Tại sao chúng ta ngáp? Tại sao ngáp lây lan khi có một người khởi sự? Và tại sao sự lây lan của ngáp tại không giới hạn ở cùng loài. Các nhà khoa học thử đưa ra vài cách giải thích.
Ai chẳng biết ngáp là một hiện tượng mang tính lây lan. Một người ngáp, nhìều người lập tức ngáp theo. Thậm chí, trông thấy bạn ngáp con chó nhà bạn cũng ngáp để hưởng ứng.
Con chó cưng của bạn bày tỏ sự thông cảm với bạn.
Một thí nghiệm gần đây khẳng định giữa chó và người luôn luôn đồng cảm trong chuyện… ngáp. Trong số 29 con chó thử nghiệm, 21 con chó ngáp khi trông thấy người ngáp. Thế nhưng trong loạt thí nghiệm khác, ngưòi ta chỉ làm động tác ngoác mồm ra mà không có những cử chỉ và âm thanh phát ra thì chẳng con chó nào ngáp theo. Chúng không “xúc động” trước cái ngáp… nhân tạo. Nghiên cứu này đăng trên Tạp chí Biology letters.
Goldman - một trong những tác giả của bài báo chỉ ra rằng hiện tượng ngáp có ở các loài chó, mèo, khỉ và chim. Nhưng tại sao chúng ta ngáp? Nó có mục đích gì không?
Một nhà sinh học là Andrew Gallup thực hiện một số nghiên cứu đưa giả thuyết rằng, ngáp làm mát cho bộ não. Theo ông, não làm việc càng có hiệu quả khi nhiệt độ càng thấp nên nếu ngáp làm não lạnh đi thì chúng ta có thể suy nghĩ sáng suốt hơn. Trong một nghiên cứu khác, các nhà khoa học lại thấy nếu đắp một chiếc khăn lạnh hay một chiếc khăn ấm lên trán thi chiếc khăn ấm làm người ta ngáp thường xuyên hơn. Một nghiên cứu thứ hai, người ta theo dõi các con vẹt (budgerigas) trong một môi trường có nhiệt độ thay đổi. Khi nhiệt độ càng ấm thì chúng càng ngáp thường xuyên hơn. Song nếu nhiệt độ quá nóng thì tần suất ngáp của chúng lại giảm, có thể lúc này dù có ngáp cũng chẳng ăn thua gì nữa chăng.
Cách giải thích đó cũng bị bắt bẻ: vẹt (cũng như các con vật khác) ngáp là làm giảm nhiệt toàn thân, không riêng gì làm lạnh cho bộ não. Con người có rất nhiều tuyến mồ hôi phân phối toàn cơ thể (mà các con vật không có) để đạt mục đích hạ nhiệt cho cơ thể và nghiên cứu trên cũng chưa giải thích được vì sao ngáp lại lây lan?
Ngáp ở tinh tinh cũng lây lan như ở người.
Các nhà sinh học Tây Ban Nha Anibal Monasterio Astobiza, Jennifer Yoon và Claudio Tennie giải thích tính lây lan của ngáp như sau: Ngáp là hành vi diễn tả sự đồng cảm, một sự bắt chước đơn thuần và một điều mà các loài vật có thể học được. Nó thể hiện sự thông cảm không chỉ giữa các cá thể đồng loại mà cả những con vật khác loài.
Các nhà tập tính học đã khẳng định: Thông cảm là một thứ tình cảm chung mà nhiều động vật có. Tình cảm ấy thể hiện bằng cái ngáp như một sự chia sẻ giữa các cá thể cùng loài, thậm chí khác loài.