Từ Apple đến Starbucks, tên gọi của các công ty chúng ta vẫn biết có những lịch sử đáng ngạc nhiên (và đôi khi mơ hồ) đằng sau chúng.
Pepsi - Coke.
BMW - Buick.
Rolex - Swatch.
Tất cả những cặp thương hiệu ở trên, về cơ bản đều bán cùng một loại sản phẩm, nhưng một số người chọn sản phẩm của công ty này thay vì công ty còn lại chỉ vì họ nhận ra cái tên "nghe quen quen", hoặc "cái danh" mà thương hiệu đó sẽ mang lại cho họ. Chính vì lý do đó, rất nhiều startup đã bỏ rất nhiều công sức lựa chọn một cái tên hoàn hảo (và gánh chịu hậu quả chẳng mấy dễ chịu khi chọn sai). Nhưng trong khi tên gọi của nhiều công ty ngày nay được lựa chọn để giúp khách hàng dễ dàng xác định những gì công ty bán, hoặc thể hiện tinh thần, hoặc phương châm của công ty - hoặc đơn giản vì địa chỉ web chứa cái tên đó... vẫn chưa có ai mua, thì một vài công ty có tên tuổi lại có một lịch sử thú vị và thậm chí còn gây tranh cãi đằng sau cái tên của họ. Dưới đây là một vài ví dụ.
Amazon
Công ty thực sự đã có hai cái tên khác trước khi Amazon được chọn.
Amazon là một trong những công ty lớn nhất thế giới hiện nay, có sức ảnh hưởng và lợi nhuận bậc nhất trên hành tinh - một thành tựu "khủng" khi mà tuổi đời của nó còn chưa đến 25 năm. Bắt đầu bằng việc bán sách, Amazon ngày nay bán gần như mọi thứ trên đời. Nhưng nếu bắt đầu là một công ty bán sách, thì cái tên Amazon xuất phát từ đâu?
Người ta thường đồn rằng, nhà sáng lập Amazon - Jeff Bezos - đã chọn tên Amazon vì nó bắt đầu bằng chữ "A", và vào năm 1994, các công cụ tìm kiếm chủ yếu cho ra kết quả tìm kiếm theo thứ tự bảng chữ cái - có nghĩa là Amazon sẽ hiển thị ở gần đầu kết quả. Bezos cũng đã tuyên bố rằng ông đưa ra tên Amazon bởi vì sông Amazon là con sông lớn nhất thế giới và ông mơ ước biến công ty của mình thành hiệu sách lớn nhất thế giới.
Nhưng đó chỉ là một nửa của câu chuyện. Công ty thực sự đã có hai cái tên khác trước khi Amazon được chọn. Đầu tiên là Cadabra, Inc. – như trong câu thần chú "abracadabra", hàm ý rằng mua sắm trực tuyến lúc này là một trải nghiệm rất mới mẻ và huyền diệu! Tuy nhiên, Bezos đã bỏ tên này sau khi luật sư của ông cho rằng nghe nó như "cadaver" - có nghĩa là... "xác chết".
Bezos tiếp đó đặt tên cho cửa hàng của mình là "Relentless" và thậm chí đã đăng ký tên miền Relentless.com (đến nay tên miền này vẫn đang chuyển hướng đến Amazon.com). Tuy nhiên, nhiều bạn bè của ông cho rằng cái tên này làm cho công ty của ông có vẻ hung hãn và đầy tính đe dọa.
Xét việc Bezos hiện nay đã là người giàu nhất thế giới (với khối tài sản trị giá 150 tỷ USD), cái tên "Amazon" quả là một sự lựa chọn không thể hợp lý hơn.
Apple
Apple là cái tên hay hơn rất rất nhiều so với bất kỳ cái tên nào khác mà chúng tôi có thể nghĩ đến, Steve Wozniak nói.
