Trong số hàng cứu trợ cho người dân vùng bão lũ, nhiều loại bánh chưng, bánh mì và các loại thực phẩm được hút chân không để đưa đến tay bà con.
Cơn bão số 3 (Yagi) đi qua đã gây thiệt hại rất lớn cho người dân miền Bắc. Hoàn lưu bão gây lũ quét, sạt lở, tạo ra những vùng cô lập, người dân cần được hỗ trợ nhu yếu phẩm, trong đó có thực phẩm và nước sạch để uống.
Ngoài sự đóng góp vật chất, đồ dùng thiết yếu thì một lượng lớn thực phẩm đã được các ban, ngành, đoàn thể, các hội nhóm từ thiện và các cá nhân quyên góp gửi về các vùng lũ lụt. Tuy nhiên, phân phối hàng hóa, thực phẩm cho người dân không đơn giản, phải mất thời gian di chuyển, cung đường khó khăn cộng với thời tiết mưa gió kéo dài do vậy cần phải lưu ý đảm bảo thực phẩm an toàn tới tay người dân vùng bão, lũ.
Hiện nay, một số gia đình và cá nhân đã tự chế biến và hút chân không các loại thực phẩm để gửi đến bà con vùng bão lũ. Việc tự chế biến, đóng gói thực phẩm và hút chân không có thể giúp kéo dài thêm thời gian bảo quản thực phẩm nhưng có nguy cơ không đảm bảo an toàn thực phẩm.
Nguy cơ nhiễm loại vi khuẩn cực độc
Theo Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, việc chế biến không đảm bảo vệ sinh dẫn đến nguy cơ ô nhiễm thực phẩm, đặc biệt là ô nhiễm vi khuẩn yếm khí (vi khuẩn sinh trưởng trong môi trường thiếu không khí), sinh độc tố gây ngộ độc cho người sử dụng.
Một trong các vi khuẩn yếm khí thường hay gây ngộ độc trong các loại thực phẩm đồ hộp, thực phẩm bao gói hút chân không là Clostridium botulinum. Loại vi khuẩn này kỵ khí tuyệt đối, sinh bào tử (dạng tồn tại của vi khuẩn trong môi trường bất lợi).
Độc tố của vi khuẩn Clostridium botulinum chỉ sinh ra trong môi trường kỵ khí, có độc lực rất mạnh và ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe con người, thậm chí có thể gây nguy hiểm tính mạn.
Những thực phẩm được người dân tự chế biến và hút chân không gửi đi cứu trợ. (Ảnh: VFA).
Để đảm bảo thực phẩm hỗ trợ đến người dân an toàn, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo các tổ chức, cá nhân ưu tiên quyên góp, ủng hộ lương thực, thực phẩm bao gói sẵn, có hạn sử dụng, bảo quản dài ngày.
Các loại thực phẩm này có thể mua từ cơ sở chế biến đảm bảo an toàn thực phẩm như: lương khô, các thực phẩm đóng hộp, bao gói kín như thịt, cá, rau củ quả đóng hộp, mỳ ăn liền, xúc xích tiệt trùng, nước uống đóng chai, đóng bình… có ghi nhãn và hạn sử dụng đầy đủ theo quy định.
Bên cạnh đó, các đoàn có thể ủng hộ vitamin, men tiêu hóa hỗ trợ sức khỏe cho trẻ em, người già trong vùng bão, lũ.
Nếu tự chế biến, người dân cần lưu ý lựa chọn các thực phẩm phù hợp với đóng gói hút chân không như: thịt khô, cá khô, bỏng ngô, bỏng gạo, các loại bánh có lá bọc được chế biến đun kỹ (nhiều giờ) như bánh chưng, bánh tét. Sau khi vớt bánh, người dân cần để nơi sạch sẽ, ép ráo nước, để nguội trước khi đóng gói hút chân không.
Khi đóng gói và hút chân không, người dân nên để mảnh giấy ghi ngày sản xuất bên trong màng gói để người vận chuyển và người sử dụng biết và bố trí thời gian cấp phát, sử dụng phù hợp.
Đồng thời, mọi người nên hỗ trợ những loại thực phẩm tự chế biến, hút chân không cho những khu vực có thời gian vận chuyển ngắn. Điều này giúp đảm bảo người dân có thể tiếp cận được với thực phẩm hỗ trợ, trong thời gian sớm nhất kể từ khi chế biến.
Kiểm tra trước khi ăn
Cục An toàn thực phẩm cho biết trong quá trình di chuyển và cấp phát thực phẩm cứu trợ, người có trách nhiệm thực hiện cần bao gói hàng cẩn thận, tránh bị ngấm nước mưa hoặc rơi, ngập trong nước lũ, bùn.
Đối với các thực phẩm tự chế biến, bao gói có thời hạn sử dụng ngắn, người cấp phát cần lưu ý thời gian vận chuyển để đảm bảo khi thực phẩm tới tay người được cứu trợ không bị biến chất, ôi thiu, mốc hỏng.
Khi nhận được thực phẩm, trước khi sử dụng, người dân nên kiểm tra bao gói thực phẩm được cấp phát: Tuyệt đối không sử dụng các thực phẩm đã hết hạn, thực phẩm đóng hộp bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường.
Thực phẩm đóng hộp không phồng nhưng khi mở ra nghe tiếng "xì" tức là có không khí ở trong, hơi “nặng mùi” cũng không nên sử dụng để phòng đã bị nhiễm vi khuẩn kỵ khí, đặc biệt là độc tố botulinum.
Bánh chưng, bánh tét được hút chân không gửi đến bà con vùng bão, lũ. (Ảnh: Thy Thương).
Các loại thực phẩm do người hỗ trợ tự làm như bánh chưng, bánh tét... đóng kín bằng màng bọc hút chân không, thì trước khi sử dụng cần quan sát kỹ. Nếu phía trong màng bọc có các bóng khí, màng bọc căng phồng hoặc khi mở màng bọc ra thực phẩm bị nhớt, mốc, mùi, vị khác thường thì người dân không sử dụng.
Song song đó, Cục An toàn thực phẩm cũng yêu cầu chính quyền và các cơ quan chức năng địa phương chịu ảnh hưởng bão, lũ bố trí lực lượng để tổ chức tiếp nhận và cấp phát hàng thực phẩm cứu trợ nhanh chóng nhất có thể cho người dân.
Đồng thời, các cơ quan cần duy trì việc tuyên truyền để người dân thực hiện đảm bảo vệ sinh ăn uống tốt nhất trong điều kiện có thể.
Các đơn vị chủ động dự trữ thuốc men, hoá chất, phương tiện, nhân lực, phương án sẵn sàng để chủ động xử lý, khắc phục nếu có ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh liên quan đến thực phẩm xảy ra.