Người đau mắt đỏ có thể lây bệnh cho người khác ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng. Đeo kính cũng không loại trừ hết nguy cơ lây bệnh. Vậy phải làm thế nào để phòng bệnh đau mắt đỏ hiệu quả?
Khốn khổ vì đau mắt đỏ cả nhà lây nhau
Đau mắt đỏ hay còn gọi là bệnh viêm kết mạc là bệnh gặp phổ biến, xảy ra ở mọi lứa tuổi và thường gia tăng khi thời tiết chuyển mùa. Triệu chứng ban đầu của bệnh là nóng rát mắt, đau, có cảm giác cộm mắt, nhìn mờ, mi mắt sưng nề, chảy nước mắt.
Bệnh đau mắt đỏ lây truyền qua đường hô hấp, đồ dùng cá nhân như: Khăn mặt, chậu rửa mặt. Nguyên nhân gây ra hiện tượng này có thể do vi khuẩn, virus. Với những trường hợp đau mắt do virus, có thể lây qua nhiều đường nhưng đặc biệt nguy hiểm và nhanh nhất là lây qua hệ hô hấp. Bệnh nhân bị đau mắt đỏ có thể kèm theo hiện tượng viêm họng hạch hoặc đôi khi có hạch ở tay.
Người đau mắt đỏ có thể lây bệnh cho người khác ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng, việc lây bệnh diễn ra ở thời kỳ ủ bệnh. Ngay khi bệnh nhân đã khỏi vẫn có thể lây cho người khác trong vòng một tuần.
Đeo kính không loại trừ hết nguy cơ lây bệnh mà chỉ giảm thiểu khả năng lây bệnh. Nếu đeo kính nhưng vẫn dùng chung khăn mặt, chậu rửa mặt thì khả năng lây bệnh là rất lớn.
Đau mắt đỏ lây truyền qua những hạt tiết tố nhỏ li ti khi bệnh nhân ho hoặc hắt hơi; qua đồ dùng cá nhân, khăn tay; qua nước bị nhiễm khuẩn (nước hồ bơi). Vì thế, bệnh dễ lây ở trẻ em học cùng trường hoặc người sống cùng một nhà.
Bệnh đau mắt đỏ lây truyền qua đường hô hấp, đồ dùng cá nhân như: Khăn mặt, chậu rửa mặt. (Ảnh: kesq.com).
Triệu chứng
- Mắt đau dữ dội, cộm, cảm giác như cát trong mắt; Chảy nước mắt và có nhiều gỉ, có khi sáng ngủ dậy rỉ làm mi mắt dính chặt.
- Mi mắt sưng nhẹ, hơi đau, kết mạc sưng phù, đỏ. Bệnh thường bắt đầu từ một mắt, sau vài ba ngày đến mắt thứ hai…
- Kèm theo có thể ho, sốt nhẹ, nổi hạch trước tai (hay gặp ở trẻ em).
Phòng bệnh
Bệnh đau mắt đỏ rất dễ mắc, dễ lây cho cả nhà và cộng đồng vì vậy cần phải giữ vệ sinh thật tốt để kiểm soát tránh lây lan bệnh cho mình và những người xung quanh:
- Không dụi mắt bằng tay.
- Rửa mặt ít nhất 3 lần/ngày bằng nước sạch, khăn sạch, riêng. Giặt khăn bằng xà phòng, phơi khăn ngoài nắng. Rửa tay kỹ và thường xuyên với nước ấm, nhất là trước và sau khi tra thuốc nhỏ mắt.
- Rửa mắt hàng ngày bằng nước muối sinh lý (sáng, trưa, tối).
Khi đang có dịch đau mắt đỏ
- Người bệnh cần được nghỉ ngơi, điều trị cách ly, dùng thuốc theo đơn của thầy thuốc nhãn khoa. Nếu bệnh không thuyên giảm sau 5-7 ngày phải đến khám lại. Có thể dùng nước muối sinh lý 0,9% hay nước mắt nhân tạo để rửa trôi mầm bệnh, rửa trôi chất tiết và gỉ mắt, làm dịu đôi mắt đang cộm rát khó chịu. Lau rửa dịch gỉ mắt nhiều lần một ngày bằng khăn giấy hoặc cotton ẩm, sau đó vứt ngay. Cần tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng, hoa quả, vitamin và khoáng chất tăng sức đề kháng để nhanh lành bệnh hơn.
