Bolivia là quê hương của vô vàn những chuyện thần bí có từ hàng ngàn năm trước.
Khi xu hướng du lịch tâm linh nở rộ trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến vùng rừng rậm Amazon để tìm kiếm cách chữa bệnh tự nhiên. Một số người tìm ayahuasca, một loại nước uống được cho là có tác dụng cải thiện tuyệt vời đối với tinh thần và thể chất. Nhưng ít người ngoài biết rằng ayahuasca chỉ là một phần nhỏ bé trong hàng loạt chuyện thần bí cổ xưa, đã tồn tại trong hàng ngàn năm qua ở quốc gia này.
Những con lạc đà mới đẻ được phơi khô và bán tại chợ phù thuỷ. (Ảnh: National Geographic).
Bolivia là quê hương của các brujas (phù thuỷ), Kallawaya (thầy lang), altiplano và curanderos (pháp sư). Đối với một số thầy phù thuỷ hoặc pháp sư, sức mạnh ma thuật xuất hiện sau những lần suýt chết vì sét đánh, rắn cắn hoặc những tình huống vô cùng khắc nghiệt trong rừng rậm.
Đối với những người khác, sức mạnh tâm linh là quà tặng tự nhiên từ khi họ được sinh ra trong tư thế thai ngược, hoặc có từ 6 ngón chân/tay trở lên. Cách thực hành có thể khác nhau, nhưng niềm tin của họ đều tập trung vào Pachamama, nghĩa là Mẹ Trái đất.
Mercado de las Brujas, một chợ phù thuỷ ở La Paz, là một địa điểm hấp dẫn đối với những người làm phép thuật và bói toán. Các cửa hàng ở đây bán nhiều mặt hàng đặc trưng như những viên đường đủ màu, thuốc lá, sao biển khô, lá coca và cả bào thai lạc đà cừu. Khi làm lễ bằng những thứ này, người dân địa phương tin rằng họ sẽ được ban sức khoẻ tốt hơn, công việc làm ăn thuận lợi, đi lại an toàn và may mắn.
Vùng cao nguyên Kallawayas của Bolivia được tin là nơi có mối liên hệ tâm linh mạnh mẽ với các ngọn núi và Trái đất. Ở đây, các thầy phù thuỷ thường được mời đến làm lễ cha’lla. Các đồ cúng tế được đặt trong một chiếc hộp kim loại rồi đun bằng loại gỗ thiêng. Sau khi các loại dược liệu, kẹo, và phụ kiện thần bí được xếp gọn gàng vào hộp, một bào thai lạc đà cừu được đặt lên trên rồi gói tất cả lại bằng giấy trắng trước khi đun lên để làm “canh” tế thần Pachamama.
Khi củi được đốt lên, những người tham gia nghi lễ hít khói và nhai lá coca để nhảy nhót cùng Đức Mẹ. Khi gói lễ được đốt cháy rụi, chủ nhà sẽ chôn tro xuống chỗ gần nhà để hoàn tất quy trình.
Lễ cha’lla được áp dụng nhiều nhất ở Bolivia khi họ động thổ hoặc làm nhà mới. Thầy phù thuỷ có thể đề nghị chủ nhà hy sinh một con lạc đà cừu sống để làm lễ Pachamama. Khi đó, họng của con lạc đà cừu bị rạch ra để máu bắn tung toé. Người địa phương tin rằng điều này sẽ giúp những người xây nhà thi công an toàn, không xảy ra sự cố.
Nếu chủ nhà không có hoặc không mua được một con lạc đà cừu sống, thầy phù thuỷ sẽ dùng bào thai lạc đà cừu khô.
Hình thức cúng tế để cầu sức khoẻ và sự an toàn này gọi là ma thuật trắng. Ngược lại, ma thuật đen bị dùng để nguyền rủa ai đó, như người yêu cũ hoặc kẻ thù. Những thầy phù thuỷ làm trò ma thuật đen thường dùng nhiều cây nến đen, những chiếc đầu lâu trang trí và một ít đất đào lên từ nghĩa trang để làm lễ.
Các vùng đồng bằng Bolivia có nhiều cách thực hành khác nhau. Các pháp sư hoặc thầy lang có thể nói chuyện với cây vì tin rằng cây mang linh hồn của rừng, gây bệnh tật và tử vong cho dân làng gần đó.
Một số pháp sư dùng những viên đá đen nhẵn nhụi nhặt từ con sông gần đó để chữa bệnh. Họ để những viên đá úp trên một cái bát nóng rồi đặt lên chỗ bị đau trên cơ thể để rút hết năng lượng xấu. Các pháp sư khác có thể dùng than hồng để hơ một loại nhưạ thiêng để làm sạch tâm trí và xua đuổi khí xấu hỏi người bệnh nhân.
Ayahuasca là loại nước uống mà nhiều pháp sư sử dụng. Họ nấu thứ nước uống này từ các loại cây cỏ lấy từ rừng và tin rằng thứ nước uống gây ảo giác này có thể kết nối người uống với thế giới tâm linh.