Những mặt nạ oxy trên máy bay sẽ được thả xuống tự động nếu cabin đột nhiên bị mất áp suất không khí và giúp hành khách thở trong một vài phút.
Nhưng bạn có biết các mặt nạ này lấy oxy từ đâu? Liệu các máy bay thương mại có mang theo cả một buồng oxy khổng lồ chỉ để dự phòng cho các trường hợp khẩn cấp như vậy? ScienceABC sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi này.
Câu trả lời ngắn: Các máy bay thương mại đều có hệ thống tạo oxy hóa học, trong đó quá trình thả mặt nạ dưỡng khí sẽ kích hoạt kim hỏa, khởi phát một phản ứng hóa học và tạo ra oxy.
Mặt nạ dưỡng khí trên máy bay.
Sự cần thiết phải có một hệ thống oxy khẩn cấp trên máy bay
Áp suất không khí sẽ giảm khi độ cao tăng lên. Qua một độ cao nhất định trên bề mặt trái đất, không khí trở nên quá loãng và không thể thở được. Trong hầu hết các máy bay thương mại, nếu quá trình điều áp trong cabin bị xáo trộn ở độ cao trên 14.000 feet (khoảng 4,2km), bảng điều khiển chứa các mặt nạ dưỡng khí sẽ mở tự động và rơi xuống chỗ ngồi của hành khách. Thông thường, các chuyên gia thiết kế máy bay sẽ đặt thêm một mặt nạ dự phòng cho mỗi hàng ghế, vì vậy hàng ghế 3 chỗ ngồi sẽ có 4 mặt nạ dưỡng khí.
Lưu ý rằng những chiếc mặt nạ này hành khách không cần đeo toàn bộ thời gian cho đến khi máy bay hạ cánh. Chúng chỉ cung cấp oxy trong một thời gian ngắn, và khoảng thời gian đó đủ cho các phi công hạ độ cao xuống một khu vực an toàn nơi không khí bên ngoài có thể thở được.
Tất nhiên, phi hành đoàn cũng sẽ thông báo "tháo mặt nạ" để mọi người biết rằng họ đã xuống đến khu vực an toàn của khí quyển và không cần đến mặt nạ dưỡng khí nữa.
Vậy những mặt nạ dưỡng khí lấy oxy từ đâu?
Hầu hết chúng ta nghĩ rằng máy bay chở một bể chứa oxy khổng lồ trên tàu và các mặt nạ dưỡng khí sẽ được kết nối đến đó. Trong trường hợp cần điều áp trong cabin, bể có thể bật lên để cung cấp oxy cho phi hành đoàn và hành khách. Tương tự như vậy, bể chứa này sẽ tắt khi máy bay đã xuống đến một độ cao an toàn. Bằng cách này, máy bay có thể bảo tồn lượng oxy không sử dụng.
Nghe có vẻ hợp lý nhưng đó không phải là những gì diễn ra trong thực tế vì oxy không được lưu trữ trong các bể trên tàu; mà thay vào đó, oxy được tạo ra từ phản ứng hóa học.
Máy bay chứa hệ thống tạo oxy thường được gọi với tên phổ biến là "đèn oxy", trong đó có chứa một số hóa chất sẽ giải phóng oxy như là một sản phẩm phụ. Các chất hóa học chứa trong đèn oxy gồm có natri clorat (NaClO-3), bari peroxide (BaO-2) ít hơn 5% và kali perchlorate (KClO-4) ít hơn 1%.
Hỗn hợp này sẽ được kích hoạt bởi nhiệt độ thông qua một vụ nổ nhỏ bằng cách kéo mạnh vào mặt nạ. Quá trình này sẽ giải phóng kim hỏa và gây ra phản ứng hóa học. Các hóa chất cháy và giải phóng oxy như là một sản phẩm phụ và chuyển đến mũi thông qua một đường ống sau khi đã lọc ra các sản phẩm phụ khác.
Do các hóa chất thực tế được "đốt cháy" trong phản ứng, rất có thể hành khách cảm nhận được mùi cháy và có thể gây hoảng loạn. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn bình thường và an toàn với máy bay.
Các phản ứng diễn ra cho đến khi hóa chất hết dần. Vì vậy, một chiếc mặt nạ có thể cung cấp lượng oxy đủ thở trong khoảng từ 12-20 phút, tùy thuộc vào loại và kích thước của máy tạo oxy. Ở mức nào đi nữa, bạn chỉ cần mặt nạ dưỡng khí cho đến khi máy bay xuống tới độ cao 10.000 feet (khoảng 3km).
Vì vậy nếu đi máy bay và gặp hiện tượng mất áp suất, bạn không cần sợ hãi, chỉ cần kéo mạnh mặt nạ oxy, đặt vào mũi và tận hưởng nguồn oxy tinh khiết.