Mới đây, Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai vừa cấp cứu cho một bệnh nhân bị viêm tuỵ cấp do mỡ máu tăng cao. Thói quen ăn nhiều chất béo được cảnh báo là nguyên nhân chính.
Viêm tuỵ cấp do ăn nhiều thịt chân giò
TS Nguyễn Tiến Dũng – Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cho biết bệnh nhân đến khám với triệu chứng đau bụng và buồn nôn. Sau khi làm các xét nghiệm bác sĩ phát hiện đó là chứng viêm tuỵ cấp nguyên nhân do mỡ máu tăng cao.
Bệnh nhân này là người rất thích ăn thịt chân giò dù đã được cảnh báo mỡ máu nhưng không ngờ sau Tết mỡ máu lại tăng cao như thế.
Hình ảnh mỡ máu sau thay huyết tương của bệnh nhân nghiện ăn chân giò lợn. (Ảnh soha.vn).
Khi bác sĩ tiến hành thay huyết tương cho bệnh nhân thì túi dịch vàng óng như mỡ gà. Đến nay bệnh nhân vẫn được điều trị và tiến triển tốt hơn.
Trường hợp của anh Nguyễn Văn Toàn 54 tuổi, trú tại Ninh Bình tới tái khám tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai cũng là điển hình. Anh Toàn cho biết, sau Tết năm ngoái anh đi kiểm tra bác sĩ phát hiện mỡ máu tăng cao nhưng anh chủ quan nghĩ mỡ máu bình thường ai chẳng bị nên không đề phòng.
Một tuần sau anh phát hiện đau bụng dữ dội, kèm theo dấu hiệu nôn ói và được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện tỉnh, sau đó chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai vì viêm tuỵ cấp do tăng mỡ máu.
Lúc này, gia đình anh được bác sĩ giải thích mỡ máu tăng quá cao. Ở người bình thường thì triglyceride khoảng từ 0,46 đến 1,88 nhưng của anh Toàn ở thời điểm kiểm tra lên đến 11. Bác sĩ cho rằng đó là do mỡ máu tăng cao sau dịp Tết chưa kịp điều trị thì anh Toàn đã bị viêm tuỵ cấp.
Từ khi điều trị xong, cứ 3 tháng anh Toàn lại đi kiểm tra sức khoẻ một lần. Năm nay, anh thở phào khi chỉ số triglyceride của mình chỉ ở mức 2.81 mmol/L.
Sau Tết, số bệnh nhân đến khám do tăng mỡ máu đều tăng lên hầu như bệnh nhân nào làm xét nghiệm sinh hoá đều có tăng mỡ máu.
Mỡ máu có nhiều thành phần nhưng chỉ có triglyceride khi tăng cao mới có thể gây viêm tuỵ cấp. Viêm tuỵ cấp do tăng triglyceride có tần suất mắc vào khoảng 1 - 7% tổng số các trường hợp viêm tụy cấp nói chung.
Viêm tụy cấp do tăng triglyceride chiếm tới 20% ở các đối tượng không nghiện rượu và không mắc các bệnh lý đường mật. Khi bị viêm tuỵ cấp do tăng mỡ máu tăng cao bác sĩ cho biết bệnh nhân phải cần thay huyết tương nhằm mục tiêu loại bỏ lượng cholymicrons tăng quá cao trong máu.
Sau điều trị viêm tuỵ cấp do tăng mỡ máu, bác sĩ sẽ phải tìm nguyên nhân để loại bỏ yếu tố tăng mỡ máu của bệnh nhân. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc phân định viêm tụy cấp có do tăng triglyceride hay còn do các nguyên nhân khác (ví dụ do rượu - vì nghiện rượu cũng là nguyên nhân gây tăng triglyceride) là không hề đơn giản.
Kết quả xét nghiệm sinh hoá của anh Toàn sau 1 năm điều trị mỡ máu khả quan hơn. (Ảnh: soha.vn).
Không nên ăn nhiều thịt chân giò
TS Dũng cho biết những người thích ăn thịt chân giò cần phải kiểm tra mỡ máu thường xuyên vì đây là thực phẩm giàu dinh dưỡng ăn quá nhiều nạp nhiều chất béo không bão hoà làm tăng cholesterol trong máu.
Còn bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng chuyên gia dinh dưỡng cho rằng móng giò rất giàu dinh dưỡng, chứa một hàm lượng canxi, sắt, vitamine A, B, C nhất định. Nhưng không nên lạm dụng mà chỉ ăn vừa đủ vì bất cứ thực phẩm nào ăn nhiều quá cũng không tốt.
Bác sĩ Hưng cho biết những người bị mỡ máu nên hạn chế ăn các loại chân giò, nội tạng động vật, hạn chế chứ không phải kiêng và có thể thay thế thức ăn có chứa nhiều chất béo bão hòa bằng các thức ăn có chứa chất béo không bão hòa đa chuỗi và đơn chuỗi sẽ làm giảm lượng cholesterol trong máu.
Các thức ăn có chứa nhiều chất béo không bão hòa đa chuỗi bao gồm sữa đậu nành, cá, một số loại quả và củ. Các thức ăn có chứa chất béo bão hòa đơn chuỗi bao gồm dầu ô liu, dầu lạc.
Ăn nhiều thức ăn có chứa cholesterol sẽ làm tăng lượng cholesterol trong máu, đặc biệt nếu người có nguy cơ bị mắc nhiều bệnh vữa xơ đông mạch và bệnh động mạch vành nên chuyển sang các thức ăn giàu chất béo bão hoà đơn như trên.
Để giảm tích mỡ trong máu, theo TS Hưng mỗi người nên học cho mình cách dành 30 phút mỗi ngày tập thể dục để đốt cháy hết năng lượng dư thừa sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh tăng mỡ máu, gan nhiễm mỡ.