Từ rìu, kiếm đến xe ngựa, hãy xem những vũ khí đã giúp các chiến binh Ai Cập cổ đại trở nên đáng gờm.
Quân đội Ai Cập đã trở thành một trong những lực lượng chiến đấu vĩ đại nhất của thế giới cổ đại trong thời kỳ Tân Vương quốc (1550 TCN - 1070 TCN), nhưng họ đã sử dụng công nghệ vũ khí vay mượn.
Trong phần lớn lịch sử ban đầu của mình, Ai Cập dựa vào những ma trận bằng đá đơn giản, những ngọn giáo bằng gỗ, rìu và cung tên để chống lại các bộ tộc Nubian và Libya láng giềng. Sau đó là Hyksos, một đội quân xâm lược từ Syria đã chinh phục Ai Cập vào khoảng năm 1650 trước Công nguyên với những vũ khí cực kỳ vượt trội như chiến xa tốc độ và cung tên tổng hợp mạnh mẽ.
Trong suốt thế kỷ bị ngoại bang sỉ nhục được gọi là Thời kỳ Trung gian thứ hai, người Ai Cập đã nghiên cứu kỹ lưỡng kẻ thù của họ và xây dựng một kho vũ khí mới chết người dựa trên thiết kế của Syria.
Khi Ahmose I giải phóng và thống nhất Ai Cập, ông trở thành pharaoh đầu tiên của Tân Vương quốc, thời kỳ hoàng kim mà Ai Cập sử dụng vũ khí nâng cấp và bộ máy hành chính hiệu quả để mở rộng đế chế và làm giàu từ các triều cống nước ngoài.
Đây là 9 loại vũ khí chủ chốt đã tiếp sức cho quân đội Ai Cập ở thời kỳ đỉnh cao sức mạnh.
1. Cây thương và lá chắn bằng đồng
Cốt lõi của quân đội Ai Cập, giống như hầu hết các đội quân cổ đại, là những người cầm giáo. Được trang bị khiên bằng gỗ (ikem) ở tay trái và ngọn giáo có đầu bằng đồng (dja) ở bên phải, các tay giáo Ai Cập sẽ tấn công kẻ thù trong đội hình được bố trí chặt chẽ.
Chiều dài của ngọn giáo cho phép các chiến binh Ai Cập lao vào kẻ thù của họ phía sau sự an toàn tương đối của lá chắn của họ, đồng thời mũi nhọn bằng đồng đủ cứng và sắc để xuyên qua áo giáp da của bộ binh đối phương.
Paul Elliott, một nhà sử học và tái hiện đã viết "Warfare in New Kingdom Egypt", cho biết: "Vào thời kỳ kim loại rất quý giá, tất cả những gì bạn cần là một miếng đồng nhỏ ở đầu. Bạn có thể trang bị cho hàng trăm tân binh hoàn hảo cho cuộc chiến của thời kỳ này."
Trước cuộc xâm lược của người Hyksos, các mũi giáo của Ai Cập đều bằng gỗ và dễ bị vỡ vụn khi tiếp xúc. Người Syria đã chỉ cho họ cách rèn những mũi giáo đơn giản bằng đồng với một cái hốc rỗng vừa khít trên một trục gỗ.
Những chiếc khiên của người Ai Cập rất hữu dụng — ba tấm ván gỗ được gắn bằng keo và da thú — nhưng chúng đã biến thành một lớp bảo vệ đáng gờm khi bộ binh xếp hàng theo đội hình phalanx.
2. Phóng lao
Phóng lao của Ai Cập không chỉ là một tên lửa phóng bằng tay. Nó cũng hoạt động khi cận chiến như một cây giáo ngắn dài khoảng 1m. Những người lính của Tân Vương quốc sẽ vác một cây lao trên vai như những mũi tên.
Ở cự ly gần, họ sẽ sử dụng lao để lao vào kẻ thù sau tấm khiên của mình, nhưng họ cũng có thể phóng lao xuyên giáp vào chiến xa hoặc hàng bộ binh tấn công.
Eliott nói rằng người Ai Cập không coi phóng lao như một pháp lệnh dùng một lần như một mũi tên. Họ lắp mũi lao của mình bằng các lưỡi kim loại hình kim cương và giúp cho việc nhắm và ném lao dễ dàng hơn với tay cầm bằng gỗ được gia cố và cân bằng tốt.
3. Rìu chiến
Rìu chiến Ai Cập là một vũ khí phụ được nhét vào thắt lưng của một chiến binh hoặc treo trên vai của anh ta. Trong cận chiến, nó có thể tấn công vào lá chắn của kẻ thù hoặc khiến kẻ thù bị thương bằng một đòn nghiền nát.
Trong các giai đoạn trước đây của lịch sử Ai Cập, khi kẻ thù không mặc áo giáp, lưỡi rìu chiến có hình bán nguyệt hoặc hình lưỡi liềm, được thiết kế để tạo ra những vết cắt sâu, rạch lên da thịt không được bảo vệ.
Trong cuộc bao vây thành phố của người Canaan, một nửa quân đội của Ramses III đã dùng rìu của họ để đào bên dưới những bức tường bùn của thành phố trong khi phần còn lại san bằng cây cối ở vùng nông thôn xung quanh.
