CoRoT-7b, một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời, là thế giới được đại dương dung nham bao phủ, có bề mặt sứt sẹo do hoạt động phun trào dữ dội của núi lửa và bầu khí quyển hình thành từ đá bốc hơi.
CoRoT-7b - Hành tinh được bao phủ bởi đại dương dung nham
CoRoT-7b được đặt tên theo kính viễn vọng của Cơ quan Vũ trụ Pháp, nơi phát hiện ra nó. Hành tinh đá này quay quanh một ngôi sao cách Trái Đất 480 năm ánh sáng, trong chòm sao Monoceros. Nó nặng gấp 5 lần và to gấp 2 lần Trái Đất. Tuy nhiên, CoRoT-7b ở gần ngôi sao mẹ hơn 60 lần so với Trái Đất.
CoRot-7b là hành tinh ngoài hệ Mặt Trời quay gần ngôi sao mẹ nhất. (Ảnh: Wikimedia Commons).
Do hiện tượng khóa thủy triều, một mặt của CoRoT-7b luôn hướng về phía ngôi sao mẹ, trong khi mặt kia quay về phía đối diện. Mặt tối của hành tinh có nhiệt độ hạ thấp tới -210°C. Ngược lại, mặt được chiếu sáng có nhiệt độ lên đến 2.200°C, đủ nóng để làm bốc hơi mọi loại đá. Điều này có nghĩa mọi vật chất cứng ở mặt này sẽ lập tức chuyển từ dạng rắn sang dạng khí.
Khí quyển của hành tinh này cũng tạo ra những cơn mưa giống Trái Đất nhưng theo một cách khác. Thay vì nước ngưng tụ rơi xuống mặt đất, khí quyển của CoRoT-7b tạo thành từ đá bốc hơi, đôi lúc chúng ngưng tụ và rơi xuống từ bầu trời như mưa sỏi.
Khi Brian Jackson và các đồng nghiệp ở Trung tâm Nghiên cứu Không gian Goddard của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) lập mô hình khí quyển trên CoRoT-7b, họ phát hiện nó không có lượng khí thường thấy ở các hành tinh đá. Nghiên cứu về trọng lượng mất đi của hành tinh qua cơ chế nung nóng cho thấy, khi mới hình thành, CoRoT-7b có trọng lượng lớn hơn Trái Đất 100 lần và quay quanh sao mẹ ở khoảng cách xa gấp 50 lần so với hiện nay.
Đại dương dung nham trên bề mặt CoRoT-7b. (Ảnh: API).
Theo các nhà khoa học, CoRoT-7b có thể là phần còn sót lại từ lõi của một hành tinh khí khổng lồ. Các mô hình hành tinh gần đây chỉ ra hành tinh khí khổng lồ ở các hệ sao khác có xu hướng bị cuốn về phía sao mẹ sau khi hình thành và bắt đầu bốc hơi dữ dội, dẫn tới khí hydro và heli trong khí quyển biến mất vào vũ trụ.
Ngay cả khi CoRoT-7b ra đời như một hành tinh đá, phần lớn trọng lượng của nó đã mất do nhiệt độ cực cao ở mặt quay về phía sao mẹ. "Dù trong trường hợp nào, hành tinh này cũng đang biến mất ngay trước mắt chúng ta. CoRoT-7b có thể là hành tinh đầu tiên ở một hạng mục mới - lõi tàn dư bốc hơi", Jackson cho biết.
Lịch sử của CoRoT-7b chưa phải điểm đặc biệt nhất. Hai hành tinh lân cận làm nhiễu quỹ đạo của CoRoT-7b, xé toạc phần phía trong của nó và làm sinh ra những lượng nhiệt cực lớn dưới dạng núi lửa phun trào. Hoạt động phun trào không chỉ diễn ra mạnh mẽ ở mặt sáng mà còn xuất hiện ở mặt tối của hành tinh. Khi phun vào môi trường không khí lạnh giá, dung nham nóng chảy nguội đi nhanh chóng và rơi xuống dưới dạng tuyết.