CEO Microsoft - Satya Nadella cho rằng chúng ta không phải lo lắng, bởi trong tương lai có nhiều việc làm mới sẽ được tạo ra và robot không thể thay thế con người ở rất nhiều công việc đặc thù.
"Ở trong một quốc gia như Ấn Độ, nơi mà nền kinh tế dịch vụ luôn đi đầu, sẽ có rất nhiều việc làm, ngày càng nhiều công việc. Có rất nhiều thứ mà trí tuệ nhân tạo AI sẽ không thể nào làm được... Khi trí thông minh nhân tạo phổ biến, trí tuệ thực sẽ trở nên khan hiếm, sự đồng cảm thực cũng sẽ trở nên khan hiếm và trí khôn cơ bản về những điều thuộc lẽ thường tình cũng trở nên khan hiếm. Vì vậy, con người chúng ta hoàn toàn có thể tìm kiếm được việc làm mới dựa trên những sự khan hiếm đó", CEO Microsoft - Satya Nadella phát biểu.
Satya Nadella - CEO Microsoft. Nguồn ảnh: David Paul Morris/Bloomberg.
CEO của Microsoft có chuyến thăm Ấn Độ vào tuần này để quảng bá cho nền tảng điện toán đám mây Microsoft Azure, đã đưa ra những lời phát biểu này trong một cuộc phỏng vấn với trang Economic Times. Một trong những điểm mạnh của Azure là khả năng tích hợp với bộ sản phẩm trí thông minh nhân tạo Cortana của Microsoft (Cortana Intelligence Suite), giúp máy khách đám mây của công ty có khả năng cá nhân hóa cũng như nhiều khả năng khác. Theo đó, Microsoft sẽ cung cấp hợp đồng độc quyền nền tảng và dịch vụ điện toán đám mây cho Flipkart.
CEO Satya Nadella đã trình bày về những khả năng của trí thông minh nhân tạo AI trong giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, phần đề cập đến trí tuệ nhân tạo AI và việc làm mới là phần thú vị nhất bởi đây là vấn đề được nhiều lãnh đạo công nghệ quan tâm. Những phát biểu mới đây của CEO Nadella khá thú vị và hoàn toàn ngược lại với ý kiến được Elon Musk, nhà sáng lập kiêm CEO của Tesla và SpaceX, đưa ra vào tuần trước tại Dubai: "Phải làm gì với tình trạng thất nghiệp hàng loạt? Điều này sẽ là một thách thức lớn đối với xã hội. Sẽ ngày càng có nhiều hơn và nhiều hơn những công việc mà robot có thể làm tốt hơn con người. Đó là những điều tôi không mong muốn nhưng sẽ xảy ra. Đó là những điều đơn giản mà tôi nghĩ là có thể sẽ xảy ra", Elon Musk nói.
Ngược lại, Satya Nadella cho rằng robot và trí tuệ nhân tạo sẽ không thể thay thế con người trong những việc làm nhất định, đặc biệt liên quan tới ngành công nghiệp dịch vụ. Và khi trí tuệ nhân tạo trở nên phổ biến, sẽ xuất hiện thêm nhiều ngành nghề mới mà trước đây chưa có, đó cũng là cơ hội việc làm mới. Tất nhiên, chúng ta không thể phủ nhận rằng robot tự động và trí tuệ nhân tạo đang ngày càng thay thế con người nhiều hơn trong những dây chuyền sản xuất, vận chuyển, ngân hàng hay thậm chí là chăm sóc khách hàng.
Satya Nadella đã đúng khi nói rằng những công việc mới sẽ xuất hiện trong một thế giới của trí thông minh nhân tạo. Nhưng trong số hàng trăm triệu người mà công việc của họ có thể bị tự động hóa thì bao nhiêu người có khả năng đáp ứng được những công việc mới yêu cầu trí thông minh của con người? Gần đây, tại một nhà xưởng ở Bangalore, robot đang làm việc sắp xếp và dán nhãn các kiện hàng hóa một cách nhanh chóng, gọn gàng, mà trước kia đây vốn là công việc của con người. Một số công việc mới xuất hiện đó là quản lý quy trình, nhưng số lượng công việc mới này là quá nhỏ so với số nhân công bị thay thế sau khi tự động hóa.
Hãy nghĩ đến những người bán hàng tại các cửa hàng bán lẻ, những người làm việc thường ngày ở các ngân hàng hay tổ chức chính phủ, rất nhiều công việc ở các nhà hàng, khách sạn có thể được tự động hóa, và ngành công nghiệp vận tải trong kỷ nguyên xe tự lái mà công ty Tesla của Elon Musk mang đến cho chúng ta... những con người này sẽ đi về đâu? Ai sẽ chuẩn bị công việc mới cho họ trong một thế giới mà trí thông minh nhân tạo đã phổ biến?
Elon Musk. (Nguồn ảnh: Dan Taylor/Heisenberg Media).
Chẳng có một câu trả lời đơn giản nào cả. Elon Musk cho rằng nên đưa ra một mức thu nhập cơ bản phổ thông. Số tiền này có được nhờ việc tăng hiệu suất khi tự động hóa. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời - vấn đề "tiền", còn làm thế nào để con người có được một "cuộc sống ý nghĩa", thứ chỉ có được từ công việc, vẫn đang là một câu hỏi khó.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, người đồng sáng lập Microsoft - Bill Gates, cũng đưa ra một ý tưởng về mức thuế thu nhập rằng robot cần phải trả thuế thu nhập giống như con người. Những khoản thuế thu được từ các công ty sử dụng robot thay thế con người có thể được dùng để đào tạo con người vào những công việc mới như Satya Nadella đã nhắc đến.
Một nghiên cứu gần đây của hãng McKinsey cũng liên quan đến tác động của việc tự động hóa tới công việc. Thay vì xác định những công việc cụ thể nào sẽ biến mất trong vòng vài năm nữa, nghiên cứu này tập trung vào những phần việc có thể bị tự động hóa trong mỗi công việc. Nói cách khác, thậm chí là một công việc đòi hỏi tay nghề cao và được trả lương tốt cũng bao gồm một số phần việc có thể tự động hóa. Nghiên cứu cho thấy 30% các hoạt động trong số 60% các công việc có thể tự động hóa.
Các nghiên cứu được tiến hành trên 45 quốc gia với 80% nhân công trên thế giới, rút ra kết luận Ấn Độ và Trung Quốc (hai quốc gia đông dân nhất) sẽ phải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ những tác động lớn nhất của tự động hóa, có khả năng ảnh hưởng đến 600 triệu người lao động - gấp đôi dân số Mỹ. Hiệp hội công nghiệp Nasscom nhận thấy các công việc dịch vụ trong ngành CNTT tại Ấn Độ đã sụt giảm 20-25% trong vòng 3 năm qua. Chính những công việc này đã biến Bangalore thành thủ phủ gia công phần mềm của thế giới.
Việc chuyển đổi sang những công việc mới theo như CEO Satya Nadella, đòi hỏi nhiều thời gian, công sức và trí thông minh của con người dự đoán sẽ là một quá trình hết sức đau đớn. Theo lời tỷ phú Elon Musk, đó là một tương lai không thể tránh khỏi, dù không ai mong muốn nó xảy ra. Mọi người nên chuẩn bị tinh thần cho một thế giới tự động hóa và ngày đó đang đến nhanh hơn chúng ta tưởng tượng.