Thung lũng Matanuska, Alaska (Mỹ) còn có tên gọi khác là thung lũng rau củ khổng lồ. Nơi đây có thể trồng ra những cây bắp cải nặng tới 30 kg, củ cải trắng nặng 20 kg hay những củ hành tây to bằng quả bóng đá.
Halloween là một lễ hội truyền thống ở phương Tây. Vào dịp này, mọi người sẽ hóa trang thành nhiều hồn ma khác nhau và làm đèn bí ngô. Do đó, nhiều nông dân địa phương cũng rất muốn trồng những quả bí ngô khổng lồ.
Trên thực tế, bí ngô khổng lồ là sản phẩm "công nghệ cao" của con người. Trong suốt quá trình sinh trưởng của chúng, người nông dân phải ghép cành, tưới bón rất cẩn thận, tuy nhiên không ai có thể dự đoán được những quả bí ngô này sẽ lớn đến mức nào. Nhưng có hai nơi trên thế giới có thể trồng rau khổng lồ theo một cách tự nhiên.
Để trồng được những loại rau củ khổng lồ, người dân thường bắt đầu gieo hạt vào tháng 1, khí trời còn lạnh, cây phát triển bằng ánh sáng nhân tạo trong nhà kính, khi tháng 5 ấm áp, họ chuyển cây vào các chậu cho ra tiếp xúc trực tiếp ánh nắng Mặt trời.
Thung lũng Matanuska ở Bắc Mỹ và đảo Susitna ở Siberia là 2 nơi có thể trồng được những loại rau củ khổng lồ theo cách hoàn toàn tự nhiên. Những loại rau này lớn như thế nào?
Củ hành tây tại Matanuska-Susitna có thể to bằng quả bóng đá, củ cải trắng có thể nặng 20kg, cà rốt dài 40 cm và dày 20cm, bắp cải có thể nặng 30kg, cây giống đậu tương cũng có thể cao 2,5 mét, và các loại rau khổng lồ có rất nhiều ở đây nên các nhà khoa học còn gọi chung là "Thung lũng rau củ khổng lồ".
Hội chợ Nông nghiệp thường niên tại bang Alaska được tổ chức ở Palmer, cách thủ phủ Anchorage 68 km về hướng đông bắc, nơi các nông dân địa phương thường tự hào trưng ra các loại rau, củ, quả khổng lồ nhất mà họ trồng.
Vậy tại sao rau ở Thung lũng rau củ khổng lồ lại to lớn như vậy? Trên thực tế, các nhà thực vật học cũng muốn nhanh chóng giải quyết bí ẩn này. Kể từ khi phát hiện ra nơi đây, rất nhiều nhà khoa học đã bị nơi này mê hoặc, sau khi điều tra thực địa, họ cũng bắt đầu bày tỏ ý kiến của mình.
Một số nhà thực vật học tin rằng rau trong Thung lũng rau củ khổng lồ có thể là một số giống đột biến và hạt của những loại rau này có thể đã được chiếu xạ tự nhiên, song kết quả nghiên cứu cho thấy các giống rau củ tại đây lại là những giống rất phổ biến. Bởi vậy họ đã mang những hạt giống của những loại rau củ từ nơi khác đến đây trồng, đồng thời mang hạt giống từ Thung lũng rau củ đến nơi khác trồng để xem sự phát triển của chúng diễn ra như thế nào.
Theo Amusing Planet, bang Alaska, Mỹ, nằm gần cực bắc, có thời gian Mặt trời chiếu sáng lên tới 19 tiếng mỗi ngày vào mùa hè và đỉnh điểm của mùa gieo trồng. Ánh nắng lưu lại lâu hơn cho phép cây cối phát triển liên tục. Dù mùa gieo trồng ở Alaska ngắn hơn nhiều so với các bang khác của Mỹ, những người nông dân tại đây đã trồng được một số loại rau củ lớn nhất thế giới.
Điều đáng kinh ngạc là sau vài thế hệ lai tạo, những loại rau bình thường được mang đến Matanuska-Susitna đã có thể phát triển đến kích thước khổng lồ, ngược lại những loại rau củ từ Matanuska-Susitna được mang đến những khu vực khác sau nhiều thế hệ lai tạo sẽ bị thu nhỏ và trở về kích thước bình thường.
Một số nhà thực vật học cho rằng sở dĩ Matanuska-Susitna có thể trồng được rau củ khổng lồ có thể liên quan đến vĩ độ của nơi đây. Vào mùa hè, nơi đây có thời gian Mặt trời chiếu sáng lên tới 19 tiếng mỗi ngày, giúp rau củ có thể thực hiện quang hợp dài hơn và phát triển nhanh chóng hơn.
Nhưng cũng có ý kiến phản đối, họ cho rằng có nhiều vùng có vĩ độ cao tương tự, tại sao những vùng này không thể trồng rau củ khổng lồ?
Việc trồng trọt tại thung lũng Matanuska-Susitna bắt đầu như một thử nghiệm vào những năm 1930 để tăng sản lượng nông nghiệp của nước Mỹ trong thời kỳ Đại suy thoái. Hơn 971 triệu m2 được khai thác để trồng trọt và làm nơi định cư cho những gia đình nông dân từ các bang Minnesota, Wisconsin, và Michigan đến khai hoang.
Các nhà khoa học đã phỏng đoán ra một nguyên nhân khác dẫn đến sự xuất hiện của rau củ khổng lồ, đó là sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm quá lớn, nhiệt độ của Thung lũng rau củ khổng lồ thường hạ thấp hoặc nóng lên đột ngột, có thể gây rối loạn hệ thống sinh trưởng của thực vật và làm cho nó phát triển với tốc độ nhanh hơn
Nhưng phỏng đoán này cũng gây mâu thuẫn, bởi trên hành tinh của chúng ta cũng có nhiều khu vực chênh lệch nhiệt độ ngày đêm rất lớn, nhưng những địa điểm này cũng không hề trồng được rau củ khổng lồ.
Việc trồng rau củ đã có những bước tiến nhảy vọt trong thập kỷ qua. Ngày càng có nhiều nông dân trồng thành công những giống rau củ quả khổng lồ. Họ thường xem công việc trồng rau khổng lồ như một môn thể thao và coi mình là những vận động viên.
Nhiều người cho rằng nếu khí hậu và giống cây không phải là nguyên nhân thì chắc chắn thành phần đặc biệt trong đất đã khiến rau củ trở nên khổng lồ. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã kiểm tra thành phần của đất ở Matanuska-Susitna và phát hiện ra rằng đất ở đây cũng rất bình thường, không chứa các chất đặc biệt khác. Dường như bí mật về Thung lũng rau củ khổng lồ chưa thể được làm sáng tỏ.