Ngày nay, cái tên "Apple" đồng nghĩa với "máy tính", nhưng vào năm 1976 khi công ty được thành lập, lấy tên một loại trái cây để đặt cho một công ty máy tính rõ ràng là khá kỳ lạ khi mà các công ty máy tính lúc bấy giờ phần lớn có những cái tên nghe đậm chất kỹ thuật. Ví dụ, Microsoft hoặc IBM (International Business Machines). Vậy cái tên Apple đến từ đâu? Dưới đây là câu chuyện mà nhà đồng sáng lập Apple Steve Wozniak đã viết trong cuốn sách của ông vào năm 2006 mang tên iWoz: Computer Geek to Cult:
"Đó là vài tuần sau khi chúng tôi thống nhất một cái tên cho công ty. Tôi nhớ mình đã lái xe chở Steve Jobs từ sân bay về dọc theo Quốc lộ 85. Steve vừa trở về từ Oregon, đến một nơi mà anh ta gọi là "vườn táo". Nó giống như một thị xã vậy. Steve đã đề xuất một cái tên - Apple Computer. Lời nhận xét đầu tiên từ miệng tôi là, "Còn Apple Records thì sao?". Đây là (và vẫn là) tên của hãng thu âm của Beatles. Cả hai chúng tôi đã cố gắng tìm những cái tên nghe có vẻ kỹ thuật hơn, nhưng không thể nghĩ ra thêm bất cứ cái tên nào nghe hay ho cả. Apple là cái tên hay hơn rất rất nhiều so với bất kỳ cái tên nào khác mà chúng tôi có thể nghĩ đến".
Đó là câu chuyện mà Steve Jobs đã xác nhận với Walter Isaacson nhiều năm sau đó. Viết trong cuốn tiểu sử năm 2011 của mình về người sáng lập của Apple, Isaacson nói:
"Về việc đặt tên cho Apple, [Jobs] nói rằng anh ta "đang thực hiện chế độ ăn kiêng bằng rau củ quả của mình". Anh ta nói mình vừa trở về từ một trang trại táo, và nghĩ rằng cái tên đó nghe có vẻ "vui vẻ, sinh động, và không quá đáng sợ"".
Và mọi thứ còn lại đã trở thành lịch sử. Tên của công ty trở nên nổi tiếng trong lĩnh vực điện toán đến nỗi vào tháng 6 năm 2007, khi Jobs xuất hiện tại Macworld Expo để công bố chiếc iPhone, ông cũng thông báo rằng công ty sẽ bỏ đi chữ "Computer" trong tên gọi của mình. "Mac, iPod, Apple TV và iPhone. Chỉ một trong số đó là máy tính. Vì vậy, chúng tôi sẽ đổi tên", Jobs nói.
Banana republic
Gap mua lại "Banana Republic Travel & Safari Clothing Company" và rút ngắn tên thành "Banana Republic".
Năm 1978, Mel và Patricia Ziegler thành lập một công ty có tên là "Banana Republic Travel & Safari Clothing Company". Cặp đôi này có được ý tưởng cho cửa hàng sau khi thu thập các đủ loại quần áo độc đáo từ khắp nơi trên thế giới trong các chuyến công tác của họ. Họ lập nên một cửa hàng ở California và bán các mặt hàng theo chủ đề đi săn, với một catalog được vẽ tay miêu tả những chuyến phiêu lưu. Năm 1983, Gap mua lại "Banana Republic Travel & Safari Clothing Company" và rút ngắn tên thành "Banana Republic". Ngày nay, công ty có 600 cửa hàng trên toàn thế giới.
Vậy điều gì làm cho nguồn gốc cái tên của công ty này trở nên thú vị? Sự thật là tên gọi của nó không hề thay đổi. Rất nhiều người cảm thấy cái tên "Banana Republic" mang ý nghĩa xúc phạm bởi nó mang ý nghĩa "hạ nhục" các quốc gia nhỏ, thường là ở châu Phi hoặc Nam Mỹ, nơi cư dân chủ yếu là người da nâu hoặc da đen, cùng nền chính trị không ổn định với chính phủ tham nhũng được điều hành các nhà lãnh đạo "bù nhìn" của các thể chế ngoại bang, như các công ty đầy quyền lực của Mỹ chẳng hạn.
