Khái niệm ngưng đọng thời gian xuất hiện trên phim ảnh khá nhiều. Tuy vậy, việc ngưng đọng thời gian dưới góc nhìn khoa học không lãng mạn như trên phim.
Nếu cảm thấy chưa đủ thời gian cho một ngày, có bao giờ bạn tự hỏi nếu mình có năng lực như Dr. Strange, ngưng đọng thời gian thì mọi chuyện sẽ như thế nào không?
Trong các bộ phim khoa học viễn tưởng, việc một người ngưng đọng được thời gian được diễn tả theo cách người đó sẽ tiếp tục sinh hoạt trong khi mọi người khác đứng im.
Ngưng đọng thời gian là khái niệm xuất hiện nhiều trên phim ảnh.
Nhưng theo các định luật khoa học, việc ngưng đọng thời gian không lãng mạn như vậy.
Để trả lời câu hỏi trên, bận cần biết thực chất thời gian là gì?
Đó có thể là những cây kim dịch chuyển trên mặt đồng hồ. Cũng có thể nó là những con số hiển thị trên màn hình điện thoại hay cách mặt trời mọc rồi lặn và sinh nhật bạn tổ chức hàng năm. Đó là tất cả những điều thân thuộc khi mọi người nghĩ đến thời gian.
Nhưng nếu đi vào thuật ngữ khoa học, thời gian là sự tiến triển của các hoạt động từ quá khứ đến hiện tại và tương lai. Những nhà vật lý có thể định nghĩa thời gian phức tạp hơn. Nhưng xét cho cùng nó cũng chỉ là hệ thống đo lường.
Theo công thức tính vận tốc thì vận tốc sẽ bằng khoảng cách chia cho thời gian. Như vậy nếu thời gian ngưng đọng, biến số thời gian sẽ là 0. Bạn không thể chia một số cho 0.
Như vậy, nếu không có thời gian sẽ không có khoảng cách, không có vận tốc. Nói cách khác, nếu dừng thời gian thì mọi thứ sẽ không thể chuyển động.
Điều này đồng nghĩa sẽ không có ánh sáng vì hạt photon, đơn vị cơ bản của ánh sáng, vật nhanh nhất trong vũ trụ không thể di chuyển. Hạt photon không chuyển động và đi vào mắt vì vậy bạn sẽ không thể nhìn thấy gì.
Không khí cũng không thể di chuyển vì vậy con người sẽ không thể hít thở. Máu cũng sẽ không cần Oxy bởi nó không còn lưu thông nữa. Với sự ngưng đọng của phân tử, nhiệt độ cũng chẳng còn, dẫn đến trời sẽ rất lạnh.
Như vậy, nếu không có thời gian, con người sẽ bị nghẹt thở, mù và đông cứng.
Trong khi đó, bên ngoài Trái đất, các lực cơ bản của vũ trụ cũng sẽ dừng hẳn. Theo thuyết tương đối của Einstein, không gian và thời gian được kết nối theo công thức E=mc^2.
Vì vậy, không có thời gian, không gian sẽ không thể tồn tại. Nếu dừng thời gian đồng nghĩa với dừng mọi thứ mà con người đang biết. Không có vũ trụ và không có gì cả.
Nguyên bản ngưng đọng thời gian của một bộ phim khoa học viễn tưởng chỉ có thể sẽ ra nếu nó giữ lại các định luật vật lý.
“Đóng băng thời gian” bằng ảo giác chronostasis
Nếu bóc tách vấn đề ra khỏi phạm vi vật lý, thời gian không chỉ là thứ được đọc trên đồng hồ. Đó cũng là cảm giác mà chúng ta có trong đầu và cơ thể. Nó là một nhịp điệu tự nhiên của thế giới. Thời gian có thể có lúc cảm giác rất nhanh, có lúc lại cảm giác trôi rất chậm.
Craig Callender cho biết ấn tượng chủ quan của mỗi người về thời gian sẽ khiến câu hỏi “Thời gian có dừng được không?” đi theo một hướng thú vị khác hẳn.
Có một ảo ảnh tâm lý nổi tiếng được gọi là "chronostasis". Bạn có thể tự thực hiện thí nghiệm để trải nghiệm cảm giác chronostasis tạo ra. Hãy đặt một chiếc đồng hồ ở rìa tầm nhìn của mình, sau đó nhìn chằm chằm vào thứ khác trong giây lát. Khi liếc lại chiếc đồng hồ và tập trung vào kim giây, bạn sẽ thấy kim giây bất động, thời gian tưởng chừng như vừa dừng lại.
Ảo ảnh này xuất hiện liên quan đến chuyển động của mắt gọi là saccades. Khi nhãn cầu của bạn nhấp nháy qua lại rất nhanh để liên tục tiếp nhận hình ảnh môi trường xung quanh, để ngăn bạn nhìn thấy một vùng mờ hỗn loạn, bộ não của ta sẽ tự động chỉnh sửa những gì nó nhìn thấy trong thời gian thực và tạo ra ấn tượng về một trường nhìn liên tục.
“Nếu chúng ta chỉ bàn về cảm giác chủ quan của mình về thời gian, thì chúng ta có thể “đóng băng” nó một lúc bằng cách tạo ra ảo ảnh chronostasis cho chính mình. Đây đã là điều gần nhất mà con người có thể làm được lúc này rồi”, Callender nói.