Bên cạnh những thực phẩm dinh dưỡng, không ít người đã lựa chọn các viên thuốc bổ sung vitamin để phù hợp với cuộc sống hiện đai mặc dù vậy những loại thuốc này vẫn tiềm ẩn nguy cơ rủi rỏ nếu không sử dụng đúng cách.
Những điều ta không ngờ tới bên trong những viên thuốc vitamin
Vitamin rất quan trọng cho sự tăng trưởng, phát triển của cơ thể của bạn. Cung ứng thích hợp của các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển chung của cơ thể. Bên cạnh những thực phẩm dinh dưỡng, không ít người đã lựa chọn các viên thuốc bổ sung vitamin để phù hợp với cuộc sống hiện đại mặc dù vậy những loại thuốc này vẫn tiềm ẩn nguy cơ rủi rỏ nếu không sử dụng đúng cách. Dưới đây là những "tử thần giấu mặt" mà có thể chúng ta không bao giờ ngờ tới bên trong những viên thuốc được quảng cáo là tuyệt vời.
Multivitamin (hay còn gọi là vitamin tổng hợp)
Bạn có biết những thứ vitamins và khoáng chất thiết yếu mà chúng ta đáng nhẽ ra phải bổ sung cho cơ thể của chúng ta mỗi ngày thông qua chế độ ăn uống không? Multivitamin chính là thứ bổ sung hầu hết, thậm chí là toàn bộ những chất đó dưới dạng viên siêu tiện lợi. Ngoài dầu cá, multivitamin là loại thực phẩm chức năng được khuyến khích sử dụng nhiều nhất mà hầu như bất cứ ai cũng nên dùng. Đối với những người có khả năng hấp thu dinh dưỡng kém, biếng ăn, những người có bệnh về gan, thận và gặp vấn đề về chuyển hóa thức ăn, multivitamin là giải pháp hiệu quả nhất để duy trì sức đề kháng cũng như nâng cao sức khỏe, hỗ trợ điều trị.
Vậy đối với người khỏe mạnh thì sao? Thực tế là kể cả những người có chế độ ăn uống và tập luyện hoàn hảo, có sức khỏe tốt và không gặp bất cứ một vấn đề gì với cơ thể, việc sử dụng multivitamin vẫn nên được áp dụng như là một kế hoạch B vậy. Nhưng nếu bạn muốn nó làm được những thứ thần kì như kiểu giảm cân tức thì hay là khỏe lên nhanh chóng thì không bao giờ có chuyện đó cả, thậm chí lạm dụng nó quá nhiều sẽ đi kèm với những cái giá rất đắt. Một nghiên cứu được công bố năm 2012 dựa trên kết quả theo dõi 39 nghìn phụ nữ tại Hoa Kỳ trong vòng 25 năm cho thấy những người sử dụng multivitamin trong thời gian dài có tỷ lệ tử vong cao hơn với những người ít dùng hoặc không bao giờ đụng tới.
Vitamin C
Vitamin C, sinh tố C hay acid ascorbic là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho các loài linh trưởng bậc cao, và cho một số nhỏ các loài khác. Sự hiện diện của ascorbic là cần thiết trong một loạt các phản ứng trao đổi chất trong tất cả các động vật và cây cối và được được tạo ra trong cơ thể bởi hầu như tất cả các cơ thể sinh vật, loại trừ loài người, khỉ, cá heo do thiếu enzyme đặc hiệu xúc tác chuyển hóa Glucose thành Vitamin C. Đây là một chất được mọi người biết đến rộng rãi là một vitamin mà thiếu nó thì sẽ gây ra bệnh scorbut cho con người.
Vitamin C có tác dụng ngăn ngừa nhiễm trùng, đào thải các chất độc, giảm dị ứng do các dị nguyên, chống oxy hóa nên giúp cho mọi tế bào sống lâu, giúp cơ thể hấp thu các chất vi lượng cần thiết cho cơ thể như: selen, đồng, kẽm, mangan...Với người lớn, nhu cầu vitamin C mỗi ngày là 45mg, từ 4-18 tuổi là 30 đến 40mg, từ sơ sinh đến 3 tuổi là 25 đến 30mg. Riêng phụ nữ mang thai, nhu cầu vitamin C mỗi ngày là 50mg và khi nuôi con bú là 70mg.
Khi tiêu thụ một lượng vitamin C cao hơn mức trên, cơ thể có thể gây tình trạng buồn nôn, tiêu chảy, sỏi thận, co thắt dạ dày… Đây là những vấn đề phổ biến mà cơ thể phải đối mặt bởi vì nếu dùng quá nhiều sẽ làm hấp thu thừa chất sắt gây hại, đồng thời làm giảm hấp thu chất đồng, niken làm cho xương chậm phát triển, dễ biến dạng. Thậm chí nếu dùng quá 2000mg một ngày rất có thể dẫn đến tình trạng sỏi thận.
