Gà Đông Tảo hay còn được gọi là Đông Cảo, xuất xứ từ làng Đông Tảo, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Với giá trị kinh tế cao có thể lên đến 2.000 USD một con, mất rất nhiều thời gian để nuôi và chăm sóc, gà Đông Tảo được xem là giống gà quý hiếm thuần chủng của Việt Nam, thường được dùng để tiến vua vào thời xa xưa, hiện nay chúng là đặc sản chỉ dành cho những người giàu có, thậm chí còn có cả các cuộc thi sắc đẹp dành riêng cho gà Đông Tảo. Vậy điều gì đã tạo nên cái giá đắt đỏ của gà Đông Tảo?
Lý giải cho cái giá cao của gà Đông Tảo?
Nguyên nhân dễ nhận thấy nhất gà Đông Tảo là một giống gà hiếm, chỉ tại ngôi làng nhỏ ngoại thành Hà Nội mới có thể nuôi được. Theo anh Giang Tuấn Vũ, người chăn nuôi gà Đông Tảo thế hệ thứ 3 cho biết: “Mình đã chăm sóc những con gà này hơn 20 năm từ khi mình còn rất nhỏ, chắc chỉ tầm khoảng học sinh tiểu học, mình đã yêu thích giống gà Đông Tảo. Và mình cũng rất may mắn hơn mọi người vì cả ông ngoại và ông nội mình đều là những người rất nổi tiếng trong ngành này. Trong 10 năm nay, mình đã phát triển trang trại với quy mô lớn hơn”.
Đông Tảo trước đây là một ngôi làng rất nhỏ với tầm khoảng 2000-3000 dân, nhưng lại sở hữu riêng một giống gà mà không có vùng nào ở Việt Nam có cả. Phần lớn số lượng gà Đông Tảo hiện nay vẫn được nuôi ở làng Đông Tảo, mặc dù cho nguồn gốc chính xác của giống gà vẫn chưa được xác định nhưng chúng đã tồn tại hàng trăm năm. Có người cho rằng nguyên nhân lai tạo ban đầu là để tham gia các cuộc chọi gà do đặc tính đôi chân to và khoẻ. Hiện nay, chúng được ưa chuộng bởi hương vị thịt thơm đặc biệt, gà Đông Tảo cũng được một số người lựa chọn để nuôi kiểng, trang trí trong nhà.
Nuôi gà Đông Tảo đòi hỏi kỹ thuật chăn nuôi rất cầu kỳ và phức tạp, bên cạnh đó tỉ lệ sống của con non cũng rất thấp và khó nuôi. Chúng yêu cầu rất cao về môi trường cũng như chế độ dinh dưỡng.
Anh Vũ cũng chia sẻ thêm: “Ngay khi lần đầu tiên nhìn thấy miếng thịt gà Đông Tảo, mình đã ấn tượng với màu sắc sẫm giống thịt bò, khác biệt hoàn toàn so với những giống gà khác. Đồng thời chất lượng thịt của nó cũng rất thơm ngon mà không có loại gà nào khác có được. Việc nuôi hàng nghìn con chỉ để chọn ra một con gà tốt, chất lượng là điều bình thường. Có những lần chúng tôi phải chọn trong hàng trăm con giống, để chọn ra một cặp gà bố mẹ để tiến hành lai giống. Không chỉ vậy, quá trình tuyển chọn còn phải qua nhiều giai đoạn khác nhau như theo độ tuổi: 1 tháng, 5 tháng, trưởng thành. Mỗi năm, trang trại của chúng tôi thường sẽ để dành khoảng 500-700 con để dành phục vụ thị trường dịp Tết. Trong số đó, chỉ khoảng từ 3-5% (15-25 con) là đạt các tiêu chí để khách hàng mua biếu tặng dịp Tết, số còn lại sẽ được dùng để bán theo dạng thực phẩm với giá từ 200.000 - 500.000 đồng/kg tuỳ thuộc chất lượng gà như thế nào.”
Vậy các tiêu chí để xếp loại gà là gì?
Người mua nhận biết những con gà đắt tiền bằng các đặc tính nằm ở chân tay, hình thể. Anh Vũ còn cho biết những con gà được xác định có tiềm năng sẽ được hưởng chế độ chăm sóc đặc biệt mà các con gà khác không có. Chẳng hạn như rửa chân, chế độ ăn riêng và có cả một khung giờ phơi nắng riêng trong ngày. Một con gà được xếp vào loại A sẽ có đôi chân đỏ dày thịt, kích thước chân lớn và cả về hình thức bên ngoài như trọng lượng lớn từ 4,5 - 5kg, hình thái phải cao to, oai phong.
Thứ hạng gà sẽ là yếu tố quyết định giá trị cũng như độ hiếm của con gà đó. Một con gà được xếp hạng cao thì giá trị của nó cũng sẽ rất cao, chẳng hạn như anh Vũ đã từng bán một con gà với giá 2000 USD (hơn 46 triệu đồng).
Với vẻ ngoài ấn tượng và độc đáo của mình, gà Đông Tảo được xem như một món quà quý từ nhiều năm. Ban đầu chúng vốn chỉ được dành để tiến vua, nhưng giờ đây gà Đông Tảo được dùng như một thức đặc sản trong những dịp lễ lớn, đặc biệt như Tết ta.
Việc chuẩn bị gà để bán ra thị trường hoặc tham gia các cuộc thi đòi hỏi người nuôi phải tốn nhiều công sức. Khoảng 1 tháng trước khi sự kiện diễn ra, gà sẽ phải được thay đổi sang chế độ ăn giàu protein hơn, chân của chúng cũng sẽ được rửa thường xuyên trong hỗn hợp trà và muối. Đôi chân không phải là tất cả của gà Đông Tảo, mà thay vào đó mọi bộ phận trên cơ thể chúng đều quan trọng và được đánh giá kỹ lưỡng khi phân loại, từ yếm thịt, mòng cho đến những chiếc lông đen bóng.
Trong khi nhiều loại gà được bán tháo vào dịp lễ Tết để lấy thịt, thì ở gà Đông Tảo, chỉ những con giá trị cao mới được người nuôi giữ lại để tham gia vào các cuộc thi sắc đẹp. Sống càng lâu, các đặc điểm của gà sẽ càng phát triển hơn, vì thế một con gà Đông Tảo hạng A có thể sống từ 6-7 năm.
“Việc tuyển chọn và chăn nuôi một con gà mang đi dự thi cũng diễn ra rất cầu kỳ. Kinh nghiệm này được truyền đi từ đời này sang đời khác, từ việc ăn uống chế độ ra sao, phơi nắng bao nhiêu tiếng một ngày, ăn những loại thực phẩm nào để tốt cho phần nào.”
Tuy gà Đông Tảo là một giống gà quý hiếm nổi tiếng ở Việt Nam, nhưng sự quan tâm dành cho loài gà này ở khắp thế giới đang tăng lên rất nhanh. Vào tháng 4 năm 2018, cảnh sát đã thu giữ 802 quả trứng gà Đông Tảo nhập lậu tại sân bay Ataruk, Istanbul. Những quả trứng này được định giá lên đến 2.000 USD mỗi quả và thị trường quốc tế của chúng vẫn rất lớn dù cho giá của chúng có cao đi chăng nữa.