Năm 2010, rất nhiều bí mật đáng chú ý về vũ trụ được phát hiện như mọi lỗ đen đều chứa một vũ trụ, điểm kết thúc của thời gian, tìm thấy trái đất mới... Dưới đây là 10 khám phá về vũ trụ đáng chú ý nhất năm nay, theo bình chọn của tạp chí uy tín National Geographic.
1. Mọi lỗ đen đều chứa một vũ trụ?
Giống như búp bê Matrioska (Nga), vũ trụ của chúng ta có thể nằm bên trong một hố đen và bao bọc hố đen đó là một vũ trụ lớn hơn. Đó là tuyên bố của Nikodem Poplawski thuộc trường Đại học Indiana ở Bloomington (Mỹ) trong một công trình nghiên cứu được công bố hồi tháng 4 năm nay. Do đó, hố đen tìm thấy trong vũ trụ của chúng ta từ trước tới nay rất có thể là cánh cửa để bước vào một vũ trụ khác nhỏ hơn.
2. Bí ẩn của "cấu trúc" ngoài vũ trụ
Trong năm 2010, các nhà khoa học phát hiện dòng chảy tối mở rộng ngoài sức tưởng tượng so với những báo cáo trước đó với phạm vi hơn 2,5 tỉ năm ánh sáng tính từ Trái đất. Trước đó, vào năm 2008, các nghiên cứu khoa học cũng phỏng đoán rằng, hàng trăm quần tụ thiên hà đang dịch chuyển về cùng một hướng với tốc độ 3,6 triệu km/h.
Những vận động này không thể giải thích bằng các mô hình vũ trụ hiện có. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đề ra một cách giải thích vẫn đang gây nhiều tranh cãi, rằng các quần tụ thiên hà bị lôi kéo bởi lực hút của một vật chất nằm ngoài vũ trụ đã được biết tới.
3. Trăng tròn và sáng nhất trong năm 2010
Vào tối 29/1/2010, Mặt trăng ở vị trí gần nhất so với Trái đất, vì thế chúng ta thấy nó to nhất và sáng nhất trong năm 2010. Cứ mỗi năm mặt trăng tiến tới cận điểm một hoặc hai lần khi nó tròn. Sự trùng hợp đó xảy ra vào cuối tháng 1, khiến Mặt trăng trở nên to hơn 14% và sáng hơn 30% so với những lần trăng tròn khác trong năm.
Mặt trăng cách trái đất 384.403 km và xoay quanh hành tinh của chúng ta trên một quỹ đạo hình elip gần tròn với điểm gần nhất cách 363.104 km và điểm xa nhất cách 405.696 km. Chu kỳ của quỹ đạo quay quanh Trái đất khoảng 27,321 ngày.
4. Bão mặt trời gây ra cực quang kỳ lạ
Đầu tháng 8/2010, kính thiên văn Solar Dynamics Observatory của NASA đã ghi nhận được những hình ảnh cực quang có hình thù kỳ lạ trên bầu trời cực Bắc do các đám mây plasma từ bão Mặt trời gây ra. Cực quang là hiện tượng quang học với sự thể hiện màu sắc của ánh sáng trên bầu trời vào buổi đêm.
Các dải sáng này liên tục chuyển động và thay đổi làm chúng trông giống như những dải lụa ánh sáng trên bầu trời. Cực quang xuất hiện khi các hạt tích điện trong khí plasma tương tác với từ trường của trái đất, khiến những đám mây plasma bị hút về đầu cực và va chạm với các nguyên tử nitơ và ôxy.
5. Thiên thạch rơi xuống Trái đất
Một viên đá vũ trụ có kích thước 1,8 m và năng khoảng 450 kg đã đâm vào bầu khí quyển Trái đất tại một khu vực gồm các bang Wisconsin, Iowa, Illinois và Missouri (Mỹ) vào tối 14/4/2010. Vụ va chạm này đã tạo ra một tiếng nổ lớn và những vết sáng chói lóa trên bầu trời. Tuy nhiên, viên đá vũ trụ này đã bị đốt cháy trong bầu khí quyển và không gây ra bất kỳ thiệt hại nào.
6. Tìm thấy một Trái đất mới?
Tháng 10 vừa qua, các nhà khoa học thuộc trường Đại học California và Viện Carnegie (Mỹ) đã phát hiện ra một hành tinh mới có môi trường sống giống với Trái đất nhất từ trước tới nay. Hành tinh có kích thước tương tự Trái đất này được đặt tên là Gliese 581g. Nó có quỹ đạo quay quanh ngôi sao thuộc chòm sao Libra trong vũ trụ. Các nhà khoa học cho rằng, nước có thể tồn tại trên bề mặt của hành tinh này.
Hành tinh Gliese 581g cách Trái đất của chúng ta khoảng 20 năm ánh sáng và có quỹ đạo bay khoảng 37 ngày/vòng. Do sức hút của ngôi sao mà Gliese 581g quay quanh nên hành tinh này có một nửa luôn luôn là ban ngày và nửa còn lại vĩnh viễn là ban đêm.
7. Điểm kết thúc của Thời gian
Tháng 10/2010, các nhà vật lý thuộc trường Đại học California (Mỹ) đã đưa phỏng đoán rằng vũ trụ của chúng ta chỉ là một trong số vô vàn vũ trụ và họ tuyên bố, thời gian trong vũ trụ của chúng ta sẽ kết thúc trong 5 tỷ năm tới. Hiện tại, vũ trụ của chúng ta đã tồn tại được 14 tỷ năm.
8. Các nhà du hành vũ trụ bị bong móng tay khi ở ngoài không gian
Một nghiên cứu được công bố vào tháng 9/2010 cho thấy, các nhà du hành vũ trụ rất dễ bị bong móng tay sau mỗi lần đi bộ ngoài không gian. Nguyên nhân là do sự chênh lệch áp suất giữa khí quyển bên ngoài găng tay và bên trong găng tay rất lớn khi họ ở ngoài không gian. Để tránh chấn thương này, các nhà khoa học khuyên các nhà du hành không nên để móng tay dài hoặc đeo một lớp móng tay giả để bảo vệ.
9. Kính thiên văn Hubble phát hiện thiên hà già nhất
Kính thiên văn Hubble mới được gắn một camera tầm rộng đã bắt được hình ảnh của thiên hà chưa từng được biết đến này. Các nhà khoa học cho rằng những thiên hà này đã được hình thành 500 triệu năm sau vụ nổ Big Bang. Hiện tại, thiên hà này khoảng 1,5 triệu năm tuổi – già hơn bất cứ thiên hà nào khác trong vũ trụ được phát hiện cho đến thời điểm hiện tại.
10. Mưa sao băng Perseid
Mưa sao băng Perseid thường diễn ra vào giữa tháng 8 hàng năm. Khi mưa sao băng diễn ra, một đám mây khổng lồ gồm những hạt bụi có kích thước khác nhau của sao chổi Swift-Tuttle lao vào bầu khí quyển Trái đất với vận tốc 160.000 km/h tạo ra các sóng xung kích. Các sóng này nén các phần tử không khí phía trước làm cho nhiệt độ lên tới hàng nghìn độ C và bốc cháy nhanh chóng tạo ra những vệt sáng dài trên bầu trời.