Cử động chậm chạp và đơ cứng, run tay chân ngay cả trong lúc nghỉ... có thể là dấu hiệu bệnh Parkinson.
Theo thạc sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Tài, Phó trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, Parkinson là bệnh do thoái hóa hệ thần kinh làm cho các tế bào thần kinh trong não không thể tiếp tục sản xuất ra dopamine (chất dẫn truyền thần kinh được tiết ra từ đỉnh thân não, đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển nhiều chức năng của cơ thể). Biểu hiện đặc trưng của bệnh là cử động chậm chạp, cứng đờ, run và rối loạn thăng bằng.
Bệnh Parkinson thường gặp ở người lớn tuổi, chỉ 10% trường hợp khởi phát tuổi dưới 40. Tỷ lệ phát hiện bệnh này ở người trẻ ngày càng gia tăng. Thống kê hiện nay trên thế giới có khoảng 6,3 triệu người mắc bệnh Parkinson. Tại Việt Nam chưa có số liệu khảo sát dịch tễ học về bệnh này. Ghi nhận riêng tại khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM năm 2015 có trên 4.000 lượt khám bệnh Parkinson, khoảng 1.100 bệnh nhân đang được điều trị và theo dõi.
Bác sĩ Tài nhìn nhận Parkinson không phải là bệnh nguy hiểm cấp tính nhưng gây cản trở lớn đến công việc, sinh hoạt hằng ngày, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh có thể diễn tiến ngày càng nặng dần. Nếu không được điều trị đúng đắn kịp thời, sau từ 5 đến 7 năm sẽ có nguy cơ bị tàn phế.
Khi bệnh tiến triển, người bệnh bị run ở bất cứ bộ phận nào trên cơ thể như tay, chân, đầu... (Ảnh minh họa: Wikihow).
Cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính gây bệnh Parkinson. Khoảng 5-10% ca có yếu tố gene, có sự tương tác giữa gene và điều kiện môi trường đặc biệt gây ra bệnh. Bệnh cũng gia tăng ở nhóm có tiền sử gia đình bị bệnh Parkinson hoặc tiếp xúc nhiều với hóa chất, thuốc trừ sâu.
Một số triệu chứng điển hình của bệnh gồm:
Run
Khi bệnh tiến triển, người bệnh bị run ở bất cứ bộ phận nào trên cơ thể như tay, chân, đầu... Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng run nhẹ xuất hiện ở các ngón tay, có thể co giật nhẹ và run khi cố gắng ngồi, di chuyển.
Thay đổi nét chữ
Triệu chứng cứng đờ cơ bắp gây khó khăn khi cử động các ngón tay, bệnh nhân gặp khó khăn khi viết hoặc kích thước và khoảng cách giữa các chữ đột ngột thay đổi, nét viết nhỏ đi hoặc viết sít hơn...
Giảm cảm giác về mùi
Khứu giác suy giảm khiến bệnh nhân mất khả năng phân biệt mùi, đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của Parkinson.
Mất ngủ
Dấu hiệu sớm của bệnh Parkinson là thiếu hoặc mất ngủ. Bệnh nhân thường trằn trọc trên giường, khó đi vào giấc ngủ trong một thời gian dài.
Khòm lưng
Người mắc Parkinson thường bị thay đổi tư thế theo hướng cúi, gù lưng ngày càng nhiều hơn. Họ thường khom lưng khi di chuyển, thậm chí cả khi đứng và đứng không vững.
Thay đổi giọng nói
Parkinson làm giảm chức năng của hệ thần kinh nên có thể ảnh hưởng đến giọng nói, thậm chí mất giọng.
Bệnh Parkinson thường gặp ở người lớn tuổi, chỉ 10% trường hợp khởi phát tuổi dưới 40.
Chóng mặt hoặc ngất xỉu
Chóng mặt và ngất xỉu là triệu chứng rất phổ biến của bệnh Parkinson.
Hoạt động chậm chạp
Do khớp cứng đờ, không linh hoạt, cơ bắp đau nhức nên bệnh nhân trở nên chậm chạp và gặp khó khăn khi di chuyển, quay đầu, cầm nắm... Nhiều người cho rằng đây là vấn đề của tuổi già, song cũng có thể dấu hiệu sớm của bệnh thoái hóa thần kinh.
Trầm cảm
Parkinson tác động đến tâm lý làm cho người bệnh dễ rơi vào trạng thái trầm cảm.
Hiện các nhà khoa học chưa tìm ra phương pháp nào có khả năng chữa lành bệnh Parkinson hoặc làm chậm tiến triển của bệnh. Dù vậy, các bác sĩ luôn nỗ lực tìm ra nhiều phương pháp điều trị tiên tiến như dùng thuốc, phẫu thuật được chứng minh hiệu quả trong việc cải thiện triệu chứng của Parkinson, giúp nâng cao chất lượng sống của người bệnh.
Táo bón
Táo bón có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh Parkinson.
Dù nhận đủ lượng nước và chất xơ trong chế độ ăn uống hằng ngày nhưng vẫn xảy ra tình trạng táo bón, hãy nghĩ ngay đến khả năng mắc bệnh Parkinson. Lý do, Parkinson làm ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh tự chủ, trong đó quy định hoạt động của cơ trơn ở ruột và bàng quang. Một cách để nhận biết sự khác biệt giữa táo bón thông thường và táo bón Parkinson là người bệnh thường có thêm cảm giác no, ngay cả khi ăn rất ít và kéo dài.
Đau cổ dai dẳng
Dấu hiệu này đặc biệt phổ biến ở phụ nữ. Đau cổ liên quan đến Parkinson khác với đau cổ thông thường chủ yếu là ở cảm giác dai dẳng. Ở một số người, họ có thể ít bị đau nhưng thay vào đó là tê và ngứa, cũng có người đau nhức và khó chịu từ vùng vai đến cánh tay.
Suy giảm thăng bằng
Người bệnh Parkinson thường có dáng người co cúi, hai vai gập xuống, đầu nhô ra trước. Cùng với những rắc rối trong cử động thì họ khó giữ được thăng bằng và dễ dẫn đến nguy cơ té ngã.
Khuôn mặt đơ
Theo Griswoldhomecare, những người bị bệnh Parkinson rất khó biểu lộ cảm xúc trên gương mặt, thường nhìn chằm chằm vào một khoảng không nào đó và mắt thì liên tục chớp.