Một công cụ lập trình miễn phí vừa chính thức trình làng trên mạng Internet, cho phép bất kỳ ai - ngay cả những người "A,B,C" nhất về công nghệ - cũng có thể tự tạo ra một bộ phim hoạt hình, video game và những tác phẩm nghệ thuật tương tác của riêng mình.
Chủ yếu nhắm đến đối tượng trẻ em, Scratch không hề đòi hỏi người dùng phải có kiến thức về ngôn ngữ lập trình đầy phức tạp và rắc rối. Thay vào đó, nó sử dụng một giao diện đồ họa hết sức đơn giản, cho phép lắp ráp các chương trình giống như là trò xếp hình vậy.
Bộ công cụ số này do Phòng thí nghiệm Truyền thống của Viện Công nghệ Massachussetts (MIT) phát triển, cho phép người dùng hòa trộn cả 3 yếu tố hình ảnh, âm thanh và video.
"Lập trình máy tính vốn được coi là đặc quyền của một nhóm nhỏ các chuyên gia và dân công nghệ. Nhưng với Scratch, lập trình sẽ trở nên gần gụi và bình dân hơn nhiều", Giáo sư Mitchel Resnick của MIT cho biết.
Trò chơi của trẻ nhỏ
Ai cũng có thể tạo một video clip hết sức dễ dàng, nhờ việc ráp các câu lệnh với nhau như kiểu xếp hình. Nguồn: Infotech |
"Ngày nay, bọn trẻ tương tác với đủ mọi nội dung động trên màn ảnh. Nhưng sự tương tác đó thường chỉ diễn ra theo một chiều: Người khác tạo ra và chúng tiếp nhận", Giáo sư Resnick nói. Điều ít ai biết là chính ông đã phát minh ra Lego Mindstorms, một trò chơi xếp hình mà gần như trẻ em nào cũng biết.
"Với Scratch, chúng tôi muốn các em sẽ là người sáng tạo. Chính chúng sẽ tạo ra những nội dung động thú vị trên máy tính rồi chia sẻ cho bạn bè".
Lập trình đã biến thành một trò chơi trong mắt các em, khi chúng có thể tạo ra một chương trình mới, một video clip với các bước rành mạch, đơn giản giống như xếp gạch vậy.
"Chúng ráp nối các "khối mã" lại với nhau. Lựa chọn nhân vật và đồ vật xuất hiện trong clip từ bảng menu. Mở bảng sơn màu ra, cắt cúp, tô màu rồi dán hình ảnh lên Web..."
"Bọn trẻ sẽ không phải lo về những dấu chấm dấu phẩy, những câu lệnh dài lê thê, khó hiểu vẫn thường gặp ở mọi ngôn ngữ lập trình nữa".
Mỗi khối (Block) sẽ chứa một câu lệnh riêng biệt, chẳng hạn như "di chuyển" hoặc "đánh trống", và chỉ khi nào các câu lệnh này ăn khớp với nhau thì các block mới gắn chặt được. Ngược lại, chúng sẽ đẩy nhau ra và trẻ lập tức hiểu rằng chúng phải đi tìm Block khác.
Lấy thí dụ, nếu trẻ muốn dựng hoạt cảnh về một con mèo đi ngang qua màn hình, chúng có thể vào menu, sửa lại lệnh "Di chuyển" để ra lệnh cho con mèo đi về phía trước 10 bước.
Nếu sau đó, chúng lại muốn mèo vừa bước đi, vừa khua trống, chúng có thể "dán" khối lệnh "đánh trống" xuống bên dưới block "di chuyển", chọn âm thanh mà nhạc cụ sẽ phát ra và thời lượng kéo dài của một tiếng trống.
Các hành động khác như nói chuyện, thay đổi màu hoặc nền nhạc, sẽ có thể được chèn vào thêm một cách tương tự. Và thế là clip hoạt hình đã hoàn thành xong.
Hòa và trộn
Scratch là một thủ phạm được các DJ "lăng-xê", cho phép mix và chà sát những bản thu hiện có để tạo ra một giai điệu, một bản nhạc mới.
"Với Scratch, mục tiêu của chúng tôi là cho phép tất cả mọi người nhào nặn, pha trộn các thể loại truyền thông vào với nhau theo một cách sáng tạo riêng của từng người", Giáo sư Resnick tâm sự.
Các tác phẩm đã hoàn thiện sẽ có thể đem ra chia sẻ với nhau, trên website của Scratch. Tại đây, người dùng có thể thưởng thức thành phẩm của những người khác, thậm chí là vay mượn một vài yếu tố hay hay trong clip này, clip kia để đưa vào tác phẩm của mình.
Giáo sư Resnick tin rằng Scratch sẽ là một công cụ hữu ích trong việc dạy trẻ cách tư duy điện toán, đồng thời khơi dậy trí tưởng tượng, óc sáng tạo bên trong các em.
"Nếu ấn tượng đầu tiên khi tiếp xúc với máy tính của các em đã là "Ôi, khó nhằn quá", 90% là sau này các em sẽ rất ác cảm với môn học lập trình. Đấy là điều không thể tha thứ được cho các nhà giáo dục", ông nói.
Tuy nhiên, nếu trẻ hứng thú với những đoạn mã trông có vẻ truyền thống hơn, thì cũng có những site như HacketyHack sẵn sàng phục vụ. Website này dạy trẻ về một ngôn ngữ lập trình có tên Ruby. Có tổng cộng 7 bài học miễn phí, và 1 trong số này cho phép trẻ lập blog mới chỉ sau 6 dòng mã mà thôi.
Trọng Cầm