Phục dựng gương mặt người Việt cổ

Tiến sĩ Nguyễn Văn Việt, Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á đã phục chế "dung nhan" tổ tiên người Việt từ những hộp xương sọ có độ tuổi hàng nghìn năm. Dự kiến giữa năm 2007, bộ sưu tập 5 người Đông Sơn hoàn chỉnh sẽ được trưng bày.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Việt tâm sự, ông đã nghiên cứu hàng trăm tấm phim chụp X-quang các gương mặt của con người hiện nay vùng châu thổ sông Hồng. Ông cũng từng sang Đức và một số nước để học hỏi kinh nghiệm phục chế khuôn mặt từ một hộp xương sọ.

Tiến sĩ Việt say sưa với công việc phục dựng khuôn mặt người Việt cổ. (Ảnh: KH & ĐS)

"Cụ tổ" mà tiến sĩ Việt chọn xương để phục dựng khuôn mặt là một cô gái trẻ, được chôn ở di chỉ Động Xá, tỉnh Hưng Yên ngày nay. Theo đồ tuỳ táng và các thông số khoa học, người phụ nữ này tạ thế khi vừa 17 tuổi, răng khôn có chiếc đã mọc, có chiếc mới nhú. Theo ông Việt, độ vẩu của răng khá cao, có thể do hồi đó bà con ăn nhiều thức ăn thô, nên hàm phải nhai lại nhiều lần.

Hiện đã có 5 chiếc sọ người Đông Sơn được phục dựng chân dung: Hai phụ nữ và ba đàn ông ở các lứa tuổi và dạng hộp sọ khác nhau. Những sọ này được chọn trong 60 bộ xương thời Đông Sơn, khai quật tại khu mộ cổ Động Xá, Hưng Yên cuối năm 2004.

Các nhà phục chế của Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á đã mất hơn 6 tháng để tẩy rửa, gắn chắp các bộ xương này. Để có thể phục dựng chân dung các sọ đã chọn, nhóm nghiên cứu tập hợp mọi chỉ số tương quan phần mềm mà các nhà khoa học Nga, Anh, Mỹ đã công bố. Đồng thời, họ chụp X-quang 100 đầu người và thu thập, nghiên cứu hơn 100 bộ khuôn hàm răng của người Hưng Yên hiện đại.

Trên cơ sở so sánh, phân tích các chỉ số quốc tế và Việt Nam, sau khi giám định tuổi, giới tính và các đặc trưng chủng tộc, chân dung các sọ này được tạo theo phương pháp phối hợp cách ghép cơ của Gerasimov vừa dùng các điểm chuẩn liên kết (Gerasimov, ở Nga, là người xây dựng chỉ số tương quan giữa bề dày phần mềm với nền sọ). Các chỉ số dùng cho sọ Đông Sơn được hiệu chỉnh trên cơ sở phân tích các ảnh X-quang và quy luật cổ dinh dưỡng.

Hộp sọ do các nhà khoa học phương Tây tái tạo. (Ảnh: KH & ĐS)

Các nhà nghiên cứu đang xây dựng phòng thí nghiệm phục dựng mặt người và bảo quản gỗ vải khảo cổ ngập nước đầu tiên ở Đông Nam Á tại Quảng Yên, Quảng Ninh. Các hài cốt Đông Sơn đã tạo lại chân dung đang được hoàn tất phần phục dựng cơ thể và trang phục theo đúng những loại vải và cách dệt đồ tuỳ táng đã khai quật. Dự kiến vào giữa năm 2007, Trung tâm sẽ cho ra mắt công chúng và giới khoa học 5 người Đông Sơn được phục dựng hoàn chỉnh đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á.