Theo Griots Republic, thuật ngữ này được đưa ra lần đầu tiên bởi tác giả người Mỹ O. Henry vào năm 1901 để mô tả Honduras và các nước láng giềng, đang bị các công ty Mỹ bóc lột vì nguồn tài nguyên thiên nhiên của họ. Trong vụ việc này, Honduras bị lợi dụng bởi United Fruit Company để trồng chuối, dẫn đến rất nhiều người dân của đất nước này bỏ mạng. Ngày nay, United Fruit Company được gọi là Chiquita-yep - công ty có những cửa hàng tạp hóa được trang trí bằng chuối trên khắp nước Mỹ.
Xét những ý nghĩa tiêu cực và mang tính bóc lột về mặt kinh tế xã hội của cái tên này, khá ngạc nhiên là thậm chí sau 35 năm, Gap vẫn không thay đổi tên Banana Republic - và thậm chí còn nhấn mạnh hơn bằng cách cắt ngắn tên gốc của công ty. Mel Ziegler - nhà sáng lập ban đầu của công ty - đã nói rằng ông ước gì Gap sẽ thay đổi cái tên đó. Vào năm 2012, ông nói: "Tôi mong họ đổi tên nó đi... cái tên này không liên quan gì đến những gì mà công ty đã làm ban đầu".
Starbucks
Sự thật là, Starbucks lẽ ra đã được đặt tên là "Redhook".
Một người nào đó nói về cà phê và hầu như bạn sẽ nghĩ đến "Starbucks". Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi bản thân chính xác thì "starbuck" là gì? Công ty được thành lập vào năm 1971, chắc chắn không được đặt tên theo bất kỳ người sáng lập nào. Vậy cái tên đó đến từ đâu?
Nó là một trong hàng trăm cái tên mà những người sáng lập Jerry Baldwin, Zev Siegl, và Gordon Bowker đã cân nhắc. Sự thật là, Starbucks lẽ ra đã được đặt tên là "Redhook", Bowker nhớ lại:
"Vào thời điểm đó, tôi đã soạn ra một loạt tên gọi, và phương pháp mà tôi đã sử dụng là lấy danh sách và chọn bừa những cái mà tôi nghĩ là đầy hứa hẹn, có thể là 100 hoặc hơn. Cuối cùng tôi dừng lại ở khoảng sáu cái tên. Tôi đang ngồi ở một quán cà phê ở First và Virginia Street, và điểm qua lần lượt từng cái một, và Redhook xuất hiện chằm chằm trước mặt tôi. Vào thời điểm đó, tôi không biết đó là tên của một khu công nghiệp ở Brooklyn. Tôi có khuynh hướng sử dụng những cái tên có chữ ‘k’ trong đó. Tôi thích những âm thanh bật ra, cách nó cắt xuyên qua không khí".
Một lựa chọn tiềm năng khác là "Cargo House", mà Bowker nói "sẽ là một sai lầm kinh khủng, khủng khiếp". Sau đó, đại lý đối tác quảng cáo của Bowker đã đề cập rằng anh nghĩ những từ bắt đầu bằng âm "st" nghe có vẻ mạnh mẽ. Như Bowker nhớ lại:
"Một vài người bằng cách nào đó đã đưa ra một bản đồ khai thác cũ của Cascades và Núi Rainier, và có một thị trấn khai thác mỏ cũ gọi là Starbo. Ngay khi nhìn thấy Starbo, tôi, tất nhiên, đã nhớ tới người bạn đời đầu tiên của Melville [tên là Starbuck] trong tác phẩm Moby-Dick. Nhưng Moby-Dick không có liên quan trực tiếp gì đến Starbucks; chỉ là ngẫu nhiên mà cái tên đó phát âm khá hay mà thôi. Rất nhiều lần bạn sẽ thấy người ta gợi nhắc đến người bạn đời đầu tiên yêu thích cà phê của Pequod. Và rồi ai đó nói với tôi, không, không phải là anh ấy thích cà phê trong cuốn sách, anh ấy thích cà phê trong phim. Tôi thậm chí không nghĩ rằng Scarecrow Video có một bản sao của bộ phim đó. Moby-Dick không liên quan gì tới cà phê theo như tôi biết".