Cá van xương - Amphioxus

Cá van xương là một động vật quý, các nhà khoa học phát hiện ra rằng, cá van xương đã sống cách đây khoảng 500 triệu năm trước, đến nay vẫn giữ được tính trạng nguyên thủy. Đây là chứng cứ sống để nghiên cứu nguồn gốc và tiến hóa của động vật không xương sống.

(Ảnh: biol.paisley)

Cá van xương dài 3-5cm, hình thái rất lạ. Thân dài và dẹt, 2 đầu nhọn giống như chiếc đòn gánh. Toàn thân màu phớt hồng nửa trong suốt, có thể trông rõ những sợi cơ xếp song song theo chiều dọc. Không vảy, không vây, không xương sống; phủ tạng chỉ là một ống phức tâm đập nhịp nhàng. Không có giác quan như mắt, mũi, tai. Không có phân hóa đối với khí quan tiêu hóa. Ngoài miệng và họng ra, còn lại chỉ là một đoạn ruột dẫn thẳng đến hậu môn.

Cá van xương thường theo nước triều bơi vào vùng cửa sông nơi đáy biển nông, hầu như không có khả năng tự vệ nhưng lại có khả năng xuyên xuống đất. Tuổi thọ khoảng 3-4 năm, chúng thường vùi già nửa mình trong cát, nửa kia lộ ra ngoài để đón sinh vật phù du ngoài sông đưa tới.

Đến mùa sinh đẻ, cá van xương cứ từng cặp một ra khỏi cát, bơi lội tung tăng cùng nhau giao phối. Con đực con cái tách bạch, các tế bào sinh dục trưởng thành lộ ra ngoài, thụ tinh trong nước. Sáng hôm sau trứng thụ tinh đã thành những con cá con bơi lội tự do. Ba tháng sau đã thành cá lớn nhưng hệ thống sinh dục phải 1 năm sau mới trưởng thành đầy đủ.

Các nhà sinh vật cho rằng cá van xương là động vật quá độ tiến hóa từ không xương sống sang loài động vật có xương sống, là tổ tiên của loài cá, nhưng hoàn toàn không thuộc loài cá. Nó có một vị trí đặc biệt trong quá trình tiến hóa của động vật.

Cấu tạo Cá van xương - Amphioxus (Ảnh: lander)