Toàn bộ kho tài liệu lưu trữ của nhà bác học Albert Einstein, trong đó có nhiều bức thư tình gửi tới hàng chục người yêu, thư của người hâm mộ, giấy tờ chứa những dòng chữ nguệch ngoạc về các nghiên cứu mang tính chất đột phá đang được đưa lên mạng lần đầu tiên.
>>> Não của thiên tài Einstein sẽ được trưng bày
Bước đầu, ĐH Do Thái Jerusalem, cơ quan sở hữu các tài liệu của nhà vật lý người Đức gốc Do Thái, đã đưa được 2.000 tài liệu của nhà bác học Albert Einstein lên mạng nhằm giúp công chúng có được cái nhìn toàn diện hơn về người đàn ông đằng sau thiên tài khoa học.
Kho tài liệu bao gồm những giấy tờ ít được biết đến, trong đó có bức bưu thiếp gửi đến người mẹ đang ốm, những bức thư gửi cho người yêu, và một tập thư của người hâm mộ gửi đến để nói về kiểu tóc hoang dại của Einstein. “Cháu nhìn thấy ảnh của bác trên báo. Cháu nghĩ rằng bác nên đi cắt tóc", một cố bé 6 tuổi viết.
Trong một bức, một nhà nghiên cứu viết: “Tôi đang làm một khảo sát khoa học để xác định xem tại sao các thiên tài thường để tóc dài”.
Thuyết tương đối nhà vật lý từng nhận giải Nobel tạo nên cuộc cách mạng trong khoa học.
Vào thời kỳ sau chiến tranh thế giới thứ nhất, nhà khoa học Đức gốc Do Thái Fritz Bauer chỉ trích quyết định đến Mỹ để gây quỹ xây dựng ĐH Do Thái của Einstein. Bauer cáo buộc Einstein không trung thành với Đức.
Đáp lại, Einstein viết: “Dù tôi có suy nghĩ mang tính quốc tế, tôi vẫn luôn cảm thấy có nghĩa vụ trong quyền hạn của mình phải lên tiếng cho đồng bào bị áp bức và ngược đãi …điều này là hành động thể hiện sự trung thành chứ không phải không trung thành”.
Roni Grosz, người phụ trách kho tài liệu lưu trữ nói rằng, bức thư làm rõ những điều Einstein dành tâm huyết. Những người tị nạn Do Thái Đông Âu ở Đức trước đó không được học trong trường đại học vào thời kỳ sau Thế chiến I, và Einstein coi điều này là sự bất công.
“Ông không thể thay đổi điều này ở Đức, nên ông làm việc hết sức để tìm giải pháp khác – để giúp các thanh niên Do Thái giỏi giang được học trong một trường đại học ở Jerusalem", Grozz nói.
Người phụ trách cho biết, ĐH Do Thái sẽ công bố bảng điểm của Einstein thời còn ngồi trên ghế nhà trường để hy vọng xóa bỏ niềm tin sai lầm của nhiều người rằng Einstein học kém khi còn là học sinh. Bức thư của Einstein gửi cho các nhà khoa học cũng nói lên rằng, nghiên cứu của Einstein đã đạt tới tầm tiến bộ như thế nào từ khi nhà bác học mới là chàng sinh viên 20 tuổi.
Trong tập tài liệu của Einstein cũng chứa những giấy tờ thể hiện sự hứng thú đối với các vấn đề xã hội, từ giải trừ vũ khí hạt nhân tới quyền của người Mỹ gốc Phi và cuộc xung đột Ả-rập – Do Thái.
Trong bức thư gửi tới một tờ báo Ả-rập trước khi nhà nước Israel được thành lập, Einstein đưa ra đề xuất hòa bình: một “hội đồng bí mật” gồm 8 thành viên bao gồm các nhà vật lý Ả-rập và Do Thái, quan tòa, tăng lữ, và đại diện của tầng lớp lao động sẽ đàm phán một sự dàn xếp xung đột vốn gây chia rẽ giữa hai bên.
Từ năm 2003 mới có 900 hình ảnh bản thảo viết tay của Einstein, và một danh sách không đầy đủ liệt kê các nội dung của kho tư liệu được đưa lên mạng. Giờ đây, với sự tài trợ của Quỹ Polonsky Foundation UK, cơ quan trước đây đã tài trợ để số hóa các tài liệu của Isaac Newton, tất cả 80.000 tài liệu của Einstein đã được phân loại và áp dụng công nghệ tham khảo chéo.