Phanh máy bay không giống như phanh trên ô tô, mà là một hệ thống phức tạp hơn nhiều, kết hợp giữa bộ đảo chiều lực đẩy, cánh lướt gió, và hệ thống phanh bánh xe. Mỗi bộ phận này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi máy bay hạ cánh.
Bộ đảo chiều lực đẩy là một thành phần quan trọng được gắn trên động cơ máy bay. Trong suốt quá trình bay, động cơ máy bay tạo ra luồng không khí đẩy máy bay về phía trước. Tuy nhiên, khi máy bay hạ cánh, bộ đảo chiều lực đẩy sẽ được kích hoạt, thay đổi hướng của luồng không khí để tạo ra lực đẩy ngược. Luồng không khí này hướng về phía trước, đối lập với luồng không khí thông thường, giúp làm chậm tốc độ của máy bay nhanh chóng.
Bộ đảo chiều lực đẩy là một thành phần quan trọng được gắn trên động cơ máy bay. (Ảnh minh họa).
Khi máy bay hạ cánh, các cánh lướt gió trên cánh sẽ tự động được nâng lên. Chúng có tác dụng chặn luồng không khí do bộ đảo chiều lực đẩy tạo ra, khiến nó phun lên theo hướng xiên, thay vì đi thẳng. Điều này không chỉ giúp giảm tốc độ máy bay mà còn làm giảm lực nâng, tăng cường hiệu quả của hệ thống phanh bánh xe sau khi máy bay chạm đất.
Khi máy bay hạ cánh, các cánh lướt gió trên cánh sẽ tự động được nâng lên. (Ảnh minh họa).
Khi máy bay tiếp đất, hệ thống phanh bánh xe bắt đầu hoạt động. Ma sát mạnh giữa bánh xe và đường băng sẽ phát ra một lượng lớn khói trắng. Hiện tượng này xảy ra do sự cọ xát mạnh mẽ giữa đĩa quay bên trong và đĩa cố định của hệ thống phanh, tạo ra nhiệt độ cao và làm bốc hơi các hợp chất trên bề mặt bánh xe.
Khi máy bay tiếp đất, hệ thống phanh bánh xe bắt đầu hoạt động. (Ảnh minh họa).
Một trong những câu hỏi thường gặp là: Làm thế nào lốp máy bay nhỏ bé lại có thể chịu đựng được trọng lượng khổng lồ của máy bay khi hạ cánh? Bí quyết nằm ở vật liệu và thiết kế của lốp. Lốp máy bay được làm từ hợp chất cao su composite đặc biệt, dây thép và nylon, kết hợp với quá trình liên kết lưu hóa giữa các lớp. Điều này giúp lốp có khả năng chịu đựng được các tác động cực mạnh và ma sát ở nhiệt độ cao.
Hơn nữa, lốp máy bay được bơm đầy nitơ với áp suất cao gấp 6 lần so với lốp ô tô thông thường. Điều này giúp tăng độ bền của lốp, đảm bảo chúng hoạt động ổn định dưới trọng lượng khổng lồ và trong điều kiện khắc nghiệt khi cất và hạ cánh.
Lốp máy bay được bơm đầy nitơ với áp suất cao gấp 6 lần so với lốp ô tô thông thường. (Ảnh minh họa).
Để hỗ trợ cho máy bay nặng hơn 100 tấn, cấu trúc đường băng sân bay cũng phải được thiết kế đặc biệt. Đường băng có cấu trúc tương tự như mặt đường cao tốc, bao gồm bốn lớp: lớp nền sỏi, lớp sỏi ổn định xi măng, lớp cách ly dăm đá, và lớp bê tông xi măng trên cùng. Lớp bê tông xi măng, lớp tiếp xúc trực tiếp với lốp máy bay, thường có độ dày không dưới 30 cm.
Đối với những đường băng phục vụ các máy bay chở khách lớn, độ dày của lớp này có thể tăng lên ít nhất 35 cm, và tổng độ dày của toàn bộ cấu trúc đường băng có thể vượt quá 1 mét. Ở những khu vực có khí hậu cực lạnh hoặc nóng, độ dày của đường băng có thể được điều chỉnh lên đến 50 cm để đảm bảo độ bền và khả năng chống chịu trước tác động của điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Cấu trúc đường băng sân bay cũng phải được thiết kế đặc biệt. (Ảnh minh họa).
Hệ thống phanh máy bay, từ bộ đảo chiều lực đẩy đến cấu trúc lốp và đường băng, đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi hạ cánh. Mỗi yếu tố đều được thiết kế và sản xuất với tiêu chuẩn cao nhất, không chỉ giúp máy bay giảm tốc độ một cách an toàn mà còn đảm bảo sự bền bỉ và hiệu quả của các bộ phận liên quan. Điều này minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của ngành hàng không trong việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến nhằm mang lại những chuyến bay an toàn và thuận lợi cho hành khách.