Những chấm trắng trong ảnh là các lỗ đen siêu lớn, đang nuốt chửng vật chất giữa thiên hà cách Trái đất hàng triệu năm ánh sáng.
Trong nghiên cứu được công bố bởi Đại học Hamburg (Đức), các nhà khoa học đã chia sẻ bản đồ chi tiết về các lỗ đen ở tần số vô tuyến cực thấp.
Nhà thiên văn học Francesco de Gasperin, đồng tác giả nghiên cứu cho biết đây là thành quả sau nhiều năm thu thập dữ liệu từ các kính viễn vọng. “Chúng tôi phải tìm ra phương pháp mới để chuyển đổi tín hiệu vô tuyến thành hình ảnh bầu trời”, ông chia sẻ.
Bản đồ gồm 25.000 lỗ đen, được mô phỏng bởi các chấm trắng giống sao trên trời. (Ảnh: LOFAR).
Khi ở trạng thái tĩnh, lỗ đen không phát ra bức xạ dễ nhận biết. Tuy nhiên đến lúc nuốt chửng vật chất, các lực trong lỗ đen mạnh đến nỗi phát ra bức xạ trên nhiều bước sóng, giúp các nhà khoa học phát hiện dễ dàng hơn.
Theo Business Insider, bức ảnh được công bố là bản đồ của 25.000 lỗ đen phát ra bức xạ có bước sóng vô tuyến cực thấp, được phân tích từ dữ liệu của Mạng lưới Tần số thấp (LOFAR) gồm 20.000 ăng-ten vô tuyến, đặt tại 52 địa điểm trên 9 quốc gia châu Âu.
LOFAR hiện là mạng lưới kính viễn vọng vô tuyến duy nhất có thể chụp ảnh độ phân giải cao ở tần số dưới 100 MHz. Bản đồ 25.000 lỗ đen, bao phủ 4% bầu trời phía bắc là thành quả đầu tiên trong kế hoạch chụp lại toàn bộ phía bắc thiên cầu ở tần số cực thấp, được gọi là LOFAR LBA Sky Survey (LoLSS).
Do phải thông qua hệ thống kính viễn vọng trên Trái đất, khó khăn của LOFAR nằm ở tầng điện ly, nơi các bức xạ vô tuyến tần số cực thấp có thể bị phản xạ lại không gian.
Tần số các bức xạ cũng có thể thay đổi khi xuyên qua tầng điện ly tùy vào điều kiện khí quyển. Để xử lý, nhóm nghiên cứu đã sử dụng siêu máy tính, chạy thuật toán khắc phục hiện tượng nhiễu tầng điện ly sau mỗi 4 giây.
Một phần mạng lưới LOFAR tại Hà Lan. (Ảnh: Wikimedia).
"Sau nhiều năm phát triển phần mềm, thật tuyệt vời khi chúng đã hoạt động", Huub Röttgering, nhà thiên văn học từ Đài quan sát Leiden (Hà Lan), đồng tác giả nghiên cứu cho biết.
Theo Science Alert, phần mềm trên cũng có thể giúp các nhà khoa học nghiên cứu bản thân tầng điện ly. Những loại sóng xuyên qua tầng điện ly, mối quan hệ giữa tầng điện ly với chu kỳ Mặt Trời có thể được nghiên cứu thông qua hệ thống này.
Bên cạnh bản đồ 25.000 lỗ đen, các nhà nghiên cứu hy vọng dự án có thể khám phá những đối tượng bí ẩn trong khu vực tần số dưới 50 MHz, giúp giới thiên văn hiểu biết thêm về các mô hình vật lý trong thiên hà, cụm thiên hà và các lĩnh vực nghiên cứu khác.