Tỷ phú Donald Trump sẽ chính thức trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ vào ngày 20/1 và có chuyến đi bộ đầy tính biểu tượng về nhà mới ở thủ đô Washington.
Sau nghi lễ và tiệc trưa, Trump sẽ có những bước đi đầu tiên với tư cách tổng thống từ Điện Capitol (trụ sở quốc hội) về Nhà Trắng dọc theo Đại lộ Pennsylvania.
Theo chân tân tổng thống là đoàn diễu hành gồm các lực lượng quân sự và dân sự. Tổng thống, phó tổng thống, bạn đời của họ và những khách mời đặc biệt sẽ dừng chân tại Khán đài Tổng thống (ở bãi cỏ phía bắc Nhà Trắng) để xem đoàn diễu hành đi qua.
Đây là một truyền thống mà nhiều đời tổng thống Mỹ đã duy trì sau khi tuyên thệ nhậm chức.
Sau lễ nhậm chức tại Điện Capitol, ông Trump dự kiến đi bộ về Nhà Trắng dọc theo Đại lộ Pennsylvania. (Đồ họa: Hiền Đức).
Lịch sử cuộc diễu hành
Truyền thống diễu hành nhậm chức có từ thời George Washington, tổng thống đầu tiên của Mỹ với lễ tuyên thệ nhậm chức diễn ra vào ngày 30/4/1789 tại New York. Khi ông di chuyển từ dinh thự Mount Vernon (nơi ở của vị tổng thống) tại Virginia đến New York, lực lượng quân đôị tại mỗi địa phương đã gia nhập đoàn của ông.
Khi Washington đến New York, thành viên của Lục quân Lục địa (lực lượng quân đội kết hợp của 13 thuộc địa trước khi thành lập nước Mỹ), quan chức chính phủ, thành viên quốc hội và những người nổi tiếng tiếp tục hộ tống ông đến Hội trường Liên bang để tiến hành nghi lễ nhậm chức.
Các cuộc diễu hành nhậm chức thời kỳ đầu đa phần chỉ có những người hộ tống tổng thống tân cử đến Điện Capitol. Lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ nhất của Thomas Jefferson, năm 1801, là buổi lễ đầu tiên diễn ra tại thủ đô Washington.
Lúc đó, chỉ cánh phía bắc của Điện Capitol được xây dựng hoàn thiện. Jefferson đi từ nơi ở gần đó đến trụ sở quốc hội cùng đoàn người từ Alexandria, bang Virgina, gồm có lính bộ binh, bạn bè và "đồng bào".
Đoàn diễu hành trong ngày nhậm chức của Tổng thống Harrison năm 1841. (Tranh vẽ: Wikimedia Commons).
Trong lễ nhậm chức lần thứ hai của ông Jefferson vào năm 1805, thành viên quốc hội và công dân đã tạo nên đoàn diễu hành tại Nhà máy Đóng tàu Hải quân tại Washington (WNY), bao gồm các thiết bị tại sân. Họ hộ tống vị tổng thống từ Điện Capitol đến Nhà Trắng sau lễ nhậm chức, cùng Đoàn Quân nhạc Hải quân. Kể từ đó, đoàn quân nhạc này tham gia biểu diễn trong mọi lễ nhậm chức tổng thống.
Cuộc diễu hành có tổ chức đầu tiên diễn ra vào năm 1809 trong lễ nhậm chức của Tổng thống James Madison. Một đội kỵ binh từ Georgetown hộ tống ông đến trụ sở quốc hội. Sau khi tuyên thệ nhậm chức, Madison ngồi xem 9 đoàn diễu hành của quân và dân.
Ở những buổi lễ nhậm chức sau đó, các đoàn diễu hành của quân đội càng lúc càng phát triển. Buổi lễ nhậm chức của Tổng thống Henry Harrison năm 1841 có cả xe diễu hành và lần đầu tiên có các đoàn quân bên ngoài thủ đô Washington. Các câu lạc bộ, đoàn thể chính trị, đoàn nhạc quân đội và các nhóm sinh viên cũng tuần hành trong cuộc diễu hành.
Những lần đầu tiên
Năm 1865, trong lễ nhậm chức lần thứ hai của Tổng thống Abraham Lincoln, lần đầu tiên người Mỹ gốc Phi tham gia cuộc diễu hành. Bốn đoàn quân nhân Mỹ gốc Phi hộ tống tổng thống đến Điện Capitol và rồi đi ngược về Nhà Trắng sau nghi lễ.
Năm 1873, Tổng thống Grant bắt đầu truyền thống duyệt đoàn diễu hành tại Nhà Trắng sau lễ nhậm chức, chuyển trọng tâm của sự phấn khích sang phần sau lễ nhậm chức, thay vì phần hộ tống đến Điện Capitol như trước.
Năm 1881, Tổng thống James Garfield duyệt đoàn diễu hành từ một khán đài đặc biệt được dựng lên trước Nhà Trắng. Các khán đài khác dành cho du khách cũng được dựng lên hai bên Đại Lộ Pennsylvania. Năm 1897, Tổng thống McKinley duyệt đoàn diễu hành từ khán đài có lớp kính bao bọc bên ngoài để chống lại thời tiết lạnh giá lúc bấy giờ.
Mặc dù một trận bão tuyết khiến lễ nhậm chức của Tổng thống William H. Taft phải diễn ra trong nhà vào năm 1909, cuộc diễu hành vẫn diễn ra theo kế hoạch sau khi công nhân dọn hết tuyết trên tuyến đường. Lần đầu tiên, đệ nhất phu nhân tháp tùng chồng mình dẫn đầu đoàn diễu hành từ trụ sở quốc hội đến Nhà Trắng.
Tổng thống Eisenhower vẫy chào người dân trong cuộc diễu hành sau lễ nhậm chức ngày 20/1/1953. (Ảnh: National Archive/Newsmakers).
Cuộc diễu hành duy nhất từng bị hủy bỏ do thời tiết xấu là ở lễ nhậm chức thứ hai của Tổng thống Ronald Regan năm 1985, khi nhiệt độ xuống thấp khiến tình hình trở nên nguy hiểm. Cuộc diễu hành lớn nhất là tại lễ nhậm chức lần đầu của Tổng thống Dwight D. Eisenhower năm 1953, với 73 ban nhạc, 59 xe diễu hành, ngựa, voi cùng các loại xe dân sự và quân sự, kéo dài đến 4 tiếng 32 phút.
Ngày nay, các cuộc diễu hành giới hạn số người tham gia ở con số 15.000 người. Phụ nữ lần đầu tiên tham gia diễu hành vào năm 1917 tại lễ nhậm chức thứ hai của Tổng thống Wilson. Cuộc diễu hành đầu tiên lên sóng truyền hình là vào năm 1949 tại lễ nhậm chức của Tổng thống Harry S. Truman.
Năm 1921, Warren G. Harding trở thành tổng thống đầu tiên đi xe ôtô trong diễu hành. Trong khi đó, Tổng thống Jimmy Carter đã phá vỡ thông lệ vào năm 1977 khi ông đi bộ từ Điện Capitol đến Nhà Trắng với người vợ Rosalynn và con gái Amy.
Ngày nay, cuộc diễu hành được tổ chức bởi Lực lượng Liên nhiệm Vùng Thủ đô Mỹ. Người tham gia được lựa chọn bởi Ủy ban Nhậm chức Tổng thống.