Giữa trưa 29/3, tại thành phố Yên Bái và các huyện Yên Bình, Văn Yên, Văn Chấn… lại tiếp tục xuất hiện cảnh tượng bầu trời đang sáng bỗng tối đen như mực. Ngay sau đó là một cơn mưa rào kèm theo dông lốc đã xuất hiện. Hiện tượng này đã nhận được sự thu hút từ cộng đồng mạng. Nhiều người tỏ ra ngạc nhiên vì hiện tượng này mới xuất hiện trưa 28/3 khiến không ít người bất ngờ.
Ngày 5-6/4 có thể tiếp tục xảy ra mưa đá
7h sáng 29/3, thành phố Vinh (Nghệ An) đổ mưa, bầu trời cũng tối sầm như ban đêm, các phương tiện phải bật đèn để di chuyển. Bầu trời chuyển sang tối đen kèm theo mưa gió, mặc dù trước đó, trời đã sáng bình thường.
Mưa đá dày đặc liên tiếp xuất hiện ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc những ngày qua.
TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai cho biết, nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là do sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa các tầng khí quyển. Khoảng thời gian từ 31/3-4/4 xảy ra một đợt nắng nóng khiến nền nhiệt bề mặt đất tăng cao thuận lợi cho việc bốc hơi nước.
Hiện tượng trời bỗng dưng tối sầm và sau đó xảy ra mưa đá có thể lặp lại vào ngày 5/4 hoặc 6/4 ở các tỉnh miền Bắc. Cụ thể, đến ngày 5/4 hoặc 6/4 có không khí lạnh về sẽ gây sự ngưng tụ hơi nước với mật độ cao và hình thành các cột mây cao từ 8.000-10.000 mét, nơi hơi nước kết tinh thành các tinh thể đá. Các tinh thể nước đá bị lực hấp dẫn làm rơi xuống tầng thấp hơn, nhưng chúng lại bị hơi nóng từ bề mặt đất đẩy ngược lên tầng trên lạnh hơn và kết tinh thêm hơi nước cho đến khi nào hình thành cục đá đủ lớn và chống lại được lực đẩy của hơi nóng thì nó rơi xuống đất thành mưa đá.
Khi quan sát thấy bầu trời đen kịt là lúc mà cột mây đậm đặc và cao che kín ánh sáng mặt trời. Khi đó mọi người nên vào nhà tránh trú, đưa xe cộ vào nơi có mái che kẻo vỡ gương, vỡ đèn. Mưa đá nếu xảy ra chỉ trong khoảng thời gian ngắn dưới 20 phút và thường không lặp lại trong cùng 1 ngày ở 1 địa điểm.
Phòng ngừa thiệt hại do mưa đá
Ông Vũ Anh Tuấn, Phó phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc đang chịu tác động của ba hình thái thời tiết. Đó là không khí lạnh yếu liên tục tăng cường xuống miền Bắc, vùng áp thấp nóng phía tây phát triển mở rộng và hội tụ gió ở độ cao 5.000 m di chuyển từ tây sang đông.
"Tổ hợp ba yếu tố này kết hợp tạo nên xáo động không khí rất lớn ở Bắc Bộ, đặc biệt là các tỉnh miền núi", ông Tuấn nói, cho rằng hiện tượng này không bất thường. Hàng năm, mưa đá xuất hiện vào thời điểm giao mùa từ lạnh sang nóng (từ tháng 2 đến 5) hoặc ngược lại từ nóng sang lạnh (tháng 10-11).
Theo chuyên gia, việc dự báo mưa dông, mưa đá tương đối khó vì phải xác định được khu vực hội tụ gió cũng như xáo động lớn trong không khí. Ngay cả khi xác định được khu vực có xáo động lớn thì cũng chưa chắc đã xảy ra mưa dông, mưa đá. Hiện, cơ quan khí tượng chỉ dự báo được trước 24 giờ và cảnh báo trước 30 phút đến 3 giờ với các khu vực cụ thể.
Để giảm thiểu thiệt hại do mưa đá, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai khuyến cáo người dân cần nhận biết các dấu hiệu. Đó là đám mây hình bầu vú đen sẫm kéo đến, gió mạnh, nhiệt độ không khí giảm mạnh. Nếu đang đi ngoài đường mà gặp mưa đá, người dân nên dừng lại tìm chỗ trú ẩn, đội mũ bảo hiểm tránh đá rơi vào đầu, chờ đá trên đường tan hết mới tiếp tục đi để tránh trơn ngã.
Người dân cần thường xuyên kiểm tra tình trạng của mái nhà và gia cố mái, những chỗ trọng yếu nên sử dụng vật liệu có thể chống chịu va đập. Mái nhà nên dốc xuống hai bên giúp giảm lực tác động từ mưa đá. Với hoa màu dễ bị nát dập, người dân có thể dựng giàn che dọc theo luống.
| Giai đoạn nóng ẩm, hàm lượng hơi nước trong không khí cao. Khí quyển ở tầng thấp nhận được nhiều nhiệt năng sẽ nóng lên, hình thành cột không khí dưới nóng, trên lạnh. Lúc này hiện tượng đối lưu phát sinh, tạo ra những đám mây vũ tích. Dòng khí đi lên trong đám mây rất mạnh, nâng đỡ những hạt băng và lớn dần, cuối cùng trở thành cục băng có cấu tạo nhiều lớp trong và đục xen kẽ nhau. Khi cục băng lớn tới mức độ mà dòng khí đi lên không còn đủ sức nâng đỡ nữa sẽ rơi xuống đất, gây ra mưa đá. |