Các thành phố ở Châu Phi đang phát triển nhanh hơn bất cứ nơi nào trên thế giới. Điều này đang có ảnh hưởng to lớn thế nhưng lại có rất ít các nhà sinh thái học nghiên cứu về môi trường đô thị và ảnh hưởng của chúng tới các vùng nông thôn. Hiện nay một trong số những thay đổi quan trọng nhất trong lịch sử Châu Phi đang được nghiên cứu làm sáng tỏ.
Bà Joy Clancy đến từ Đại học Twente đang xem xét lại vấn đề mới được phát hành trên tờ tạp chí Sinh Thái Học Châu Phi. Bà nói “Một trăm năm trước có tới 95% dân số Châu Phi làm nông nghiệp, và ngày nay có 38% sinh sống tại các thành phố và khoảng một nửa số dân mong muốn được đô thị trước năm 2010.” Sự phát triển nhanh đến chóng mặt này bắt nguồn từ sự thay đổi lớn trong việc sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên, nhưng những ảnh hưởng của nó vẫn đang còn gây tranh cãi.
Cảnh một khu phố điển hình tại thị trấn Nairobi, thủ đô của Kenya. (Ảnh: iStockphoto/Peter Miller) |
Bà Joy phát biểu như sau: “Một số các nhà nghiên cứu môi trường nhận định rằng nhu cầu về củi và than đốt cho các thành phố đang gây ra tình trạng phá hoại rừng, thế nhưng thực tế thì nguyên nhân chính lại là so sự thay đổi về sử dụng nguồn đất. Sự thay đổi sâu sắc nhất diễn ra ở quanh các thành phố - những vùng bán đô thị- nơi đó đất rừng bị chặt phá để lấy đất cho nông nghiệp phục phụ lương thực cho các các vùng dân số này. Sau đó khi nhu cầu về nước và tình trạng rác thải ảnh hưởng tới hệ sinh thái dưới nước thì các thành phố Châu Phi có thể có một dấu ấn hệ sinh thái lớn hơn nhiều hiện trạng thực tế của nó.”
Thế nhưng có rất ít các nghiên cứu về hệ sinh thái của các thành phố này “Châu Phi vốn nổi tiếng với thế giới hoang dã và hệ sinh thái đa dạng và phong phú như là Serengeti thì rất giống với con người trên trên toàn thế giới, nhưng rất lạ là có rất ít các nhà sinh thái học nghiên cứu về môi trường đô thị tại đây” - Jon Lovett, đồng biên tập viên của tờ Tạp chí Sinh Học Châu Phi đưa ra quan điểm của mình. “Mặc dù chúng ta biết rất nhiều về loài sư tử và loài bò nổi tiếng ở Châu phi thế nhưng những thay đổi sinh thái chính lại diễn ra trong các thành phố và điều này lại vô tình bị bỏ qua. Chúng ta cần có sự chuyển giao tổng thể tập chung để giải quyết những vấn đề môi trường cấp bách nhất này.”