Vitamin B
Vitamin B là tên gọi để chỉ một nhóm các vitamin hòa tan trong nước có vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của tế bào. Các vitamin nhóm B từng được cho là một loại vitamin duy nhất và thường được gọi chung là vitamin B. Nghiên cứu sau đó cho thấy là các vitamin khác biệt về mặt hóa học chúng thường có trong cùng một loại thực phẩm. Nhìn chung, các chất bổ sung chứa tất cả 8 loại được gọi là vitamin B hỗn hợp. Các vitamin B riêng biệt có những tên gọi khác nhau như B1, B2, B3...
Mặc dù các vitamin cần thiết cho việc duy trì sức khỏe tốt, tiêu thụ chúng nhiều hơn số lượng quy định có thể gây hại cho cơ thể. Vitamin B tan trong nước khi dư thừa quá nhiều trong cơ thể sẽ gây ra các vấn đề về thần kinh. Trường hợp dùng vitamin B1 quá liều sẽ xuất hiện các dấu hiệu hoảng hốt, đau đầu, mệt mỏi, tê thần kinh bắp thịt, tim đập nhanh. Dùng quá liều loại vitamin B2 này gây nên chuột rút. Khi dùng quá liều vitamin B12 có thể xuất hiện ban mề đay, da mẩn ngứa, phù mặt, rét run, loạn nhịp tim.
Thậm chí, vitamin B3 hay còn gọi là Niacin đã được sử dụng trong hơn 50 năm để tăng mức độ HDL trong máu và đã được chứng minh là có thể làm giảm nguy cơ gây bệnh tim mạch trong một số thử nghiệm có kiểm soát trên người. Mặc dù vậy, năm 2014, trong một nghiên cứu trên 25 nghìn bệnh nhân sử dụng vitamin B3 trong một thời gian dài, kết quả thật sự đáng báo động khi nguy cơ mắc bệnh tim mạch không hề giảm, thậm chí nó còn tăng nguy cơ bị đột quy, tử vong. Ngoài ra, những bệnh nhân này còn có dấu hiệu mắc các bệnh nhiễm trùng, bệnh về gan hoặc chảy máu trong.
Vitamin A
Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người. Nó không tồn tại dưới dạng một hợp chất duy nhất, mà dưới một vài dạng. Trong thực phẩm có nguồn gốc động vật, dạng chính của vitamin A là rượu là retinol, nhưng cũng có thể tồn tại dưới dạng andehyt là retinal, hay dạng axít là axít retinoic. Các tiền chất của vitamin (tiền vitamin) tồn tại trong thực phẩm nguồn gốc thực vật gồm 3 loại là α,β,γ - caroten có trong một vài loài cây. Tất cả các dạng vitamin A đều có vòng Beta-ionon và gắn vào nó là chuỗi isoprenoit. Cấu trúc này là thiết yếu cho độ hoạt động sinh hóa của vitamin.
Đây là vitamin tan trong chất béo nhưng khi tiêu thụ với số lượng cao, chúng có thể được vitamin có thể gây tổn hại cho cơ thể của bạn. Chúng sẽ hòa tan trong chất béo và được lưu trữ trong các mô cơ thể. Mức độ cao của vitamin A có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh. Nếu mỗi lần uống vitamin A quá 100.000 đơn vị sẽ bị ngộ độc cấp tính. Biểu hiện đầu tiên là xuất hiện những cơn đau đầu, buồn nôn, nôn, bị tróc da… Nguy hiểm hơn khi tình trạng dùng quá liều xảy ra ở trẻ em, sẽ gây phù não, sốt, ra nhiều mồ hôi, mẩn da…
Do vitamin A hòa tan trong chất béo, việc thải lượng dư thừa đã hấp thụ vào từ ăn uống là khó khăn hơn so với các vitamin hòa tan trong nước như các vitamin B và C (các vitamin tan trong nước khi dư thừa thì được cơ thể tự đào thải qua bài tiết hoặc tiêu hoá). Do vậy, quá liều có thể dẫn tới ngộ độc vitamin A. Nó có thể gây buồn nôn, vàng da, dị ứng, chứng biếng ăn, nôn mửa, nhìn mờ, đau đầu, tổn thương cơ và bụng, uể oải và thay đổi tính tình.
Vitamin E
Vitamin E là tên gọi chung để chỉ hai lớp các phân tử (bao gồm các tocopherol và các tocotrienol) có tính hoạt động vitamin E trong dinh dưỡng. Vitamin E không phải là tên gọi cho một chất hóa học cụ thể, mà chính xác hơn là cho bất kỳ chất nào có trong tự nhiên mà có tính năng vitamin E trong dinh dưỡng. Chức năng chính của α-tocopherol trong cơ thể người dường như là của một chất chống ôxi hóa.
Mặc dù vậy, trong một nghiên cứu năm 2011 thì sau khi theo dõi 36 nghìn nam giới sử dụng vitamin E trong thời gian dài, các nhà khoa học đã phát hiện tỷ lệ người mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt tăng cao ở mức báo động. Thậm chí, vào năm 2005, một nghiên cứu ra nếu dùng quá nhiều vitamin E thì tỷ lệ tử vong cũng sẽ tăng theo.
Quả đúng là "cái gì quá cũng không tốt", các loại thuốc bổ sung vitamin tưởng chừng như sẽ bổ trợ rất tốt cho sức khỏe con người nhưng nếu dùng quá nhiều sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường.