Đài quan sát Trái Đất của NASA vừa đưa ra một nhận định đáng chú ý về hiện tượng El Niño. Thời điểm hiện tại được khẳng định đã đạt tới cao trào của hiện tượng nhiệt độ bất thường ngoài Thái Bình Dương.
Theo đó, NASA cho biết nhiệt độ nước tại vùng biển Thái Bình Dương sẽ trở lại ôn hoà hơn vào mùa hè năm nay. Nhưng đây sẽ là tiền đề cho sự xuất hiện trở lại của hiện tượng La Niña được dự báo có 40% khả năng xuất hiện vào cuối 2016. Ảnh hưởng điển hình của hiện tượng La Niña sẽ là những cơn bão dồn dập trên vùng biển Đại Tây Dương nhưng tần suất lại ít hơn ở Thái Bình Dương.
Nhiều tiểu bang nằm ở phía Đông Nam nước Mỹ đã phải ban bố tình trạng khẩn cấp do bão tuyết hoành hành.
Tuy nhiên, NASA không thực sự chắc chắn về diễn biến của El Niño vào thời điểm hiện tại. Điều này có thể do sự nóng lên toàn cầu và mức nhiệt độ cao kỷ lục trong vòng 135 năm qua vẫn chưa phải là dấu chấm hết cho một chu kỳ hoạt động mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của El Niño.
Theo các nhà nghiên cứu đến từ Cục Khí quyển và Đại Dương Mỹ (NOAA), nhiệt độ nước biển tại khu vực Niño 3.4 trên biển Thái Bình Dương - nơi thường là tâm điểm El Niño mọi năm - vừa phá vỡ kỷ lục của tháng 12/2015. Mức nhiệt độ trung bình bề mặt nước trong tháng 1/2016 cao hơn 2,38 độ C so với ngưỡng bình thường và vượt 0,14 độ C so với mức kỷ lục tháng 12/1997 là 2,24 độ C. Chỉ tính riêng tháng 12/2015, nhiệt độ trung bình ba tháng tại khu vực Niño 3.4 ghi nhận đã tương đồng với mức nhiệt độ cao kỷ lục trong cùng kỳ 1997.
Biểu đồ sự chênh lệch độ cao bất thường của mực nước biển (đơn vị mm) với màu đỏ là cao hơn và màu xanh là thấp đi giữa tháng 1/2015 (trái) và tháng 1/2016 (phải).
Dữ liệu bản đồ trên so sánh sự bất thường chiều cao mực nước biển ở Thái Bình Dương do NASA tiến hành đo đạc vào ngày 17/1/2015, trước thời điểm hiện tượng El Niño. Theo dữ liệu thu thập mới nhất vào ngày 18/1 vừa qua thông qua vệ tinh Jason-2, sự bất thường chiều cao trung bình của mực nước biển đã có sự thay đổi đáng kể.
Các khối màu đỏ biểu trưng cho vùng có mực nước biển cao hơn so với mức trung bình. Nó cũng đồng nghĩa với việc tại nơi đó xuất hiện dòng nước ấm hơn so với xung quanh. Trong khi đó, khối màu xanh lại đại diện những nơi có mực nước biển và nhiệt độ thấp hơn so với trung bình. Điều kiện mực nước biển bình thường được biểu hiện bởi những vùng sáng trắng.
Trong một bản cập nhật vào ngày 14/1, dịch vụ dự báo khí hậu của NOAA cho biết: "Một đợt El Niño mạnh mẽ tiếp tục xảy ra trong tháng 12/2015 với nhiệt độ bề mặt nước biển trên toàn vùng trung và đông xích đạo Thái Bình Dương... El Niño đã gây ra những tác động đáng kể lên mọi hình thái thời tiết trên toàn cầu. Hiện tượng dự kiến sẽ làm ảnh hưởng tới nhiệt độ và lượng mưa trên khắp nước Mỹ trong những tháng sắp tới... Hầu hết các mô hình khí hậu đều cho thấy sự mạnh lên của El Niño sẽ làm suy yếu tốc độ chuyển đổi sang mô hình thời tiết trung lập ENSO, vốn diễn ra vào thời điểm cuối xuân hoặc đầu hè".
So sánh sự bất thường độ cao mực nước biển theo tháng từ tháng 1/2015 - tháng 1/2016.
ENSO là từ viết tắt của hai hiện tượng El Niño và La Niña kết hợp cùng khí quyển (SO). Do hai hiện tượng thời tiết xảy ra trên xích đạo Thái Bình Dương này có mối quan hệ mật thiết với nhau nên chúng được liên kết lại thành một hiện tượng kép gọi tắt là ENSO.
Nhà hải dương học Tony Busalacchi tại ĐH Maryland (Mỹ) lưu ý rằng, lượng mưa theo mô hình thời tiết chịu tác động của El Niño thông thường sẽ giống với kiểu hình thời tiết từng được ghi nhận trong giai đoạn 1997 - 1998 hoặc 1982 - 1983. Ví dụ rõ thấy nhất là miền Nam nước Mỹ đã xuất hiện tình trạng mùa đông lạnh và ẩm ướt kỷ lục. Vùng phía tây bắc Thái Bình Dương lại ghi nhận hiện tượng mưa và bão tuyết. Ở phía bờ kia của Thái Bình Dương, cụ thể là Indonesia, lại đón nhận kiểu thời tiết khô ráo. El Niño năm nay đã trở thành một sự kiện thế kỷ giống với khoảng thời gian giữa 1997 - 1998.
Theo giới chức Mỹ, hiện có khoảng 19 người đã thiệt mạng trong đợt bão tuyết kỷ lục ở phía bờ Đông nước Mỹ. (Ảnh Dailymail).
Bill Patzert, một nhà khí hậu học tại Phòng thí nghiệm Jet Propulsion của NASA nhận thấy đợt El Niño này nhiều khả năng sẽ tiếp tục "đạt đỉnh" thêm một lần. Patzert chỉ ra rằng, gió mậu dịch và sự hoạt động mãnh liệt của rãnh gió tây có thể là nguồn năng lượng dồi dào nuôi dưỡng hiện tượng ấm dần lên ở vùng nước biển phía đông Thái Bình Dương. Và chắc chắn rằng, thời điểm tháng Hai hoặc tháng Ba năm nay vẫn sẽ chứng kiến những tác động tiêu cực của hiện tượng El Niño lên khắp hành tinh.
El Niño là hiện tượng ấm lên bất thường của nước biển ở vành đai xích đạo với phạm vi trải dài gần 10.000km, từ bờ biển Nam Mỹ đến quần đảo Marshall ở khu vực giữa Thái Bình Dương. Hiện tượng El-Nino gắn với sự xuất hiện bất thường của dòng hải lưu ấm ở phía đông Thái Bình Dương khiến khí hậu toàn cầu bị thay đổi.