ở biển Baltic. Các nhà khảo cổ không biết làm thế nào chúng có thể đến đó được.
Các nhà khảo cổ bối rối nhưng phấn khích trước việc phát hiện ra hai đồng xu bạc từ thời Đế chế La Mã trên một hòn đảo xa xôi ở Biển Baltic, nằm giữa Thụy Điển và Estonia.
Làm thế nào đồng xu có thể ra tận đảo hoang?
Hai đồng xu La Mã bằng đồng và bạc. Đồng xu bên trái là đồng denarius bằng bạc được đúc dưới triều đại của Antonius Pius, từ năm 138 đến năm 161 sau Công nguyên. Chỉ có thể nhìn thấy đầu của hoàng đế và một số ký tự Latinh. Đồng xu bên phải là đồng denarius bằng bạc được đúc dưới triều đại của Trajan, từ năm 98 đến năm 117 sau Công nguyên. Nó cho thấy đầu của hoàng đế và một phần của dòng chữ Latinh.
Không có manh mối nào tiết lộ làm thế nào mà những đồng tiền này đến được đó, nhưng chúng có thể đã được các thương nhân Bắc Âu để lại, bị mất trong một vụ đắm tàu hoặc được mang đến đó trên một con tàu La Mã đi về phía bắc xa xôi.
Johan Rönnby, nhà khảo cổ học tại Đại học Södertörn ở Stockholm, Thụy Điển là thành viên của nhóm tìm thấy những đồng tiền xu bằng máy dò kim loại vào tháng 3, tại một bãi biển được đánh dấu bằng những lò sưởi cũ trên đảo Gotska Sandön.
Hai đồng bạc được tìm thấy trên đảo đều là "denarii" của La Mã - một chiếc từ triều đại của hoàng đế Trajan, từ năm 98 đến 117 sau Công nguyên, và chiếc còn lại từ triều đại của hoàng đế Antoninus Pius, từ năm 138 đến 161 sau Công nguyên.
Mỗi đồng xu nặng chưa đến 4 gam và có giá trị bằng khoảng một ngày lương cho một người lao động khi chúng được đúc.
Denarii là đồng xu tiêu chuẩn của La Mã cổ đại, và tên của chúng vẫn tồn tại cho đến ngày nay trong từ "tiền" trong một số ngôn ngữ dựa trên tiếng Latinh, chẳng hạn như "denaro" trong tiếng Ý và "dinero" trong tiếng Tây Ban Nha.
Rönnby cho biết, những đồng xu từ Đế chế La Mã có thể đã được lưu hành trong một thời gian dài, bởi vì bạc bên trong chúng luôn có giá trị. Chúng có thể đã được đưa đến Gotska Sandön bởi các thương nhân Bắc Âu, những người đã trú ẩn ở đó để tránh những cơn bão biển.
Thế nhưng, cũng có thể chúng được những người sống sót sau vụ đắm tàu mang đến đó, mặc dù vùng biển xung quanh hòn đảo nổi tiếng nguy hiểm và khu vực này tràn ngập xác tàu.
Một khả năng khác là những đồng xu đã được người La Mã đưa đến Gotska Sandön trên một con tàu La Mã, mặc dù không có ghi chép nào về chuyến đi như vậy đến Baltic.
Hòn đảo xa xôi nhất ở biển Baltic
Gotska Sandön, hay "Đảo Cát", là một trong những hòn đảo xa xôi nhất ở Biển Baltic. Đồng xu La Mã cũng đã được tìm thấy trên hòn đảo lớn hơn Gotland khoảng 40km về phía nam, nhưng điều đó có lẽ đã được dự đoán trước vì đây là vị trí của một số thị trấn. Tuy nhiên, Gotska Sandön không có thị trấn hay làng mạc.
Gotska Sandön - có nghĩa là "Đảo Cát" - ngày nay không có người ở nhưng từng là nơi ở của những người canh giữ ngọn hải đăng vào thế kỷ 19. Trước đó, nó được biết đến là nơi xảy ra các vụ đắm tàu và là nơi ám ảnh của cướp biển.
Nhà khảo cổ Daniel Langhammer, người giám sát di sản văn hóa trên Gotska Sandön cho Hạt Gotland, nói rằng phát hiện mới lặp lại tuyên bố của một người canh giữ ngọn hải đăng thế kỷ 19 rằng ông đã tìm thấy một đồng xu La Mã trên đảo. Nhưng bí ẩn về những đồng xu có thể không bao giờ được giải đáp.
Ông nói, hòn đảo xa xôi này cũng từng là nơi lui tới của những người săn hải cẩu – việc săn hải cẩu hiện bị cấm, nhưng hải cẩu vẫn ở đó – và bởi những người đánh cá trong những tháng mùa hè.
Rönnby và các đồng nghiệp của ông, bao gồm Sabine Sten, một nhà xương khớp tại Đại học Uppsala, sẽ quay lại địa điểm này vào cuối năm nay. Họ hy vọng sẽ tái tạo lại lịch sử của hòn đảo xa xôi.