- Người chưa mắc bệnh cần hạn chế tối đa tiếp xúc với người bệnh, khi tiếp xúc nên có khẩu trang. Trong nhà có người mắc bệnh cần hạn chế ngủ chung giường với người bệnh trong thời gian đau mắt đỏ và sau khi khỏi bệnh ít nhất 1 tuần.
- Giặt ga giường, vỏ gối, khăn tắm trong nước tẩy và ấm.
- Tránh dùng chung các vật dụng như khăn mặt, chậu rửa.
- Rửa tay sau khi tra thuốc mắt.
- Không tra vào mắt lành thuốc nhỏ của mắt đang bị nhiễm khuẩn.
- Nếu trẻ bị bệnh nên để ở nhà, không đưa đến nhà trẻ trường học hoặc nơi đông người trong thời gian bị bệnh.
Bệnh đau mắt đỏ dễ lây nhưng thường lành tính, ít để lại di chứng.
Đau mắt đỏ tuy là một bệnh cấp tính, triệu chứng rầm rộ, dễ lây nhưng thường lành tính ít để lại di chứng, tuy nhiên bệnh thường gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập và lao động, có không ít trường hợp bệnh kéo dài và có biến chứng xấu ảnh hưởng thị lực sau này nên mọi người luôn có ý thức phòng bệnh tốt và cần được can thiệp kịp thời khi bị mắc bệnh.
Thực phẩm cho người đau mắt đỏ
1. Thực phẩm nên kiêng
Những thực phẩm có mùi tanh
Chất tanh trong tôm, cá, ốc, …sẽ làm tình trạng nhiễm trùng nặng thêm. Ngoài ra mùi tanh còn làm tăng thêm các triệu chứng khó chịu khi bị đau mắt đỏ. Vì thế nếu bị đau mắt đỏ thì không nên ăn đồ tanh để giảm bớt sự khó chịu cũng như giúp bệnh nhanh khỏi.
Rau muống
Rau muống sẽ làm mắt sản sinh ghèn nhiều, khiến những người đau mắt đỏ khỏ chịu và làm cho bệnh lâu khỏi. Những người bị đau mắt đỏ không nên ăn rau muống hoặc uống nước canh rau muống. Một trong những cách chữa đau mắt đỏ không cần dùng thuốc là kiêng thực phẩm như rau muống.
Những chất kích thích
Những chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá rất có hại cho cơ thể. Khi khỏe mạnh cơ thể chúng ta có thể chống lại những tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng những chất này. Nhưng khi bị bệnh, các chất này sẽ gây tác động xấu cho sự phát triển của bệnh. Chúng rất dễ gây những biến chứng nguy hiểm.
Rượu bia sẽ làm giảm chức năng nhìn của mắt, khiến mắt phải điều tiết mạnh hơn. Trong điều kiện đang bị đau mắt đỏ mà khiến mắt phải làm việc nhiều hơn sẽ khiến bệnh trầm trọng hơn. Trong thuốc lá có lượng nicotin chúng có tác động vào hệ thần kinh cũng làm tăng sự điều tiết của mắt.
Mỡ động vật
Việc sử dụng mỡ động vật vẫn được nhiều gia đình sử dụng trong bữa ăn hàng ngày. Sử dụng mỡ động vật khiến tăng lượng mỡ trong máu, có ảnh hưởng không tốt đến bệnh đau mắt đỏ. Ngoài ra ăn nhiều mỡ động vật còn khiến bạn dễ mắc các bệnh như béo phì, nội tạng nhiễm mỡ, … Do vậy, bạn nên thay đổi thói quen sử dụng mỡ động vật thay bằng dầu thực vật.
Uống đồ uống có ga
Đồ uống có ga làm tăng lượng đường trong máu, có thể khiến bạn hoa mắt, chóng mặt gây ảnh hưởng xấu đến việc điều trị bệnh đau mắt đỏ.
Cách chữa đau mắt đỏ hiệu quả nhất là kết hợp vệ sinh sạch sẽ và chế độ dinh dưỡng.
2. Thực phẩm nên ăn
Cà rốt
Cà rốt là một trong những loại thực phẩm tốt nhất cho mắt vì chúng chứa lượng beta-carotene cao – chất sẽ chuyển đổi thành vitamin A, làm cho võng mạc và các bộ phận khác của mắt bạn khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu chỉ ăn cà rốt thôi không thực sự giúp bạn có đôi mắt khỏe mạnh vì vitamin A sẽ không phát huy hết hiệu quả. Do đó, bạn nên ăn cà rốt kết hợp với một số loại thực phẩm khác để giúp mắt phòng ngừa bệnh tật.
