Trong cuộc săn đuổi những hành tinh ngoài thái dương hệ, một phát hiện mới thường đặt ra những kỷ lục mới.
Hành tinh được gọi là WASP-12b là hành tinh nóng nhất từng được phát hiện (khoảng 4.000 độ F, hoặc 2.200 độ C), quay quanh sao mẹ nhanh hơn và gần hơn bất cứ vật thể nào từng được biết đến.
Quỹ đạo của con quái vật nóng bỏng này quanh sao mẹ chỉ kéo dài 1 ngày (hành tinh quay nhanh nhất trong hệ mặt trời, Mercury, có quỹ đạo quanh mặt trời kéo dài 88 ngày).
Để đạt được tiến độ đó, hành tinh này quay rất gần sao mẹ - chỉ khoảng 2% quãng đường từ Trái Đất đến Mặt Trời, hoặc 2 triệu dặm (3.4 triệu km).
Don Pollacco thuộc Đại học Queen tại Bắc Ireland, người tham gia dự án SuperWASP (dự án tìm kiếm hành tinh), WASp-12b được phát hiện trong dự án này, cho biết: “WASP-12b là một hành tinh đặc biệt thú vị, vì chúng ta đang trọng giai đoạn nghiên cứu những hành tinh ngoài Trái Đất, và những ví dụ mới được phát hiện liên tục. Đây là hành tinh nóng nhất và có vòng quay ngắn nhất được biết đến, nhưng tôi cho rằng vẫn còn những hành tinh nóng hơn và có vòng quay ngắn hơn”.
WASP-12b là một hành tinh khí, có trọng lượng gấp 1.5 lần và kích thước gấp gần gấp đôi sao Mộc.
Hành tinh này, quay xung quanh một ngôi sao cách Trái Đất 870 năm ánh sáng, rất đáng chú ý vì nó tạo ra giới hạn về khoảng cách hành tinh có thể đến gần sao mẹ mà không bị phá hủy.
Pollacco phát biểu trên SPACE.com: “Khi hành tinh tiến gần sao mẹ, trường bức xạ trở nên mạnh mẽ hơn, và tại một giới hạn nhất định sao mẹ sẽ khiến hành tinh con tan biếtn hoàn toàn. Trước đây, một số người cho rằng khả năng một hành tinh có quỹ đạo quay trong vòng 1 ngày là điều không thể. Tôi cho rằng suy nghĩ này là quá sớm, để đặt ra một giới hạn, bạn cần nghiên cứu một số lượng lớn các vật thể”.
Nhiệt độ của hành tinh nói trên tương đương với một số ngôi sao. Tuy nhiên, nó không phải là một ngôi sao vì khối lượng của nó không đủ lớn để tạo ra phản ứng nhiệt hạch được sử dụng để định nghĩa sao.
Minh họa về hành tinh cực nóng ngoài hệ Mặt Trời nằm phía trên sao mẹ. (Ảnh: ESA/NASA/Frederic Pont, Đầi thiên văn đại học Geneva) |
WASP-12b là một trong số 50 hành tinh ngoài Trái Đất được phát hiện phương pháp vận động của vật thể, nghĩa là chúng được tìm thấy bằng cách phần ánh sáng giảm của sao mẹ khi hành tinh đi qua mặt trước của sao mẹ và chặn một phần ánh sáng của nó.
Pollacco cho biết: “Đây là một phương pháp rất khó, vì kích thước phần ánh sáng giảm đi khi hành tinh đi qua sao mẹ là rất nhỏ. Những vật thể nói trên rất khó để phát hiện, nhưng chúng có ý nghĩa hết sức quan trọng vì những thông tin mà chúng mang lại”.
Phương pháp vận động của vật thể cho phép các nhà thiên văn học phát hiện sự có mặt của một hành tinh đồng thời ước tính kích thước, khối lượng và độ đậm đặc của nó. Bằng cách đo khoảng cách từ hành tinh đến sao mẹ, các nhà nghiên cứu có thể suy luận ra nhiệt độ của nó, vì vật thể càng gần với sao mẹ, nhiệt độ của nó càng cao.
Tất cả thông tin mà các nhà khoa học thu thập được về WASP-12b cho thấy quả cầu lửa này là một trường hợp kỳ lạ. Tuy nhiên những phát hiện như vậy đưa ra một câu hỏi, liệu những hành tinh như vậy phổ biến hơn những hành tinh như Trái Đất?
Pollacco cho biết: “Thái dương hệ của chúng ta hay những thái dương hệ khác kỳ dị? Không ai có câu trả lời. Tôi cho rằng phái có một loạt những tình huống đặc biệt gộp lại với nhau để tạo ra những điều kiện cụ thể”.
Dự án SuperWASP của vương quốc Anh sử dụng kính viễn vọng tại Quần đảo Canary Tây Ban Nha và Nam Phi để tìm kiếm những hành tinh ở xa đi qua mặt trước của sao mẹ.
Phát hiện WASP-12b được công bố lần đầu tiên vào tháng 4 năm 2008, tuy nhiên danh hiệu hành tinh ngoài trái đất nóng nhất và quay nhanh nhất được Leslie Hebb thuộc đại học St. Andrews, Scotland xác định ngày 11 tháng 10 tại buôi họp thường niên của Ban Khoa học hành tinh thuộc Hiệp hội Thiên văn Hoa Kỳ.