Động lực tự nhiên của tiến hóa vẫn tiếp tục quá trình đẽo gọt loài người, cho dù chúng ta tự hào đang nắm trong tay quyền lực có thể can thiệp và biến đổi thế giới xung quanh.
Quá trình tiến hóa diễn ra để phản ứng trước những tác động bên ngoài, loại bỏ cá thể nào ít có khả năng chống chọi trước các áp lực đó, cho phép những cá thể phù hợp hơn sống sót và sinh sôi. Tuy nhiên, kể từ khi loài người can thiệp mạnh mẽ vào môi trường sống, liệu các động lực lựa chọn tự nhiên đó có còn tiếp tục tác động đến loài người hay không? Chẳng hạn như nền nông nghiệp hiện đại có thể tạo ra một lượng thực phẩm dồi dào, loại trừ được nguy cơ đói kém tại nhiều nơi trên thế giới.
Phát hiện mới, được đăng trên chuyên san Proceedings of the National Academy of Sciences, đã bổ sung thêm chứng cứ cho thấy quá trình tiến hóa ở loài người vẫn đang tiếp diễn. Nghiên cứu do đại học Wisconsin thực hiện từng cho rằng não người đang bị teo nhỏ lại trong 5.000 năm qua. Một nghiên cứu khác, các chuyên gia của Đại học Sheffield (Anh) xem xét bảng phả hệ của gần 6.000 người Phần Lan sống từ năm 1760 đến 1849, với đầy đủ thông tin như ngày sinh, ngày chết, hôn nhân và nền tảng kinh tế. Kế đến, họ điều tra về ảnh hưởng của nông nghiệp đối với 4 khía cạnh trong đời sống con người: sống sót đến tuổi trưởng thành, cơ hội tiếp cận bạn đời, kết đôi thành công và tỷ lệ sinh sản đối với mỗi đối tác.
Giàu có không bảo vệ được con người khỏi quá trình chọn lọc tự nhiên - (Ảnh: AFP)
Kết quả cho thấy các đối tượng trong cuộc nghiên cứu tiếp tục tiến hóa như những giống loài khác tại nơi hoang dã. Đáng ngạc nhiên hơn, cả người giàu lẫn người nghèo đều đối mặt với sự lựa chọn tự nhiên tương tự nhau, theo chuyên gia về tiến hóa Alexandre Courtiol của Viện Nghiên cứu tiên tiến tại Berlin. “Nhiều người cứ nghĩ rằng giàu sang có thể bảo vệ họ khỏi ảnh hưởng của môi trường, nhưng thực tế không phải vậy”, Courtiol nói. Giàu hay nghèo đều phải trải qua giai đoạn sinh tồn và sinh sản giống nhau. Và tại hầu hết các loài sinh vật, tự nhiên cũng có sự phân biệt đối xử với 2 phái. Khả năng kết đôi của giống đực tiến hóa nhanh hơn giống cái, bằng chứng là đàn ông nhanh chóng tái hôn so với phụ nữ, theo Courtiol.
Như vậy trên thực tế, quá trình chọn lọc tự nhiên tiếp tục diễn ra ở loài người bất chấp thay đổi trong nông nghiệp và các chuyển biến về văn hóa, điều mà giới khoa học đã không đánh giá đúng mức trong thời gian qua.