Sự biến mất hoàn toàn của Mặt Trời trong hiện tượng nhật thực toàn phần là chủ đề cho vô số câu chuyện nhuốm màu sắc thần bí trong các nền văn hóa.
Sự kiện nhật thực toàn phần duy nhất trong năm 2016 diễn ra vào sáng 9/3. Hàng trăm nghìn người dân ở Indonesia đã háo hức đón xem nhật thực trong bóng tối bao trùm khi Mặt Trăng che khuất Mặt Trời. Những cư dân ở vùng đông bắc Australia, Đông Á và Nam Á cũng có cơ hội quan sát nhật thực một phần.
Theo Ancient Origins, hiện tượng thiên văn hiếm này xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Mặt Trời và Trái Đất, khiến một số nơi trên Trái Đất tạm thời chìm trong bóng tối. Từ thời tiền sử, loài người đã tìm cách lý giải về nhật thực thông qua nhiều thần thoại và bảo vệ bản thân mỗi khi nhật thực diễn ra.
Một số nơi trên Trái Đất bị bóng tối bao phủ hoàn toàn trong thời gian nhật thực toàn phần. (Ảnh: NASA).
Bộ lạc bản xứ Da'a ở Sigi, Indonesia thường tổ chức những nghi thức đặc biệt để bảo vệ người Trái Đất trước nhật thực. Nhiều nền văn hóa trên thế giới cũng cho rằng đây là một thời khắc nguy hiểm và mang đến điềm xấu. Người Hy Lạp thời xưa tin rằng nhật thực báo trước thiên tai.
Trong thần thoại, sự biến mất đột ngột của Mặt Trời hoặc Mặt Trăng thường được giải thích là do những thực thể siêu nhiên ăn mất. Theo The Examiner, người Việt Nam tin rằng nhật thực xảy ra khi một con cóc khổng lồ nuốt chửng Mặt Trời. Tương tự, thần thoại Hàn Quốc kể rằng chúa tể vương quốc bóng tối thách con chó lửa Bulgae ngoạm Mặt Trời và Mặt Trăng. Mặt Trời quá nóng và Mặt Trăng quá lạnh, khiến con chó đau đớn phải nhả ra và quay trở về với những vết thương.
Theo người bản xứ Serrano ở California, Mỹ, nhật thực là lúc những linh hồn người chết cố gắng ăn Mặt Trời. Trong khi nhật thực diễn ra, các pháp sư và người hầu nhảy múa, ca hát để xoa dịu linh hồn người chết trong khi mọi người hét to để xua đuổi hồn ma.
Theo National Georaphic, trong thần thoại Ấn Độ, con quỷ Rahu ăn trộm thuốc trường sinh bất lão. Mặt Trời và Mặt Trăng kể tội Rahu với thần Vishnu. Thần Vishnu chặt đầu Rahu khi nó đang uống thuốc, vì vậy đầu của nó trở nên bất tử trong khi thể xác thì chết đi. Trong cơn thịnh nộ, chiếc đầu của Rahu tiếp tục đuổi theo Mặt Trời và Mặt Trăng, thỉnh thoảng lại nuốt chửng chúng. Tuy nhiên, vì Rahu không có cơ thể, Mặt Trời và Mặt Trăng chỉ biến mất tạm thời và rơi ra ngoài từ bên dưới chiếc đầu của Rahu.
Người dân ở nhiều nền văn hóa vẫn duy trì tập tục xua đuổi tà ma và vận rủi trong thời gian nhật thực. Một số nơi ăn chay. Phụ nữ mang thai và trẻ em được khuyên ở trong nhà. Những tập tục khác bao gồm gõ nồi niêu, đánh trống, tạo tiếng ồn trong nhật thực để trừ tà và thúc giục khôi phục trật tự tự nhiên.