Việc thuận tay trái hoặc phải là một đặc điểm sinh lý của con người và các loài động vật khác. Khi sinh ra, bất kỳ con người nào đều có xu hướng tự động sử dụng tay và chân một bên hơn bên kia, và điều này được gọi là tay trái hoặc phải thuận, có một số người còn thuận cả hai và đôi mắt cũng vậy.
Có thể bạn chưa biết, nếu chúng ta nhìn chằm chằm vào khoảng cách và tập trung vào một vật thể ngẫu nhiên, chẳng hạn như một ngọn hải đăng trên biển và khi nhắm một mắt lại có thể sẽ thấy hình ảnh ngọn hải đăng nhảy sang một bên hoặc nó sẽ nhỏ hoặc to hơn.
Đây không phải do mắt bạn có vấn đề về sức khỏe, nó như một thí nghiệm nhỏ để kiểm tra và xác định mắt trội của bạn.
Mắt trội là gì?
Mắt trội là khi một trong hai mắt của bạn chiếm ưu thế hơn mắt còn lại. Các nhà khoa học cho biết, con mắt trội sẽ có thị lực tốt hơn, một số người cũng có thể có mắt trội trung lập - họ có thể sử dụng cả hai mắt có thị lực bằng nhau để quan sát.
Hầu hết mọi người đều có một mắt trội, nó có thị lực tốt và giúp bạn nhìn xa hơn. (Ảnh minh họa: Edgar Martirosyan).
Mắt của chúng ta thường truyền bất cứ thứ gì chúng nhìn thấy đến một khu vực trong não được gọi là vỏ não thị giác. Vỏ não thị giác chứa các dải tế bào thần kinh được gọi là cột mắt.
Mắt trội có nhiều kết nối thần kinh đến khu vực này hơn mắt không trội. Do đó, các cột này ưu tiên phản ứng với đầu vào từ mắt này hơn mắt kia, dẫn đến sự trội. Chúng xuất hiện khá sớm trong quá trình phát triển của não và mắt.
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Tandfonline cho thấy, 35% người thuận tay phải và 57% người thuận tay trái trong nhóm của họ chiếm ưu thế mắt trái. Tuy nhiên, đây không phải là một quy tắc chắc chắn.
Một số người có thể có sự trội chéo, nơi con mắt trội của họ ngược lại với sự thuận tay. Ví dụ, mắt trái của bạn chiếm ưu thế, nhưng bạn thuận tay phải.
Sự thuận tay giữa mọi người là do mỗi bán cầu não kiểm soát các chức năng khác nhau. Bán cầu não phải điều khiển tay trái và chịu trách nhiệm về sự sáng tạo, trí tưởng tượng, trong khi bán cầu não trái điều khiển tay phải và điều hành lời nói, viết và giao tiếp.
Tuy nhiên, khi nói đến thị lực, cả hai bán cầu đều kiểm soát đôi mắt. Mỗi bán cầu kiểm soát một phần tầm nhìn của cả hai mắt, vì vậy không có mối tương quan giữa sự thuận tay và mắt trội.
Biết được mắt nào chiếm ưu thế có thể giúp bạn có nhiều lợi ích hơn trong cuộc sống ví như trong khi chơi môn thể thao bóng chày, quần vợt hoặc bóng rổ giúp bạn chính xác trong việc bắt bóng hơn hay khi bạn chụp ảnh hoặc sử dụng kính hiển vi, thiên văn khiến hình ảnh không bị lệch.
Một nghiên cứu trên trang Pubmed nhằm đánh giá lợi ích của mắt trội trong thiện xạ súng trường cho thấy, tỷ lệ đối tượng sử dụng mắt trội đạt được trình độ bắn tốt hơn so với các đối tượng có sự trội chéo.
Đối với những người chơi thể thao, biết về mắt trội của mình có thể giúp ích cho họ rất nhiều trong quá trình tập luyện cũng như khi đi thi đấu.
Một vấn đề khác chính là mắt lười biếng (Amblyopia) là tình trạng thị lực ở mắt này yếu hơn nhiều so với mắt kia, chúng thường xuất hiện ở trẻ em.
Nguyên nhân gây ra tình trạng này chủ yếu do các cơ liên quan đến mắt yếu hơn hoặc kém phát triển của một mắt. Nếu một mắt mạnh hơn bên còn lại, trẻ em có xu hướng dựa vào và sử dụng mắt này nhiều hơn.
Nếu không được điều chỉnh, bộ não về cơ bản có thể ít sử dụng mắt yếu hơn và dần giảm thị lực mắt. Điều trị vấn đề này buộc phải vá mắt để đứa trẻ sử dụng mắt yếu nhiều hơn nhằm phục hồi thị lực.
Trong khi ở tuổi già, thường gây ra lão thị - một sự lão hóa tự nhiên của mắt khiến việc nhìn thấy các vật thể đó trở nên khó khăn.
Mặt khác, trong tầm nhìn đơn hoặc tầm nhìn hỗn hợp, một mắt nhìn thấy các vật thể ở xa, trong khi mắt kia nhìn thấy mọi thứ ở gần. Tất nhiên, cả hai mắt vẫn được sử dụng như nhau và bạn thường không thể phân biệt được.
Đối với những người có thị lực đơn sắc thường được các bác sĩ yêu cầu đeo thêm kính áp tròng, điều quan trọng là phải đặt loại phù hợp vào mắt. Một cái sẽ dành cho khoảng cách (mắt chiếm ưu thế) và mắt còn lại sẽ dành cho tầm nhìn gần.
Làm thế nào để kiểm tra con mắt trội của bạn
Dưới đây là một số bài kiểm tra mà bạn có thể làm tại nhà:
Bài kiểm tra lỗ trong thẻ là được sử dụng phổ biến. Bạn có thể lấy một tấm thiệp hình chữ nhật hay một lá bài và khoét một lỗ nhỏ trên đó, tốt nhất là bằng kích thước mắt của bạn.
Giữ thẻ bằng cả hai cánh tay và cố gắng tập trung vào một vật ở khoảng cách xa ở phía bên kia của lá bài. Nhắm một mắt của bạn lại và cố gắng tập trung vào đối tượng. Mắt có thể nhìn thấy vật thể qua lỗ tốt hơn mắt còn lại là mắt trội.
Bài có thể thực hiện để xác định mắt trội của bạn bằng bài kiểm tra Miles. (Ảnh minh họa: SA).
Có một bài kiểm tra dễ dàng khác mà bạn có thể làm ngay bây giờ đó là bài kiểm tra Miles, bạn tạo thành một vòng tròn bằng cả hai tay bằng cách bắt chéo ngón trỏ và ngón cái của bạn, và kéo dài nó theo chiều dài cánh tay.
Tập trung vào một vật ở khoảng cách xa bạn và hãy thử nhắm một mắt lại để mắt kia tập trung vào đối tượng. Nếu vật thể vẫn ở giữa với một mắt nhắm, thì mắt mở là mắt chủ đạo của bạn. Đối với mắt không thuận, đối tượng sẽ dịch chuyển sang một bên.