Chưa đến 1% rác thải từ hộ gia đình ở Thụy Điển được chuyển đến bãi đổ rác từ năm 2011, theo Independent.
Thụy Điển là một trong những quốc gia tiên phong áp dụng thuế nặng với năng lượng hóa thạch vào năm 1991. Hiện, năng lượng tái tạo (gió, mặt trời,...) cung cấp gần nửa lượng điện năng quốc gia.
Thụy Điển là người dẫn đầu nếu nói đến khả năng phân loại và tái chế rác thải, và hiện đang trong tình huống khôi hài khi thiếu rác tại các nhà máy đốt rác, với khả năng cung cấp điện dùng cho 250.000 căn hộ và nhiệt sưởi ấm cho lên đến 950.000 căn hộ. (Ảnh: Getty Images)
"Người dân Thụy Điển thích hòa mình vào thiên nhiên và quan tâm đến những gì cần làm với thiên nhiên và các vấn đề môi trường. Trong thời gian dài, chúng tôi làm công tác truyền thông để bảo mọi người không xả rác ra đường mà để đó cho chúng tôi tái chế và tái sử dụng", Anna-Carin Gripwall, giám đốc truyền thông của Avfall Sverige, hiệp hội tái chế của Cơ quan Xử lý rác thải Thụy Điển, cho hay.
Ở Thụy Điển, các công ty tư nhân phụ trách hầu hết việc nhập khẩu và đốt rác thải. Tuy nhiên, nhờ áp dụng chính sách tái chế thống nhất trên toàn quốc, năng lượng nhiệt từ việc đốt rác sẽ đi vào một mạng lưới nhiệt quốc gia để đến sưởi ấm cho từng căn nhà trong mùa đông lạnh giá ở một nước Bắc Âu như Thụy Điển.
"Đây là lý do chính chúng tôi thiết lập mạng lưới theo từng quận, chính là để tận dụng nhiệt lượng từ nhà máy đốt rác. Ở nam Âu, họ chỉ đốt rác để tiêu hủy, chứ không biết lợi dụng nguồn nhiệt để sưởi ấm. Ở đây, chúng tôi dùng nó thay thế nhiên liệu hóa thạch", Bà Gripwell chia sẻ.
Mạng lưới đốt rác sưởi ấm cũng gặp phải những phản đối nhất định. Ví như, theo quản lý nhà máy giấy, sợi gỗ có thể được tái chế và tái sử dụng đến 6 lần trước khi biến thành bụi. Nếu đốt giấy trước số lần này, Thụy Điển sẽ đánh mất tiềm năng tái chế đúng nghĩa, đích thực, khi thay thế giấy chưa được tái sử dụng triệt để bằng nguyên liệu thô, nguyên.
Chính vì vậy, theo bà Gripwall, mục tiêu là khuyến khích mọi người tự tái chế và tái sử dụng hết mức trước khi gửi rác thải đến nhà máy đốt rác. Một chiến dịch ở tầm quốc gia mang tên "Miljönär-vänlig" đã được tiến hành trong vài năm trở lại đây nhằm hướng tới mục tiêu này.
Bà Gripwall miêu tả chính sách nhập khẩu rác để tái chế từ các nước khác của Thụy Điển là mang tính tạm thời. "Có lệnh cấm bãi chôn rác ở các nước thuộc Liên minh Châu Âu, nên thay vì trả tiền phạt đắt đỏ họ gửi rác đến cho chúng tôi xử lý như một dịch vụ [với chi phí thấp hơn]. Họ nên xây dựng các nhà máy đốt rác cho riêng mình, giống như chúng tôi đang làm ở Thụy Điển đây", Gripwall nhận định.
Bên trong một nhà máy xử lý rác ở Thụy Điển. (Ảnh: Getty Images).
Các thành phố ở Thụy Điển đang độc lập đầu tư vào các công nghệ thu gom rác tân tiến, ví như hệ thống hút chân không tự động tại khu dân cư để giảm thiểu nhu cầu dùng xe rác, hay hệ thống thùng chứa rác ngầm để giải phóng diện tích mặt đường và tránh tình trạng mùi rác bốc lên.