Các nhà nghiên cứu sản xuất thành công một loại nước hoa ở vùng Lưỡng Hà hàng nghìn năm trước nhờ công thức trên phiến đất sét.
Một người phụ nữ tên Tapputi trở thành nhà hóa học nữ đầu tiên ở Lưỡng Hà và nhà sản xuất nước hoa nữ đầu tiên trên thế giới cách đây 3.200 năm. Với công thức do Tapputi để lại trên một phiến đất sét, nhóm 15 nhà khoa học Thổ Nhĩ Kỳ tái tạo thành công một trong những loại nước hoa của bà ở phòng thí nghiệm, Ancient Origins hôm 25/7 đưa tin.
Một trong hai phiến đất sét khắc công thức nước hoa của Tapputi. (Ảnh: Wikipedia)
Các nhà khoa học hợp tác với Viện hàn lâm về mùi và Hiệp hội văn hóa mùi hương Thổ Nhĩ Kỳ (Koku Akademisi ve Koku Kültürü Derneği) tiến hành nghiên cứu sâu rộng về phương pháp sản xuất nước hoa của vùng Lưỡng Hà. Mục đích của họ là hiểu rõ cách làm của Tapputi, sau đó mô phỏng lại sản phẩm chi tiết hết mức có thể. Hiện nay, dù đã đạt được mục tiêu đó, cả nhóm sẽ tiếp tục dịch và tái tạo nước hoa của Tapputi.
Nhóm khảo cổ tìm thấy tên của Tapputi khắc trên hai phiến đất sét chữ tượng hình trong đợt khai quật ở gần làng Harran thuộc miền nam Thổ Nhĩ Kỳ, từng thuộc nước Babylon ở thiên niên kỷ thứ hai trước Công nguyên. Phiến đất sét có niên đại vào năm 1200 trước Công nguyên. Chuyên gia về mùi hương cổ đại Bihter Türkan Ergül và cộng sự dịch được 27 trang tài liệu từ hai phiến đất sét. Qua chữ khắc, Tapputi được mô tả là nhà hóa học chính quy và chuyên gia sản xuất nước hoa cao cấp vùng Lưỡng Hà.
Trên phiến đất sét, Tapputi ghi lại công thức nước hoa và các bước bà tiến hành để tạo ra mùi hương bằng ngôn ngữ Akkadian cổ đại. Tapputi sử dụng kết hợp nhiều loại hoa, dầu, cây thạch xương bồ, củ gấu, nhựa thơm, cải ngựa, gia vị, cây balsam, và nhiều nguyên liệu khác. Bà trộn các hỗn hợp khác nhau với nước hoặc dung môi, sau đó chưng cất, và lọc chất lỏng nhiều lần để tạo ra nước hoa tinh khiết có mùi dễ chịu.
Nhờ thông tin trên phiến đất sét, Ergül và cộng sự có thể tái tạo một trong những công thức nước hoa của Tapputi. Ergül nhấn mạnh còn hàng trăm phiến đất sét mô tả phương pháp sản xuất nước hoa ở Lưỡng Hà cổ đại được tìm thấy trong đợt khai quật và các nhà nghiên cứu cần thêm thời gian để phiên dịch tất cả.