Khi lò phản ứng hạt nhân Chernobyl nổ năm 1986 trên nước công hòa Soviet Ukraina, các nguyên tố phóng xạ được giải phóng vào không khí và phân tán khắp Liên bang Soviet, Châu Âu và thậm chí một phần phía Đông Nam Mỹ.
Hơn 20 năm sau, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Case Western Reserve đã đến Thụy Điển và Ba Lan để tìm hiểu về nuclit phóng xạ có nguồn gốc từ Chernobyl đã lắng xuống đất. Nhóm nghiên cứu phát hiện rằng nồng độ Pluton trong đất tại Thụy Điển có nguồn gốc từ vụ nổ hạt nhân cao hơn nhiều so với đất tại Ba Lan.
Nuclit phóng xạ xuất hiện trong đất từ những quá trình từ nhiện cũng như từ bụi phóng xạ của những vụ thử hạt nhân. Gerald Matisoff, trưởng khoa Khoa học địa chất tại đại học Case Western Reserve, cùng Lauren Vitko, phụ tá từ Case Western Reserve, và những thành viên khác đã lấy mẫu đất từ nhiều địa điểm ở hai nước nêu trên, kiểm tra sự xuất hiện và vị trí của Xezi (137Cs), Pluton (239, 240Pu), và chì (210Pbxs).
Matisoff trình bày kết quả nghiên cứu vào thứ hai, ngày 6 tháng 10, tại Cuộc họp của Hiệp hội địa chất Hoa Kỳ, Hiệp hội khoa học đất Hoa Kỳ, Hiệp hội nông học Hoa Kỳ, Hiệp hội khoa học cây trồng Hoa Kỳ, Hội vịnh và bờ biển thuộc Hiệp hội Địa chất tại Houston. Qua việc nhìn nhận tính phức tạp của bụi phóng xạ, tốc độ nó thâm nhập vào đất, xói mòn và được trầm tích đẩy đi, nghiên cứu của Matisoff giúp
Túp lều nhỏ bên cạnh đồng cỏ mùa hè tại Thụy Điển. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng nồng độ Pluton trong đất tại Thụy Điển có nguồn gốc từ vụ nổ hạt nhân Chernobyl cao hơn nhiều so với đất tại Ba Lan. (Ảnh: iStockphoto/Marcus Lindström) |
Đầu tiên là đối phó với những vấn đề khác nhau của sức khỏe cộngd đồng, nghiên cứu những vấn đề như vận chuyển, tiếp xúc và vệ sinh lương thực thực phẩm cũng như hiểu rõ hậu quả địa chất. Những vấn đề này bao gồm đo tỷ lệ xói mòn, thời gian nuclit phóng xạ tồn tại ở lưu vực sống suối, nguồn trầm tích được tìm thấy ở sông cũng như biên soạn tài liệu và các bản tóm tắt về phóng xạ,
Tiếp theo là tìm hiểu sự khác biệt của những nguyên tố phóng xạ từ sự kiện như Chernobyl và bụi phóng xạ được tạo ra từ những lần thử vũ khí hạt nhân những năm 1960.
Mẫu vật được nhóm nghiên cứu của Matisoft thu thập đem lại hiểu biết dựa trên một số điều kiện, ví dụ làm cách nào nuclit phóng xạ xâm nhập vào đất, từ biến cố như thảm họa Chernobyl hoặc từ những vụ thử bom hạt nhân, chu kỳ nửa phân rã của nuclit phóng xạ và liệu các phần tử đất sét (ví dụ như 137Cs và 7Be) hoặc phần tử hữu cơ (239, 240Pu và 210Pbxs) có hấp thụ chúng nhiều hơn; và những loại đất có thể giữ những phần tử này trên bề mặt và cho phép chúng thấm đến những tầng bên dưới bề mặt.
Nhóm nghiên cứu xem xét nhiều loại đất tại cả hai nước, họ phát hiện một mẩu 239, 240Pu trong đất tại Thụy Điển trùng hợp với thảm họa Chernobyl, tuy nhiên không có điểm tương tự nào trong đất tại Ba Lan. Nghiên cứu khí tượng học cho thấy trời mưa tại Thụy Điển khi đám mây phóng xạ bay qua nước này. Một lượng lớn nuclit phóng xạ đã giải phóng, và lượng pluton rơi xuống Balan ít hơn nhiều Thụy Điển khi đám mây phóng xa đến biên giới nước này.
Matisoff cho biết phát hiện của nhóm nghiên cứu chỉ là bước mở đầu, đặt ra nhiều câu hỏi. Mục tiêu của ông là sử dụng nghiên cứu này cho những dự án lớn hơn với những phát hiện quan trọng hơn và dứt khoát hơn.
Dự án được Quỹ khoa học quốc gia tài trợ.