Rau xanh
Các loại rau xanh có chứa nhiều chất chống oxy hóa carotenoid, cụ thể là lutein và zeaxanthin. Hai carotenoid này được tìm thấy trong võng mạc, giúp mắt bạn nhìn chi tiết và nhìn gần tốt hơn. Lutein cũng được biết đến như một chất hỗ trợ hấp thụ ánh sáng màu xanh. Điều này có thể giúp bạn duy trì chu kỳ ngủ và phản xạ học tập tốt hơn. Bạn nên chọn những loại rau xanh như cải lá xoăn, cải bó xôi, rau cải cầu vồng, rau cải rổ, bông cải xanh và bắp cải con vì chúng chứa hàm lượng lutein cao nhất.
Ớt chuông cam
Theo một nghiên cứu do tạp chí Anh quốc xuất bản, ớt chuông cam có hàm lượng zeaxanthin cao nhất so với 32 loại quả và rau củ khác. Kết hợp ớt chuông cam với các loại rau xanh khác trong một bữa ăn có thể cung cấp cho bạn lượng lutein và zeaxanthin rất cao. Do vậy, bạn có thể bổ sung loại thực phẩm này khi bị đau mắt đỏ.
Lòng đỏ trứng
Lòng đỏ trứng có lượng lutein và zeaxanthin thấp nhưng lại có chứa các hợp chất cần thiết cho sức khỏe như chất béo và chất đạm lành mạnh. Mặc dù lượng lutein và zeaxanthin thấp, nhưng ngược lại loại thực phẩm này có thể giúp cơ thể bạn hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn. Vì vậy, ăn lòng đỏ trứng có lợi cho mắt của bạn hơn so với các thực phẩm giàu chất carotenoid khác.
Theo Hiệp hội sinh học thực nghiệm Hoa Kỳ (FASEB), việc kết hợp trứng với salad có thể giúp bạn tăng hấp thu carotenoid gấp 9 lần. Tuy nhiên, trước khi chế biến lòng đỏ trứng, bạn nên lưu ý rằng nhiệt độ cao sẽ làm phân hủy lutein và zeaxanthin, làm giảm chất lượng oxy hóa mà mắt bạn có thể hấp thụ. Do đó, để hấp thu chất dinh dưỡng từ trứng một cách tốt nhất, bạn nên ăn trứng luộc hoặc lòng đỏ trứng sống.
Dầu cá
Dầu cá rất giàu omega-3, một loại chất béo mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn. Đối với mắt, omega-3 có thể giúp giảm nguy cơ thoái hóa võng mạc mắt xuống 60%. Ngoài ra, omega-3 có thể giúp ngăn ngừa tình trạng viêm, giúp bảo vệ mắt khi bị đau mắt đỏ. Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Surgery Neurology, tình trạng đau mắt đỏ ở những người thường xuyên uống dầu cá giàu omega-3 cải thiện đáng kể so với những người chỉ sử dụng thuốc kháng viêm không steroid.
Chất chống oxy hóa astaxanthin
Astaxanthin là một loại thực phẩm bổ sung chống lại tình trạng oxy hóa do vi khuẩn Haematococcus pluvialis sản sinh. Chất này có tác dụng mạnh hơn lutein và zeaxanthin kết hợp. Ngoài đau mắt đỏ, astaxanthin còn có thể giúp bạn giải quyết các vấn đề liên quan đến mắt khác như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, phù hoàng mạch và tắc nghẽn động mạch võng mạc.
Cây lý chua đen
Cây lý chua đen có hàm lượng anthocyanin cao (một loại flavonoid), dao động từ 190–270 mg trong mỗi 100g loại quả này. Anthocyanin có thể giúp bạn cải thiện thị lực hoặc khả năng nhìn thấy các vật thể ở khoảng cách xa với bạn.
Quả việt quất
Việt quất chứa hàm lượng anthocyanin cao. Điều thú vị ở đây là chiết xuất anthocyanin từ quả việt quất rất khác với chiết xuất của chất này từ quả lý chua đen. Theo nghiên cứu từ phòng thí nghiệm, anthocyanin từ quả việt quất có khả năng giúp bạn phòng chống tình trạng viêm ở mắt.