Trong xã hội phong kiến xưa, các bậc đế vương không ngần ngại phát động các cuộc chiến tranh để mở mang lãnh thổ, tuy nhiên ngoài mưu kế thì số lượng có thể nói là mấu chốt của chiến thắng hay thất bại.
“Binh pháp Tôn Tử” đã từng đề cập rằng “Biết mình biết địch, trăm trận trăm thắng”. Điều quan trọng nhất trong hành quân và chiến đấu là phải nắm vững thực lực của đôi bên, như vậy mới quyết định đúng và có thể được thực hiện.
Có bốn phương pháp để nắm được số lượng quân địch thời cổ đại.
Theo nguồn tin ghi lại, người xưa chủ yếu dựa vào 4 phương pháp để ước tính số lượng quân địch.
Đầu tiên là xem xét dấu vết, dấu chân của hầm bếp, cái quan trọng nhất trong hành quân và chiến đấu là phải ăn, để quân lính có sức mạnh thắng thua với kẻ thù, thời xưa chia bếp thành một đội nhỏ, vì vậy bạn chỉ cần quan sát hầm bếp của kẻ thù. Số lượng người có thể ước tính được; điều này cũng có thể được chứng minh, dấu móng ngựa và dấu chân người lính cũng có thể được nhìn thấy.
Thứ hai là quan sát khói bụi bốc lên của quân lính khi hành quân, biết rằng càng hành quân nhiều thì khói bụi bốc lên càng lớn, ngược lại thì khói bụi càng nhỏ thì quân lính càng ít. Thời xưa, Trương Phi (Trung Quốc) từng cố tình ra lệnh cho binh lính buộc cành cây vào đuôi ngựa và cố tình kéo tạo ra những đám khói bụi khổng lồ để địch hiểu nhầm, khiến kẻ thù thực sự sợ hãi.
Thứ ba là xem số lượng cờ và trống, cờ và trống là những tín hiệu chỉ huy quan trọng trong quân đội thời xưa, để chỉ huy hiệu quả quân đội thì phải đặt một số lượng cờ và trống ở những vị trí tương ứng, vì vậy theo với số lượng của cả hai, bạn có thể ước tính sơ bộ quy mô của toàn bộ quân lính.
Thứ tư là xem lương thực và cỏ, như có câu nói, binh mã không động, lương thực cỏ là có trước, nói chung quân sẽ đem lương thực, cỏ trong 1, 2 tháng ra trận. Do đó, bằng cách quan sát số lượng thức ăn và cỏ của kẻ thù, giới hạn trên của số lượng kẻ thù cũng có thể được ước tính.
Tuy nhiên, dù bạn có nắm vững 4 cách tính quân địch này thì cũng chỉ mang tính chất tham khảo, dù sao đối phương cũng thành thạo cách này thì rất có thể sinh nghi ngờ và chơi xỏ đối phương.