4. Chùy
Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy bằng chứng về một loại vũ khí đặc biệt của Ai Cập được gọi là rìu chùy. Chùy chiến tranh tiêu chuẩn là một trong những vũ khí lâu đời nhất trên trái đất.
Bắt đầu từ những năm 6.000 trước Công nguyên, người Ai Cập đã trang bị cho mình những chiếc chùy đơn giản làm bằng một tay cầm bằng gỗ với đầu bằng đá nặng.
Nhưng trong thời kỳ Tân vương quốc, họ đã cải tiến thiết kế chết người với việc bổ sung một lưỡi kiếm cong được gắn vào một đầu gỗ rắn. Chiếc rìu chùy sẽ được sử dụng bằng hai tay để bẻ gươm của kẻ thù và xuyên thủng cả bộ giáp đồng mạnh nhất.
5. Kiếm ngắn
Kiếm và dao găm sẽ không phải là vũ khí phổ biến của người Ai Cập trước khi người Hyksos đưa ra những tiến bộ trong công nghệ đúc đồng. Chỉ khi đó, người ta mới có thể tạo ra những thanh kiếm ngắn đủ mạnh để chịu được sự khắc nghiệt của trận chiến.
Có hai loại kiếm ngắn Ai Cập phổ biến. Đầu tiên có hình con dao găm và có đầu nhọn, dùng để đâm kẻ thù ở cự ly rất gần. Loại thứ 2 dài hơn dùng để chém kẻ thù từ một khoảng cách an toàn hơn và đủ mạnh để không bị bẻ cong khi hạ mạnh vào khiên hoặc xương.
6. Kiếm cong Khopesh
Có lẽ vũ khí mang tính biểu tượng và đáng sợ nhất của người Ai Cập thời Tân Vương quốc là một thanh kiếm cong gọi là khopesh.
Lưỡi dao đặc biệt của khopesh trông giống như một dấu chấm hỏi với lưỡi cắt ở bên ngoài cong như một con đại đao chứ không phải bên trong như lưỡi liềm. Trong tiếng Ai Cập cổ đại, khopesh có nghĩa là "chân trước của động vật", tương tự như từ "dogleg" trong tiếng Anh.
7. Cung phức hợp
Trước cuộc xâm lược của người Hyksos, người Ai Cập dựa vào cung "tự", một loại vũ khí cung tên đơn giản được làm từ một mảnh gỗ.
Nhưng người Syria đã giới thiệu cho họ sức mạnh nhỏ gọn và độ chính xác của cung phức hợp, một loại vũ khí phức tạp và đắt tiền được làm từ nhiều lớp gỗ, sừng động vật và gân được "tái tạo" để tạo ra lực đáng kinh ngạc.
Elliott nói: "Chiếc cung phức hợp đã trở thành siêu vũ khí của Ai Cập. Họ không chỉ có một vài cung thủ. Họ có trung đội 50 cung thủ, mỗi người đóng vai trò là quân xung kích, đồng loạt bắn vào kẻ thù ".
8. Chiến xa
Trước khi ngựa đủ lớn để được cưỡi vào trận chiến như kỵ binh, chiến xa là cỗ máy chiến tranh nhanh nhất và đáng sợ nhất. Một lần nữa, người Hyksos là những người đã giới thiệu cho người Ai Cập những cỗ xe bằng gỗ nhẹ với sàn da linh hoạt làm bộ giảm xóc, nhưng chính Tân Vương quốc của Ai Cập, với sự giàu có khổng lồ, đã triển khai hàng loạt cỗ xe vũ trang hạng nặng trên chiến trường để gây ra hậu quả chết người.
Eliott nói rằng người Ai Cập coi chiến xa như một "bệ vũ khí" di chuyển nhanh do người lái xe và một chiến binh điều khiển. "Những cỗ xe chạy quanh chiến trường với chiến binh bắn thủng kẻ thù bằng mũi tên này đến mũi tên khác từ cây cung tổng hợp của anh ta như một xạ thủ máy cổ đại".
Các ghi chép về trận chiến cổ đại kể về đội hình chiến xa lớn của hơn 100 đội hạ gục kẻ thù và tấn công ác liệt vào sườn và các vị trí phía sau. Tốc độ và khả năng cơ động của chiến xa Ai Cập chỉ tương xứng với vũ khí của nó, không chỉ bao gồm mũi tên và lao, mà còn một số kho báu và rìu chiến để chiến đấu tay đôi.
9. Áo giáp
Người lính Ai Cập bình thường trong quân đội Tân vương quốc sẽ không được bảo vệ nhiều trên chiến trường. Từ các bức tranh phù điêu và bằng chứng khảo cổ học, họ có thể đã mặc những tấm vải bọc đơn giản được làm cứng bởi keo động vật, nhưng ngoài việc làm chệch hướng một mũi tên tầm xa, chúng sẽ không hiệu quả như áo giáp.
Bộ giáp bảo vệ và phức tạp nhất được dành cho những người đánh xe, cả người lái xe và chiến binh, những người được coi là mục tiêu đánh giá cao của các cung thủ đối phương, đặc biệt là những người có cung tên phức hợp tầm xa.