Một yếu tố hết sức quan trọng, là nền tảng cho nhiều nghiên cứu, cuối cùng hóa ra chưa từng tồn tại.
Cuối tháng 1/2018, tạp chí Chemical Communications đã cho công bố một nghiên cứu hết sức kỳ lạ và không kém phần thú vị. Theo đó, nghiên cứu đã biến một hóa chất vốn được ứng dụng rất nhiều trong hàng thập kỷ trở thành một thứ nhỏ bé vô danh.
Chính xác hơn, hóa chất ấy chưa từng tồn tại, và đồng nghĩa với việc rất nhiều nghiên cứu từng được thực hiện trên "hóa chất ma" ấy đã trở nên vô giá trị.
Hóa chất tưởng chừng quan trọng hóa ra lại chưa từng tồn tại.
Cụ thể, nghiên cứu do các chuyên gia từ ĐH Tây Úc và ĐH Murdoch (Úc) thực hiện, và nó đến với họ một cách tình cờ. Khi ấy, 2 nhóm chuyên gia đang thực hiện một dự án về xử lý thủy ngân đến từ các nhà máy lọc dầu bằng dung dịch sulfide (S2-).
Nghe quá hợp lý đúng không? Nhưng đây là một câu hỏi không hề đơn giản đâu, vì ngành công nghiệp lọc dầu đã tìm cách trả lời nó trong nhiều năm. Nhìn chung, đây là một dự án đòi hỏi kiến thức chuyên môn rất sâu về hóa học, cũng như sử dụng nhiều biến thể của lưu huỳnh.
Trong quá trình nghiên cứu, họ phải tập trung vào ion S2-. Ion này dường như được xác định tồn tại ở rất nhiều dạng, và các chuyên gia đã phải tìm các bằng chứng thử nghiệm về sự tồn tại của nó trong dung dịch.
Họ sử dụng các hỗn hợp phức tạp liên quan đến lưu huỳnh, hòa tan chúng trong dung dịch siêu đậm đặc, rồi đặt vào máy phổ kế. Đây là thiết bị sử dụng laser để kích thích các phân tử, rồi sử dụng ánh sáng tán xạ để xác định từng phân tử cụ thể đang tồn tại trong dung dịch.
Ký hiệu của sulfide.
Nhưng kỳ lạ thay, dù có cố gắng đến mức nào, họ vẫn không tìm thấy bóng dáng của ion S2- trong dung dịch ấy.
"Không có bất kỳ bằng chứng thử nghiệm nào cho thấy ion này tồn tại trong dung dịch" - tác giả nghiên cứu, giáo sư Peter May từ ĐH Murdoch cho biết.
Cũng theo May, ông cho rằng dù chưa thể chứng minh S2- không tồn tại, nhưng cũng chẳng có bằng chứng gì cho thấy nó tồn tại cả. Cứ như một ion "ma" vậy.
Quan trọng hơn, sulfide lại là một yếu tố hóa học hết sức quan trọng, xuất hiện ở mọi cuốn sách giáo khoa, mọi nền tảng hóa học được con người biết đến. Theo May, đây là lúc khoa học cần nghiêm túc hơn, không tiếp tục thực hiện các nghiên cứu với nền tảng dựa trên sự tồn tại của sulfide. Thậm chí là một cách tiêu cực thì có thể xóa bỏ hết các nghiên cứu trước kia, vì chúng đã sai rồi.