Cuối cùng sau 51 năm, các nhà mật mã học đã giải mã thành công một trong những thông điệp bí ẩn nhất của tên sát nhân hàng loạt Zodiac Killer - người từng sát hại hàng chục người vào thập niên 60 - 70 của thế kỷ trước tại miền bắc California, Hoa Kỳ.
Betty Lou Jensen, 16 tuổi; David Faraday, 17 tuổi; Darlene Ferrin, 22 tuổi; 3 trong số những nạn nhân của Zodiac Killer, bị bắn chết vào các năm 1968 và 1969.
Zodiac Killer là mật danh của kẻ giết người mà đến nay vẫn chưa xác định được danh tính. Hắn tự nhận đã giết 37 người nhưng chỉ 5 trong số đó được xác nhận, 2 người may mắn thoát chết. Bộ tư pháp California vẫn duy trì hồ sơ mở về các vụ giết người bởi Zodiac kể từ năm 1969.
Phác hoạ Zodiac Killer khi gây án dựa trên lời kể của Bryan Hartnell - người may mắn sống sót. Hartnell và bạn gái Cecelia Shepard bị Zodiac Killer tấn công vào ngày 27 tháng 9 năm 1969. Hartnell sống sót dù bị đâm 7 nhát vào lưng, cô Shepard không qua khỏi.
Hắn tự gọi mình là Zodiac và gã sát nhân này thường tự gọi cho cảnh sát thông báo về "chiến tích" của mình đồng thời gởi hàng tá những lá thư đến các toà soạn báo ở San Francisco và Vallejo. Điều đặc biệt là những lá thư này được viết bằng một loại ký tự đặc biệt hay mật mã. Một số nhanh chóng được giải nhưng một số vẫn là bí ẩn cho đến tận ngày nay.
Lá thư vừa được một nhóm các nhà mật mã học quốc tế giải được được Zodiac gởi đến toà soạn báo Chronicle, San Francisco vào tháng 11 năm 1969 và giới mật mã gọi nó là Z-340 do lá thư này có 340 ký tự. Mặc cho những nỗ lực của những người giải mật mã không chuyên cho đến các giáo sư và thậm chí là các chuyên gia mật mã trong lực lượng hành pháp, nội dung của lá thư vẫn là một ẩn số cho đến hôm nay. Toàn bộ nội dung của nó như sau:
I HOPE YOU ARE HAVING LOTS OF FUN IN TRYING TO CATCH ME
THAT WASNT ME ON THE TV SHOW
WHICH BRINGS UP A POINT ABOUT ME
I AM NOT AFRAID OF THE GAS CHAMBER
BECAUSE IT WILL SEND ME TO PARADICE ALL THE SOONER
BECAUSE I NOW HAVE ENOUGH SLAVES TO WORK FOR ME
WHERE EVERYONE ELSE HAS NOTHING WHEN THEY REACH PARADICE
SO THEY ARE AFRAID OF DEATH
I AM NOT AFRAID BECAUSE I KNOW THAT MY NEW LIFE IS
LIFE WILL BE AN EASY ONE IN PARADICE DEATH
Kỹ sư phần mềm David Oranchak đã mày mò giải lá thư Z-340 từ năm 2006. Ban đầu anh nghĩ sẽ có thể giải được ngay nhưng rốt cuộc phải mất 14 năm. Trong một video đăng tải trên YouTube, Oranchak cho biết anh và nhà toán học Sam Blake đã sử dụng một phần mềm giải mã do lập trình viên người Bỉ - Jarl Van Eycke phát triển có tên AZdecrypt. Cả 3 đã cố gắng giải nghĩa lá thư Z-340 trong nhiều năm, Sam Blake đã soạn ra hơn 650 ngàn biến thể khác nhau. Oranchak thì nhập các biến thể vào phần mềm mỗi khi anh nhận ra có một đầu mối xuất hiện chẳng hạn như những câu "hope you are"; "trying to catch me" và tiếp tục thử.
Giả thuyết đặt ra là Zodiac Killer có thể đã sắp xếp lại các ký tự trong thông điệp theo một quy tắc nào đó khiến lá thư khó giải mã và họ đã đúng. Oranchak sau đó thay đổi các thiết lập của phần mềm để gọi lại những câu đã xuất hiện và giải phần còn lại của mật mã. Khi thông điệp "that wasn't me on the TV" (không phải là tôi trên TV đâu) xuất hiện, Oranchak đã sung sướng nhảy ra khỏi ghế bởi anh biết mình đã đi đúng hướng.
Cụ thể là 2 tuần trước khi lá thư được gởi đến toà soạn Chronicle kèm chiếc áo dính máu của nạn nhân, có người đã báo cáo rằng tên sát thủ đã gọi cho một kênh tin buổi sáng được dẫn bởi Jim Dunbar và nói : "I don't want to go to the gas chamber" (tôi không muốn vào phòng hơi ngạt (hình thức tử hình của Mỹ lúc đó)).
Sau khi giải mã thành công lá thư Z-340, nhóm đã gởi kết quả đến FBI. Người phát ngôn của FBI - Cameron Rogers Polan cho biết: "FBI đã nhận được thông tin rằng một bảng mật mã của Zodiac Killer đã được giải bởi người dân. Vụ án Zodiac Killer vẫn đang được điều tra bởi FBI tại San Francisco cũng như các đối tác hành pháp tại địa phương."
Thực ra trước đó, đã từng có một người giải mã lá thư Z-340 của Zodiac Killer. Anh Corey Starliper sống tại Massachusetts năm 2011 đã đưa ra bản dịch đầu tiên và có nhiều đoạn giống với kết quả của David Oranchak. Dưới đây là kết quả của Starliper và nếu đọc qua, chúng ta thấy sát thủ Zodiac Killer còn "creepy" hơn:
KILL/SLF/DR/HELP/ME/KILL/MYSELF/GAS/CHAMBER/AEIOUR/DAYS/QUESTIONSABLE/EVERYY/WAKING/MOMENT/IM/ALIVE/MY/PRIDE/LOST/I/CANT/GO/ON/LIVING/IN/THIS/WAY/KILLING/PEOPLE/I/HAV/KILLD/SO/MANY/PEOPLE/CANT/HELP/MYSELF/IM/SO/ANGRY/I/COULD/DO/MY/THING/IM/ALONE/IN/THIS/WORLD/MY/WHOLE/LIFE/FUL/O/LIES/IM/UNABLE/TO/STOP/BY/THE/TIME/YOU/SOLVE/THIS/I/WILL/HAV/KILLD/ELEVEN/PEOPLE/PLEASE/HELP/ME/STOP/KILLING/PEOPLE/PLEASE/MY/NAME/IS/LEIGH/ALLEN/