Các nhà khảo cổ học đã phát hiện hai bức tranh tường Moche 1.400 năm tuổi được trang trí bằng màu đỏ và nâu, mô tả một người đàn ông có hai mặt. Người đàn ông này được miêu tả đang đeo một chiếc mũ tròn, một chiếc mặt nạ và một bộ quần áo xa hoa.
Hai bức tranh tường về những người đàn ông hai mặt đang cầm những kho báu khác thường như một chiếc cốc mà con chim ruồi đang uống nước, một chi tiết có thể ám chỉ đến sự hy sinh và "cõi vũ trụ". Hai bức tranh tường này được phát hiện gần đây tại địa điểm khảo cổ 1.400 năm tuổi Panãmarca ở ven biển Peru .
Cả hai bức tranh tường, trang trí cho một cây cột trong sảnh nghi lễ, đều rất chi tiết. Trong một bức tranh tường, nằm gần đỉnh cột, có hình ảnh một người đàn ông có hai khuôn mặt - một mặt nhìn sang trái và một mặt nhìn sang phải - một tay cầm chiếc quạt lông vũ và tay kia cầm một chiếc cốc có hình bốn con chim ruồi đang uống nước. Người đàn ông hai mặt thứ hai, được vẽ thấp hơn trên cây cột, một tay cầm chiếc quạt lông vũ đang chuyển động và tay kia cầm một vật giống cây gậy. Các nhà nghiên cứu cho biết, các nghệ nhân có thể đã thử nghiệm cách khắc họa chuyển động.
Một trong những người đàn ông hai mặt được hiển thị ở đây. Chiếc cốc cầm ở bên trái có bốn con chim ruồi đang uống nước và một chiếc quạt lông cứng được cầm trên tay kia.
Cả hai người đàn ông đều đội thứ trông giống như mũ hoặc vương miện trên đầu và quần áo sặc sỡ có hoa văn phức tạp và thắt lưng có vẻ khá lớn. Các bức tranh tường này được các nhà khảo cổ học khai quật vào tháng 8 năm 2022
Thử nghiệm hình ảnh chuyển động
Tại sao Moche lại miêu tả hai người đàn ông này như vậy là một bí ẩn. Lisa Trever, phó giáo sư về lịch sử nghệ thuật và khảo cổ học thời tiền Colombia tại Đại học Columbia, một trong những người đứng đầu nhóm, cho biết: “Không có gì giống như thế này trong khảo cổ học Nam Mỹ. Các nghệ nhân có thể đã thử nghiệm cách thể hiện chuyển động và hai khoảnh khắc kể chuyện cùng một lúc".
Các bức tranh tường này được vẽ từ năm 550-800 sau Công nguyên, vào thời điểm nền văn minh Moche phát triển mạnh mẽ ở các vùng ven biển của Peru. Nền văn minh Moche đã xây dựng những ngôi đền lớn, tham gia hiến tế con người và tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, chẳng hạn như những chiếc cốc gốm được điêu khắc theo hình đầu người. Họ sống ở thời kỳ trước khi hệ thống chữ viết được sử dụng ở Peru.
Hai người đàn ông được mô tả trong bức tranh tường này có thể là các vị thần, nhưng điều này là không chắc chắn. "Thông thường, hình ảnh các vị thần trong nghệ thuật Moche có các đặc điểm không giống con người như răng nanh, khuôn mặt, đuôi hoặc cánh của nhiều sinh vật khác nhau. Hình ảnh này, ngoại trừ hai khuôn mặt, dường như hoàn toàn là con người", Trever lưu ý.
Sảnh đường bí ẩn
Panãmarca là một quần thể kiến trúc nằm ở thung lũng Nepenã phía dưới của Peru. Sảnh đường với những bức tranh tường mô tả người đàn ông hai mặt còn có những bức tranh tường khác, chẳng hạn như một nữ tư tế, một con rắn và một con dơi. Các nhà khảo cổ đã nghiên cứu chúng trong hơn 60 năm, sau khi phát hiện ra bức tranh tường đầu tiên vào năm 1958. Mặc dù đã trải qua nhiều thập kỷ nghiên cứu, phần lớn sảnh đường vẫn chưa được khai quật và nhiều bức tranh tường khác có thể đang chờ được tìm thấy.
Vẫn chưa biết nền văn minh Moche sử dụng sảnh đường này như thế nào. Trever nói: “Một trong những điều rất thú vị và đầy thách thức về quần thể này là mật độ bất thường của các bức tranh bên trong. Điều đó có nghĩa là chúng ta vẫn còn rất nhiều câu hỏi về kiến trúc và chức năng của nó".
Không chắc là nhiều người có quyền vào trong sảnh đường này. Trever cho biết thêm về một phát hiện quan trọng: "Chắc chắn đây là một không gian không dành cho công chúng, do lối đi và không gian bên trong chật hẹp. Đó hẳn là một nơi rất đặc biệt, có lẽ chỉ dành cho những người đứng đầu hoặc những vị cao niên của cộng đồng ở Panãmarca".
Edward Swenson, giám đốc Trung tâm Khảo cổ học tại Đại học Toronto, Canada, người không tham gia vào dự án nghiên cứu, cho biết những khám phá mới này rất quan trọng.
Là người đã nghiên cứu sâu rộng về nền văn minh Moche, Swenson cho biết: "Những bức tranh tường Panãmarca thực sự ngoạn mục và những khám phá năm 2022 chắc chắn sẽ hỗ trợ đáng kể cho các nỗ lực khảo cổ học và lịch sử nghệ thuật nhằm tái tạo lại ý nghĩa vũ trụ học và các câu chuyện tôn giáo của nền văn minh Moche".