Theo các chuyên gia thiên văn học, sáng ngày 23/4, Việt Nam sẽ đón trận mưa sao băng Lyrids đầu tiên trong năm với 15-20 vệt sao băng/giờ.
Mưa sao băng Lyrids
Mưa sao băng là hiện tượng hàng nghìn hay thậm chí hàng vạn thiên thạch nhỏ lần lượt lao vào khí quyển Trái đất và cháy sáng khi Trái đất đi tới vùng quỹ đạo có thiên thạch. Các đám thiên thạch này thường là hậu quả để lại của sao chổi khi chúng đi qua quỹ đạo của chúng ta.
Vega và mưa sao băng Lyrid
Chòm sao Lyra với ngôi sao sáng Vega. Đây là nơi những vệt sao băng tỏa ra.
Nếu bạn theo dõi những vệt sao băng Lyrid, thì bạn sẽ thấy nó xuất phát từ khu vực gần ngôi sao Vega sáng rực rỡ. Những vệt sao băng này sẽ đi theo sao Vega suốt đêm, dù sao Vega lên cao hay xuống thấp thì điểm xuất phát của những vệt sao băng đều đi theo đến đó. Đây chỉ là một sự trùng hợp trên bầu trời, thật sự sao Vega và những vệt sao băng này không hề có liên quan đến nhau.
Ở những khu vực có vĩ độ thấp, sao Vega nằm thấp hơn so với đường chân trời hướng đông bắc trước 10 giờ đêm, và sau đó, nó sẽ mọc lên cao dần và lên đến điểm cao nhất trước bình minh.
Sao chổi Thatcher - thiên thể gốc của trận mưa sao băng này
Cứ mỗi năm vào dịp cuối tháng 4, hành tinh Trái Đất của chúng ta lại đi qua quỹ đạo của sao chổi Thatcher (C/1861 G1). Hiện tại chúng ta chưa có hình ảnh nào về sao chổi có quỹ đạo quanh Mặt Trời 415 năm này, vì lần cuối cùng nó xuất hiện trên bầu trời là vào năm 1861, trước khi việc chụp ảnh trở nên phổ biến. Sao chổi Thatcher sẽ không quay trở lại cho đến năm 2276.
Những mảnh vỡ vụn và bụi khí của sao chổi này nằm rải rác trên quỹ đạo của nó, và khi chúng ta đi qua, những mảnh vỡ này sẽ rơi vào bầu khí quyển của Trái Đất với vận tốc khoảng 177.000 km/giờ. Khi đi với vận tốc như thế, chúng sẽ ma sát với không khí và gây cháy, trong màn đêm, chúng ta sẽ thấy chúng như là những vệt sáng lướt nhanh trên bầu trời.
Nếu Trái Đất đi qua một đám bụi khí to lớn và dày đặc hơn bình thường, thì nó sẽ cho chúng ta chiêm ngưỡng một màn trình diễn bão sao băng.
Làm sao để quan sát mưa sao băng
- Hãy chọn địa điểm quan sát có trường nhìn rộng, người ngắm sao băng nên chọn những chỗ đất cao, xa ánh điện thành phố, tránh xa những nguồn sáng nhân tạo như đèn đường để có thể nhìn rõ những vệt sáng băng qua.
- Đem theo một ghế tựa và tấm mềm để thoải mái ngắm nhìn thiên hà về đêm.
Thời gian lý tưởng để ngắm sao băng
Mưa sao băng Lyrids là trận mưa nhỏ diễn ra từ ngày 16-25/4 nhưng thời gian đạt cực điểm là đêm 22/4 đến sáng 23/4. Trước và sau khoảng thời gian này, người xem vẫn có thể nhìn thấy một số lượng nhỏ sao băng.
Sau 10 giờ đêm mưa sao băng Lyrids sẽ bắt đầu màn trình diễn và chúng ta xem được tốt nhất vào lúc trước bình minh vài tiếng đồng hồ, vì lúc này sao Vega đã lên cao.
Lưu ý:
Nếu trời âm u có nhiều mây, mưa thì sẽ rất khó quan sát hiện tượng này.
Mưa sao băng không ảnh hưởng đến trái đất cũng như sức khỏe con người.