Alzheimer và các bệnh mất trí nhớ khác đang dần trở nên phổ biến ở người già, gây nên những hệ lụy cho chính họ và gia đình. Do đó, việc ngăn ngừa và điều trị căn bệnh này là một nhiệm vụ quan trọng của y học.
Mới đây, các nhà khoa học tại Anh và Mỹ đã đạt được bước tiến đáng kể khi tìm ra loại vắc xin có thể ngăn chặn và thậm chí trong một số trường hợp, đảo ngược khởi đầu của bệnh mất trí nhớ, bệnh Alzheimer và các bệnh có liên quan khác.
Đây được xem là vấn đề lớn trong việc điều trị các căn bệnh này và có thể xem như một loại thuốc mới nhắm vào những protein tau có trong các đám rối sợi thần kinh và các beta-amyloid bất thường, có thể tích tụ và gây ra bệnh Alzheimer.
Theo nhà nghiên cứu Nikolai Petrovsky đến từ trường đại học Flinders, Úc, trong trường hợp mọi thứ tiến triển tốt đúng như mong đợi, vắc xin có thể được đưa vào thử nghiệm trên người ít nhất 2 đến 3 năm tới. Ông cho biết "Nếu chúng tôi thành công trên các thử nghiệm tiền lâm sàng, 3 đến 5 năm tới có thể chúng tôi sẽ tiến gần đến một trong những cột mốc quan trọng nhất trong lịch sử y học thế giới".
3 đến 5 năm tới có thể chúng tôi sẽ tiến gần đến một trong những cột mốc quan trọng nhất trong lịch sử y học thế giới.
Petrovsky nói với 891 ABC rằng các kháng thể trong loại vắc xin này hoạt động giống như xe tải kéo, đến và lấy đi các protein bị tổn thương do bệnh tật. Hai loại vắc xin riêng biệt, một loại chuyên về beta-amyloid và loại kia dành cho các protein tau, đã được kết hợp với nhau để tạo ra phương thức điều trị mới.
Loại vắc xin chuyên dùng tấn công các protein tau là phát hiện mới nhất và hiệu quả nhất trong việc đảo ngược các tổn thương gây ra trong não. Loại chống lại các beta-amyloid hoạt động tốt nhất nếu nó được xem là một biện pháp phòng ngừa cho những người có nguy cơ mất trí nhớ. Việc kết hợp hai loại này sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn, dựa trên các thử nghiệm gần đây được thực hiện trên nhóm chuột.
Nói cách khác, một phần của lọai vắc xin mới này sẽ tập trung vào những tác nhân gây nên bệnh Alzheimer và các phần khác sẽ tập trung vào những nhân tố khiến cho căn bệnh tệ hơn.
Petrovsky giải thích rằng: "Loại vắc xin này có thể được sử dụng nhằm cung cấp cho những người ở độ tuổi cụ thể, tốt nhất là 50 tuổi với mục đích ngăn chặn bệnh mất trí nhớ phát triển. Nó còn có khả năng giúp những người trong giai đoạn đầu của bệnh mất trí nhớ nhằm cố gắng đảo ngược quá trình này".
Mỗi năm, trên toàn thế giới có 7,5 triệu trường hợp Alzheimer được chẩn đoán mới. Hiện tại với tình trạng dân số đang già đi và việc gia tăng bệnh tiểu đường tuýp 2 (một yếu tố chính gây nên bệnh Alzheimer) trong xã hội phương Tây, triển vọng này cực kì ảm đạm. Alzheimer là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến chứng mất trí nhớ ở tuổi già.
Trong những năm gần đây, hàng trăm hợp chất đã được thử nghiệm với mục tiêu tìm ra phương thức ngăn chặn bệnh mất trí nhớ nhưng chỉ duy nhất 0,5 phần trăm trong số đó có hiệu quả trong việc giảm bớt những ảnh hưởng của căn bệnh này.
Alzheimer và các bệnh mất trí nhớ đang dần trở nên phổ biến ở người già trên 50 tuổi. (Ảnh: Mister G.C./Flickr).
Đó không phải là một tỷ lệ thành công lớn và để phương pháp điều trị này trở thành hiện thực, một nền tảng vắc xin tiên tiến nhất mang tên MultiTEP đã được kết hợp với nhau để nhắm vào các protein gây ra các vấn đề trong não một cách hiệu quả nhất.
Các nhà khoa học từ trường đại học Flinders đã hợp tác chặt chẽ với Viện Y học phân tử (IMM) và trường đại học California, Irvine (UCI), Mỹ nhằm tạo ra công thức mới.
Theo Michael Agadjanyan từ Viện Y học phân tử, các nhà nghiên cứu không chỉ làm cho các kháng thể MultiTEP bám chặt vào mục tiêu, họ cũng tránh việc tạo ra các phản ứng có hại từ hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Trong khi chúng ta chưa biết liệu loại vắc xin này có hiệu lực trên người hay không và phải mất vài năm nữa mới có thể thử nghiệm được, các nhà khoa học vẫn rất hy vọng về tiềm năng một loại vắc xin mới có thể ngăn chặn được vấn đề sức khỏe đang diễn biến khá nghiêm trọng hiện nay.
Các kết quả nghiên cứu mới nhất đã được công bố trong tạp chí Scientific Reports.