Các di tích cổ đại Iraq đã vượt qua được hàng nghìn năm và các cuộc chiến tranh, nhưng nay lại đang đối mặt với mối đe dọa của thời hiện đại.
Theo đó, các di tích cổ đại Iraq đối mặt với nguy cơ bị tàn phá và vùi lấp dần trong các trận bão cát có liên quan đến biến đổi khí hậu.
Sau một thập kỷ bão cát dữ dội, thành phố Umm al-Aqarib của người Sumer cổ đại đang bị cát vùi lấp khá nhiều. Thành phố cổ đại này có từ khoảng năm 2.350 trước Công nguyên, rộng hơn 5km2.
Biến đổi khí hậu khiến các di chỉ khảo cổ biến mất dần dưới các trận bão cát.
Các di chỉ khảo cổ huyền thoại của nền văn minh Babylon ở Iraq, đã được các nhà khảo cổ bỏ nhiều công sức khai quật, nay lại biến mất dần dưới các trận bão cát.
Ông Aqeel al-Mansrawi, nhà khảo cổ học Iraq, nói: "Các thay đổi do biến đổi khí hậu gần đây đã ảnh hưởng lớn đến khu di tích này. Phần lớn khu di tích đã bị cát che phủ do hậu quả của hạn hán và thiếu cây trồng ở các khu vực xung quanh".
Iraq là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Năm 2022, hàng chục trận bão cát đã hoành hành ở nước này, nhuộm màu da cam cả bầu trời, làm ngưng trệ cuộc sống hàng ngày, người dân bị khó thở.
Khi bão cát qua, cơn bão để lại các lớp cát phủ lên mọi thứ, kể cả các công trình của người Sumer mang tên "Mẹ của các bọ cạp" ở tỉnh sa mạc Dhi Qar, miền Nam Iraq.
Các nhà khảo cổ học ở Iraq trước đây thường cố gắng xúc cát khỏi các di chỉ, nhưng nay lượng cát đã quá lớn, khiến họ chẳng thể làm được gì.
Ông Aqeel al-Mansrawi cho biết: "Với tốc độ tăng ghê gớm của vùng cát lún ở khu vực này, có lẽ 10 năm nữa, 80 - 90% các điểm khảo cổ sẽ bị vùi lấp".
Vùng đất huyền thoại nằm giữa hai con sông Tigris và Euphrates đã nuôi dưỡng những nền văn minh sớm nhất của thế giới, nhưng hiện nhiệt độ có thể lên đến 50oC vào mùa hè, gây ra hạn hán, khiến nông dân và các vật nuôi ăn cỏ không còn sinh sống ở đây được nữa. Đất trở nên lỏng, rời rạc ra vì thiếu cây trồng và rễ cây trồng giữ đất.
Trong quá khứ, mối đe dọa lớn nhất đối với các di tích là nạn ăn trộm cổ vật, nhưng nay chính biến đổi khí hậu, mà cụ thể là tình trạng sa mạc hóa, đang là mối đe dọa lớn không kém.