Dù có tên là 4 mắt nhưng thực tế loài cá này chỉ có 2 mắt. Đây là kết quả của một quá trình tiến hóa hàng triệu năm.
Cá bốn mắt (Anableps) là loài cá nhỏ sống ở sông vùng Trung Mỹ và Nam Mỹ.
Mắt cá rất lạ, bề ngoài như mắt ếch, lồi ra trên đỉnh đầu. Mỗi mắt ở giữa có một màng ngăn ngang màu đen chia mắt thành hai phần bằng nhau, con ngươi và thủy tinh thể cũng chia đôi, trông như bốn mắt nên gọi là cá bốn mắt.
Cá bốn mắt có tinh thần cảnh giác rất cao. Hai mắt dùng trên mặt nước, hai mắt dùng trong nước.
Khi ngoi lên mặt nước để tìm côn trùng, hai mắt trên sẽ lộ ra ngoài không khí để ánh sáng lọt qua thủy tinh thể ngắn và rộng. Khi thấy con mồi, nó bật lên khỏi mặt nước để đớp.
Đây là loài động vật có xương sống duy nhất sử dụng “gương” để lấy ánh sáng, thay vì sử dụng thấu kính để tập trung ánh sáng vào mắt.
Thức ăn của loài này gồm côn trùng, các loài động vật không xương sống, tảo và cá con.
Cá đực có một vây hậu môn đặc biệt phát triển. Thông qua vây này, chúng thụ tinh cho cá cái.
Cá cái mang thai trong vòng 3 tháng mới sinh hạ được từ 10-15 chú cá con, với chiều dài 4cm.
